Deze reactie moet ieder weldenkend mens als bizar in de oren klinken. Vrijwel iedereen gaat ervan uit dat de leider van het huurlingenleger door een aanslag om het leven is gekomen en dat de Russiche autoriteiten daar de hand in hebben gehad. Hoe kan je dan nog met droge ogen, zoals Poetin doet, spreken van „een tragedie” en medeleven uitspreken richting de achterblijvende familieleden?

Wie echter enigszins bekend is met de meedogenloosheid van Poetins optreden, staat niet verbaasd. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, zei terecht: „We kennen dit patroon in het Rusland van Poetin: sterfgevallen, dubieuze zelfmoorden, mensen die uit een raam vallen, het blijft allemaal onduidelijk.” Nog heel recent werd bekend dat er drie uitgeweken Russische journalisten zijn vergiftigd. Poetin deinst dus nergens voor terug en schaamt zich daar ook niet voor.

De gang van zaken is niet uniek in de Russische geschiedenis. Ook eerdere leiders zoals Lenin en Stalin lieten mensen uit de weg ruimen als ze hen in de weg zaten.

De (waarschijnlijke) aanslag op Prigozjin lijkt deel uit te maken van een bredere zuiveringsactie, bedoeld om de rol van de Wagnergroep te minimaliseren. Recent is ook een generaal vervangen die bevriend was met Prigozjin. Waarnemers zeggen dat er nog meer namen op Poetins lijst staan van mensen die het veld moeten ruimen.

De aanpak waarvoor Poetin nu kiest, tekent allereerst dat hij geen enkel moreel kompas heeft. Hij ligt niet wakker van een moord op mensen. Maar dat was al langer bekend. Het illustreert ook dat hij zich in het nauw gedrongen voelt. De onverwachte opmars –twee maanden geleden– van de Wagnergroep naar Moskou, het verloop van de oorlog in ­Oekraïne, de benarde economische situatie in zijn land en het gemor binnen de top van het politiek en militair apparaat maken hem onzeker. Dat drijft hem tot hard, gewetenloos optreden.

Dat is een groot gevaar, voor Rusland, maar ook voor de internationale politieke situatie. Poetin is echt nog niet weg uit het Kremlin, maar de vraag is uiteindelijk hoe lang hij binnenslands zijn gezag nog kan handhaven. De geschiedenis heeft geleerd dat harde repressie ten langen leste faalt. Onzeker is ook of Poetin erin slaagt de verbolgen leden van de Wagnergroep te temmen.

Internationaal is de vraag of Poetin uiteindelijk niet in een paniekreactie de wereldvrede aan flarden zal schieten. Een kat in het nauw maakt soms heel rare, gevaarlijke sprongen.