Dat laatste geldt de achterliggende jaren in hoge mate voor de VS. Nooit eerder stond daar, te weten van 2017 tot 2021, een president aan het roer die de media via zijn favoriete instrument Twitter zo wist te beroeren als Donald Trump. Nooit eerder werd daar, zoals op 6 januari 2021 gebeurde, door een woedende menigte het Capitool bestormd en ingenomen. Nooit eerder kende dit land een oud-president met vier strafzaken aan zijn broek.

De meest recente hiervan betreft die in de staat Georgia, waar aanklager Fani Willis behalve Trump maar liefst achttien medeverdachten voor het hekje roept. De aanklacht liegt er niet om: afpersen, aanzetten van een ambtenaar tot het schenden van de eed, zich onterecht voordoen als kiesman en samenzweren om uitslagen te vervalsen. Door het grote aantal verdachten en doordat de aanklager zich baseert op wetgeving bedoeld om georganiseerde misdaad aan te pakken, lijkt het een soort van maffiaproces te worden. En dat tegen een oud-president. Ongekend.

Voor een eenvoudige nieuwsvolger is het lastig wat hij van deze zaak moet vinden. Want wie is hier agressor en wie slachtoffer? Volgens Chuck Schumer, fractievoorzitter van de Democraten in de Senaat, „laat deze aanklacht zien hoe Trump een verkiezing wilde stelen en onze democratie ondermijnde”. John Dean, ooit juridisch adviseur van president Nixon, noemt de strafzaak „groter dan destijds Watergate”.

Medestanders van Trump wijzen erop dat de bewijzen dun zijn. Zij spreken over een poging hun voorman, met het oog op de presidentsverkiezingen van 2024, via een politiek proces beentje te lichten. Een voorbeeld van Trumpiaanse framing? Ongetwijfeld, maar dat neemt niet weg dat deze aanklacht vragen oproept. Want liegen mag dan sommige politici eigen zijn, daarmee overtreden zij nog niet per definitie de burgerlijke wet of strafwet.

Wie in elk geval slachtoffer is van deze affaire, is de democratische rechtsstaat. Want hoe ondoorzichtiger de kwestie wordt, hoe lager het vertrouwen van burgers in politiek en bestuur. En wie zit er nu te wachten op een verkiezingsstrijd die straks in het teken staat van thema’s waarover je het bij de stembus juist níét wilt hebben?

Dan praten we nog niet eens over de situatie die kan ontstaan als Trump wordt vrijgesproken en er straks twee bejaarde kandidaten, beiden belast met aanklachten –voor Biden vormt de rechtzaak tegen zijn zoon Hunter een molensteen om zijn nek–, strijden om het hoogste ambt in een van ’s wereld grootste en oudste democratieën.

Kortom, wie democratie en rechtsstaat ter harte gaan –en we kennen in deze bedeling nu eenmaal geen betere politieke systemen– houdt de komende weken en maanden zijn of haar hart vast. Waar gaat dit nu weer op uitlopen?