Het Franse algehele verbod op mobieltjes op scholen is in theorie een prima regeling. Iedereen weet immers waar hij of zij aan toe is. Mobiele telefoons zijn in Frankrijk niet alleen in de lessen verboden, maar mogen ook in de pauzes niet uit de tassen komen. De Franse regel is ingegeven door verschillende overwegingen: Het gebruik van mobiele telefoons zou effect hebben op de concentratie van leerlingen en bovendien de oorzaak zijn van „een aanzienlijk deel” van de ongeregeldheden op scholen. Bovendien is het niet goed voor het sociale verkeer op scholen, wat juist essentieel is voor de ontwikkeling van leerlingen.

Met een strenge wet is het probleem echter nog niet opgelost; de praktijk is weerbarstig. Volgens Ken Corten, docent Engels op een landbouwschool in het westen van Frankrijk, lappen leerlingen het verbod steeds vaker aan hun laars. „Ik verplicht ze nu om bij het begin van de les de mobiel in een mand bij de deur achter te laten. Veel taaldocenten laten de leerlingen echter hun telefoon als woordenboek gebruiken. Dat doe ik dus niet, daarmee maak je het voor de leerlingen niet duidelijker. Dus zeul ik maar weer met woordenboeken door de school.”

Betrapt

Het handhaven van de wet is in de praktijk niet eenvoudig. Leerlingen zijn dusdanig verslaafd aan het constant checken van enkele sociale media-apps dat ze het risico aandurven om hun mobiel ook in de les te checken. Ze weten dat veel docenten er maar weinig voor voelen om de confrontatie met een leerling aan te gaan als deze betrapt is.

De 15-jarige Clément beaamt dat de soep niet altijd zo heet wordt gegeten als ze opgediend wordt. Hij zit in de tweede klas van een landbouwschool in Belleville. „Vanmorgen werd ik gesnapt door mijn docent Engels. Ik moest direct mijn mobiel inleveren. Ik probeerde nog om hem om de tuin te leiden door te zeggen dat ik op mijn horloge keek, maar hij bleef aandringen. Ik heb hem toen maar ingeleverd. Na de les kreeg ik ‘m terug. Dat was een gelukje, want eigenlijk had hij de telefoon naar de conciërge moeten brengen. Daar kunnen dan alleen mijn ouders ‘m dan ophalen. Maar omdat ik op het internaat van de school slaap, zou het betekenen dat ik mijn telefoon een paar dagen kwijt zou zijn.”

Hulpmiddel

Docenten zien dat ook dat het grijze gebied steeds groter wordt doordat ook sommige lesmethodes de mobiele telefoon als pedagogisch hulpmiddel inzetten. Leerlingen wordt dan bijvoorbeeld gevraagd om via een QR-code een bepaalde video te raadplegen. Een dergelijke opdracht kan je dus in principe alleen thuis doen. Maar dat gebeurt niet. „Bij alle vakken laten docenten ons de mobiel gebruiken om bepaalde zoekopdrachten te doen”, zegt Gatien (15).

Het is echter niet alleen kommer en kwel met de handhaving. Bij Manon Muller, docent Engels op een middelbare school in een dorp in de buurt van Nancy, weten de leerlingen dat ze het niet moeten proberen om hun mobieltje bij zich te houden. Om het wat eenvoudiger te maken heeft ook zij een mand geplaatst bij de deur van het lokaal.

Manon: „Leerlingen kunnen zich niet inhouden, dat is een realiteit. Ik ga me er niet meer druk om maken als er twee in mijn les zitten die op hun mobiel zitten te gluren. Waar het om gaat is dat als je tot actie overgaat, en je ze vraagt hun mobiel bij je in te leveren, dat je dan de wet achter je hebt staan.”