Wie de geschiedenis van Israël in ogenschouw neemt, kan niet anders constateren dan dat de totstandkoming van de moderne Joodse staat een aaneenschakeling van wonderen is. Verricht door de Almachtige.

Na de verwoesting van de tempel in 70 na Christus werden de Joden naar alle windstreken verstrooid. Er is vrijwel geen land ter wereld waar geen Joodse inwoners zijn, of ooit zijn geweest. Tegelijkertijd bleven er altijd Joden in het Beloofde Land wonen – zij het dat hun aantal in geen verhouding stond tot de omvang van de diaspora. Maar hun aanwezigheid weerlegt in elk geval de claim dat Joden Palestina voorgoed de rug hadden toegekeerd en dus geen enkel recht op het land meer konden laten gelden.

Gezien die wereldwijde verstrooiing was het des te opmerkelijker dat Joden –vooral vanaf het einde van de negentiende eeuw– in steeds groteren getale naar hun oude vaderland terugkeerden en uiteindelijk in 1948 weer een eigen staat kregen. Daar ging wel een ongekende lijdensweg aan vooraf. Variërend van de Inquisitie tot de pogroms in Oost-Europa. Met als absoluut dieptepunt de Holocaust, toen de nazi’s op industriële wijze probeerden alle Joden om te brengen.

Ook na het uitroepen van de onafhankelijkheid ging de weg van de kersverse Joodse staat bepaald niet over rozen. Daags na de proclamatie van Ben Goerion moesten de Joden al een bloedige oorlog uitvechten. En er zouden er nog diverse volgen. Raketaanvallen, terreuraanslagen en de dreiging van aartsvijand Iran vormen ook vandaag de dag het bewijs dat het bestaan van Israël niet vanzelfsprekend is. Ondanks de formidabele slagkracht van het Israëlische leger en de zelfverzekerdheid die veel Israëliërs eigen is.

Bij alle vreugde rond de viering van 75 jaar Israël passen anno 2023 dan ook de nodige kanttekeningen. Niet in de laatste plaats vanwege de polarisatie in de Joodse staat, die de afgelopen jaren fors is toegenomen. Zowel tussen links en rechts als tussen seculier en religieus. Het zichtbare bewijs daarvan vormen de aanhoudende massale demonstraties tegen het beleid van de huidige rechts-religieuze regering. Maar ook de vijf stembusrondes die de Israëlische kiezer de afgelopen vier jaar voor de kiezen kreeg, laten zien dat de eenheid in de samenleving onder druk staat.

Het handhaven van de status quo tussen de verschillende groepen in de samenleving, waarvoor Ben Goerion zich zo veel moeite heeft getroost, is de afgelopen decennia gelukt, zij het met de nodige strubbelingen. Dat wankele evenwicht lijkt echter niet langer vanzelfsprekend.

Pessimisme past in dezen echter niet. Daarvoor is de historie van Israël te veel een geschiedenis van wonderen. Verricht door de Almachtige.