Zijn zorg is dat de democratie vervalt in een oligarchie, een regering van rijken. Letterlijk zei hij: „Vandaag is zich een oligarchie aan het vormen, van mensen met extreme rijkdom, macht en invloed die letterlijk onze democratie en onze grondrechten bedreigt.” Hij vergeleek deze rijken zelfs met roofridders.

Zonder hun namen te noemen, is duidelijk dat Biden doelde op bekende techmiljardairs als Mark Zuckerberg, topman van Facebook en Instagram, en Elon Musk, eigenaar van sociaal netwerk X én tegenwoordig adviseur van aankomend president Donald Trump.

De zorg van de scheidend president is zeker niet misplaatst. Zelfs onder Republikeinen, de partij van aankomend president Trump, leeft die. Voormalig vicepresident Pence sprak er recent over in een toespraak voor Amerikaanse studenten. „Het lijkt voor jullie jonge mensen heel mooi en perspectiefvol om je te spiegelen aan enorm rijke ondernemers. Maar pas op, er zijn belangrijke waarden in het geding. Hoed je voor de verleiding om te buigen voor de god en de macht van het geld.”

Dat rijke Amerikaanse ondernemers proberen met hun geld invloed te krijgen op het regeringsbeleid is niet nieuw. President Eisenhower waarschuwde al in de jaren vijftig voor de invloed van het militair-industrieel complex. Ook in andere landen zijn er voorbeelden dat het grootkapitaal binnendrong in regeringskringen. De familie Krupp, die eigenaar was van een groot staalbedrijf in Duitsland, speelde in de 19e eeuw een belangrijke rol in de Duitse politiek. De familie onderhield nauwe contacten met het keizerlijke hof en had beslissende invloed op de regering van Otto von Bismarck.

Het gigantisch chemisch conglomeraat IG Farben was in Duitsland midden vorige eeuw een van de belangrijkste bedrijven. Het had nauwe banden met het naziregime, waardoor het niet alleen invloed had op de economie, maar ook op het regeringsbeleid. Ander voorbeeld: de Britse regering hield in de vorige eeuw bij haar beleidsvorming terdege rekening met de wensen van banken, zoals de Barings Bank, Lloyds en HSBC.

Rijkdom op zichzelf is niet verkeerd. Het is Bijbels gezien zelfs een zegen. Maar er is ook groot een gevaar. Wanneer geld en macht samengaan kan het ernstig misgaan. Vaak wordt gezegd dat die combinatie corrumpeert.

Goed overleg tussen regering en bedrijfsleven is belangrijk. Daar kunnen de economie en het land mee gediend zijn. Het wordt gevaarlijk als de overheid gemakkelijk zwicht voor de eisen van het bedrijfsleven.

De geschiedenis heeft geleerd dat superrijke ondernemers doorgaans niet primair het welzijn van het land op het oog hebben, maar vooral de belangen van hun onderneming. Daarom is gepaste afstand tussen beiden noodzakelijk.