Moskou claimt overwinning in Bachmoet – vraag is voor hoe lang
Moskou claimt de overwinning in Bachmoet. De stad lijkt inderdaad grotendeels in handen van de Russen. De vraag is voor hoe lang.
De strijd om het stadje Bachmoet in Oost-Oekraïne is uitzonderlijk zwaar. Oekraïne en Rusland hebben in de vijftien maanden lange oorlog nergens zo hard gevochten als hier. Tienduizenden manschappen zijn gesneuveld in het bloedbad van Bachmoet.
Zaterdag riep Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin de overwinning uit in Bachmoet. De meedogenloze huurlingenbaas liet zich op video vastleggen in het stadscentrum. Overigens niet in de straat met de laatste huizenblokken die nog in handen zouden zijn van Oekraïne. Enkele uren later claimde ook Moskou de inname. President Vladimir Poetin feliciteerde zijn troepen, maar ook de rivaliserende Wagnergroep.
Een Oekraïense functionaris erkende zaterdag dat Kyiv alleen nog een onbelangrijk gebiedje in handen heeft. President Volodymyr Zelensky leek bij de G7-top in Japan ook even het verlies te erkennen. „Vandaag bestaat Bachmoet alleen nog maar in ons hart.” Kyiv haastte zich om te zeggen dat hij doelde op de vernietiging van de stad, niet op de val. „Bachmoet is vandaag niet bezet door de Russen”, verduidelijkte Zelensky later. Claims van Moskou en Kyiv over Bachmoet zijn overigens niet onafhankelijk te verifiëren.
De strijd om de stad is echter niet gestreden. Want de vraag is hoe duurzaam een Russische verovering is. Oekraïne slaagt er juist in terreinwinst te boeken op de flanken van Bachmoet. Mede dankzij nieuw aangevoerd westers gevechtsmaterieel sluit de Oekraïense legerleiding maandag een omsingeling van de Wagnerhuurlingen niet uit.
Een val –of tijdelijke val– van Bachmoet betekent een klap voor Oekraïne. Niet zozeer door de strategische, maar door de symbolische betekenis. Deze is na de nietsontziende gevechten tot ongekende hoogte gestegen. Ondanks een mogelijke Russische verovering komt Kyiv toch als morele overwinnaar uit de strijd. Pakweg 293 dagen, zo’n negen maanden lang, heeft het Oekraïense leger stand weten te houden tegen de geharde strijders van Wagner en het Russische leger.
Wagner trekt zich donderdag terug uit Bachmoet, kondigde Prigozjin vorige week aan. De privé-militie draagt de stad dan over aan het Russische leger. Een vaker in de geschiedenis toegepaste constructie: de overwinning uitroepen en zich snel terugtrekken. Wagner legt daarmee het lot van Bachmoet in handen van de Russische strijdkrachten. Slaagt het leger er niet in de plaats in bezit te houden –en die kans is reëel– dan ligt de schuld daarvan bij de legerleiding.
Pyrrusoverwinning
Bachmoet is daarom voor Rusland een pyrrusoverwinning, een zege die zoveel inspanning kost dat het feitelijk een nederlaag is.
Oekraïne is erin geslaagd de Russen zware verliezen toe te brengen; pakweg 500 tot 1000 manschappen per dag, zo’n 60.000 in totaal, voor hooguit enkele honderden meters terreinwinst per dag. De verhouding Oekraïense en Russische gesneuvelde troepen bedraagt naar verluidt één op vijf.
Belangrijker nog, Oekraïne heeft tijd gewonnen. Kyiv heeft zich tijdens het beleg van Bachmoet kunnen voorbereiden op zijn alom verwachte lenteoffensief. Negen Oekraïense gevechtsbrigades staan paraat, drie staan er op stapel.
Daarmee kan Kyiv een vuist maken. Herovering van bezette gebieden is echter een zware klus. De Russen hebben nog altijd 17 procent van Oekraïne stevig in handen. Bovendien heeft het Russische leger zich diep ingegraven.
