Leerlingen hebben recht op een optimale leeromgeving zonder onnodige afleiding, staat in de brief die minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) dinsdag naar de Kamer stuurde. Onderzoek toont aan dat smartphones hier afbreuk aan doen en dus zijn deze vanaf 1 januari 2024 op middelbare scholen niet zomaar meer welkom in de klas. Telefoons mogen nog wel worden gebruikt als ze nodig zijn voor de les of als er een medische noodzaak is. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval als een leerling met diabetes suikerwaarden moet meten.

Henk Hagoort, voorzitter van de VO-raad, de koepel voor middelbare scholen, staat achter de richtlijn. „Niemand wil onnodige afleiding in de klas, en daarom moeten mobieltjes alleen op die momenten gebruikt worden waarop het de les ten goede komt en helpend is voor de docent”, aldus Hagoort. Volgens hem heeft zo’n 30 procent van de scholen het mobieltjesbeleid al aangescherpt naar aanleiding van de recente discussie.

De Algemene Onderwijsbond (AOb) verwacht dat het verbod rust zal brengen in klassen en scholen. Jelmer Evers, bestuurslid van de bond: „Een mobiele telefoon is verstorend. Je wilt er constant op zitten, hij is heel slecht voor je concentratievermogen en je leerprestaties. Dat wordt nu beaamd, en dat is goed. Voor leraren is dit een steun in de rug.” Uit een peiling die de bond in april hield, bleek dat 73 procent van de docenten op het voortgezet onderwijs voor een landelijk verbod op mobiele telefoons in de klas is.

Grote dienst

Ook reformatorische scholen zijn blij met de richtlijn. „Ik denk dat de overheid scholen en vooral leerlingen hier een grote dienst mee bewijst”, aldus Jan Bakker, bestuurder bij het Calvijn College. De Zeeuwse scholengemeenschap is een voorloper op het gebied van smartphonebeleid en begon drie jaar geleden met een ”thuis of in de kluis” beleid. Naar volle tevredenheid. „Leerlingen praten weer met elkaar, spelen tafeltennis en tafelvoetbal. Docenten hebben een taak minder, omdat leerlingen de mobiel er eerst toch steeds weer bij pakten.”

Sinds de school mobieltjes in de ban deed, klopten al tientallen andere onderwijsinstellingen bij het Calvijn College aan voor advies.

Bakker adviseert scholen: bereid het nieuwe beleid goed voor. Daarbij is communicatie richting leerlingen, ouders en docenten volgens Bakker heel belangrijk, maar ook handhaafbaarheid. „Wij hebben ervoor gekozen dat we de telefoon niet willen zien en niet willen horen. We willen geen politiestaat zijn waarbij we leerlingen fouilleren. Bij ons werkt dit goed.”

Jaap van Dam, bestuurder van het Veenendaalse Ichthus College, was in eerste instantie huiverig voor het op handen zijnde verbod. „Er zou sprake zijn van een complete ban. Ik ben blij dat de richtlijn alleen spreekt over de klaslokalen.”

Daarmee sluit de richtlijn naadloos aan op het beleid dat al zo’n zes jaar op het Ichthus College geldt: mobieltjes gaan voor de les begint in een telefoontas. De smartphone helemaal de school uit, valt lastig te handhaven, vreest Van Dam. „’s Ochtends stormen hier in een kwartier zo’n 2000 leerlingen binnen. Zie die maar eens allemaal te controleren.”