Özgök (1972), zoon van een Turkse gastarbeider, studeerde geschiedenis in Groningen waar hij nu een leuke baan heeft bij de regionale overheid. Regelmatig doet hij als publicist van zich horen. En dat is bijna altijd over Turkije, „een land waar hij affiniteit mee heeft en dat onder Erdogan, een geboren volksmenner, is afgegleden naar een autocratie”. Omdat Turkije hem aan het hart gaat, steekt Özgök zijn nek uit.

Waar moeten we bij de lange arm van Erdogan aan denken?

„De bijna 150 moskeeën in Nederland die zijn verbonden aan Diyanet, het Turkse Directoraat voor Geloofszaken. In de moskeeën preken imams die door Diyanet zijn opgeleid. Daarmee zijn het spreekbuizen van Erdogans AKP. Het gehoor wordt ertoe opgeroepen AKP te stemmen.”

Diyanet is in 1924 opgericht om islamitische extremisten te bestrijden, omdat „die de jonge op het Westen gerichte republiek omver wilden werpen”. Ozgök noemt als voorbeeld de gewelddadige dood in 1930 van officier Mustafa Fehmi Kubilay. „Hij maande islamitische opstandelingen tot kalmte, maar werd door hen gedood. De reactie van de overheid was overigens niet mild. Iedereen die bij zijn dood was betrokken, werd opgehangen.”

Diyanet kwam dus voort uit het feit dat er in Turkije een gematigde islam moest komen. Nu is eerder het omgekeerde het geval.

„Dat is het wrange van het hele verhaal. Diyanet is verworden tot een wapen van Erdogans AKP. Het is volledig gepolitiseerd.”

De Duitse politicoloog Burak Copur schreef recent in het Duitse magazine Cicero dat de AKP in Duitsland campagne voert in moskeeën, omdat er een verbod van kracht is om die in het openbaar te houden. Gebeurt dat eveneens in moskeeën in Nederland?

„Dat zal in Nederland niet anders zijn.”

Heeft Erdogan nog meer instrumenten tot zijn beschikking in het buitenland?

„Aan de moskeeën zijn culturele centra verbonden. Toen ik jong was werd in zo’n centrum het Turkse culturele leven in stand gehouden. Dan werden toneelstukken opgevoerd en waren er avonden met volksdansen. Dat werd anders toen er een moskee naast het centrum werd gebouwd en conservatieve moslims meer invloed kregen. Mijn ouders, die betrokken waren bij de oprichting van het centrum, trokken zich toen terug.”

Özgok noemt ook de weekendscholen als onderdeel van Erdogans lange arm. Weekendscholen zijn opgezet door onder andere Milli Görüs, een islamitische beweging met sterke banden met Turkije. Milli Görüs betekent letterlijk ”nationale visie” en is geïnspireerd door de ideeën van de fundamentalistische Turkse ex-premier Necmettin Erbakan. Özgök: „Op de weekendscholen krijgen kinderen les in de koran, maar wordt ook de Turkse cultuur en geschiedenis onderwezen. Een bepaald beeld van die cultuur en geschiedenis natuurlijk.”

Wat stemmen de Turken in Nederland?

„Vijf jaar geleden ging 73 procent van de Turken die een stem uitbracht voor Erdogan, In Duitsland kreeg hij 64 procent van de stemmen. Ik verwacht overigens nu een hogere opkomst en een lager percentage voor Erdogan.”

Waarom denkt u dat?

„Meer mensen willen dat Erdogan verliest en dat Turkije weer een democratie wordt. Daarom brengen meer mensen nu hun stem uit.”

Gaat u nog stemmen?

„Ik was het van plan, maar dan had ik me moeten laten registreren bij de zogenaamde hoge kiesraad in Deventer. Dan moest ik mijn adres in Nederland prijsgeven en dat doe ik niet. Bij deze Turkse overheid is dat niet in betrouwbare handen. Ik vertrouw Turkije, maar de machthebbers niet.”

Als Özgök zijn stem voor de Turkse verkiezingen had gestemd zou dat de eerste keer zijn geweest. „Ik wil op 2000 kilometer afstand niet de toekomst van een land bepalen, terwijl ik hier leef. Dat zou voor mij verraad aan Nederland betekenen, maar ook aan de mensen in Turkije die worstelen met een dictatuur en een enorme inflatie.”

Gaat u nog naar Turkije?

„Ik steek mijn nek uit en dat heeft gevolgen. Laat ik het zo zeggen: ik ervaar persoonlijk de lange arm van Erdogan. Ik ben gewaarschuwd door de Nederlandse instanties. De diensten vonden het nodig mij in de gaten te houden voor mijn eigen veiligheid.

De laatste keer dat ik in Turkije ben geweest, is elf jaar geleden. Ik was graag nog een keer met mijn vader van 90 en mijn moeder van 85 jaar gegaan. Als ik naar Turkije ga, weet ik niet wat er met mij gebeurt. Ik heb een vrouw en kinderen voor wie ik een verantwoordelijkheid heb.”

Durft u zich te wagen aan een voorspelling van de Turkse verkiezingen?

„Ik denk dat de oppositie gaat winnen en met een groter verschil dan iedereen denkt. Een tweede ronde zal niet nodig zijn.”

Dan kunt u alsnog met uw ouders naar Turkije.

„Dat plan heb ik inderdaad, maar dan moet de kust veilig zijn. Heel veel mensen wachten erop dat Erdogan verliest. Het wordt een absolute thriller.”