Nederland was ontzet, op 6 mei 2022. Die dag drong John S. zorgboerderij Tro Tardi in Alblasserdam binnen. Daar schoot hij Nathalie en Ann-Sofie dood. Een 12-jarige jongen en een 20-jarige vrouw raakten bij de schietpartij gewond.

Een paar dagen eerder vermoordde John S. de 60-jarige Johan Quist in diens schoenenwinkel in Vlissingen. Quist was de voorman van RefoAnders, voorheen een organisatie voor homo’s uit reformatorische kring.

Er is een duidelijke link tussen John S. en zorgboerderij Tro Tardi. Daar was de verdachte in het verleden cliënt; hij werkte er met paarden, schreef de Volkskrant vorig jaar. In 2017 liep het mis. John S., toen 32, werd verliefd op een stuk jongere medecliënte. Haar moeder verzette zich tegen de relatie. S. moest weg bij Tro Tardi. Hij zou zich zwaar gefrustreerd hebben gevoeld.

Bedreiging

Waarom John S. uitgerekend Johan Quist in Vlissingen vermoordde, is tot op heden voor de buitenwacht onduidelijk. Mogelijk komt daar maandag meer helderheid over. S. heeft „meerdere uiteenlopende verklaringen” over zijn motief afgelegd. Dat zei mr. Frank Hamers, advocaat van de nabestaanden van Quist, in december tegenover deze krant. „We willen weten waarom hij is vermoord. We hopen dat John S. met een duidelijk verhaal komt.” Deze week voegde Hamers daar desgevraagd aan toe: „De familie van Quist zit in aanloop naar de strafzaak in grote spanning en is benieuwd naar het verhaal van John S. Niemand heeft het recht andermans leven te nemen.” Quist is in zijn hoofd geschoten, zegt Hamers.

RTL Boulevard kreeg rond de moorden in mei 2022 een mail van de schutter. Daarin meldde John S. dat hij Quist „ontmoette via een chatroom voor homo’s”, aldus RTL Boulevard. S. zou de zestiger hebben vermoord „om zijn wapen te testen, en zijn haat te uiten aan een persoon”, stelde RTL Boulevard.

Advocaat Hamers staat ook de nabestaanden van de vermoorde 34-jarige Nathalie bij. Zij was cliënt op de zorgboerderij. „Haar familie is ontzettend boos op de verdachte”, zegt Hamers.

Foto

De strafzaak in de Dordtse rechtbank komende week –op maandag, woensdag en vrijdag– zal zwaarbeladen zijn. Maandag willen de rechters John S. bevragen op de drie moorden en de twee moordpogingen. Ook zullen de magistraten hem aan de tand voelen over een vermeende bedreiging. Daags voor de moord op Quist in Vlissingen stuurde S. een bericht naar zijn ex-vriendin, die hij kende van de zorgboerderij in Alblasserdam. „Zorg dat je om 18 uur bij de Merwebolder bent (een zorginstelling in Sliedrecht, JV). Hoofdingang. Zeg dit verder tegen niemand.” Hij plaatste bij het bericht een foto van een wapen. Vlak na de moord op Quist stuurde S. opnieuw een foto naar zijn ex-vriendin. Op die afbeelding was het levenloze lichaam van Quist te zien. S. had er, stelt Justitie, als dreigement de naam van zijn ex bijgeschreven.

Tientallen nabestaanden en slachtoffers zullen woensdag in de rechtbank vertellen over het leed dat hen is aangedaan. „Uitermate triest”, noemt mr. Richard Korver, raadsman van de nabestaanden van de 16-jarige Ann-Sofie, de strafzaak voor zijn cliënten. „Komende week zullen ze voor het eerst de verdachte zien en horen. Ze hopen dat S. uitleg geeft over de misdrijven.”

Mensen gaan op verschillende wijze om met hun verdriet, zegt advocaat Korver. Hij is gespecialiseerd in het bijstaan van slachtoffers van ernstige misdrijven. Zo vertegenwoordigde Korver zo’n tien jaar geleden slachtoffers van zedenmisdadiger Robert M., de crèchemedewerker die tientallen zeer jonge kinderen misbruikte. „Het ene slachtoffer van een ernstig misdrijf is vooral heel verdrietig of heel boos. Een ander zit misschien nog volop in de rouw, en weer een ander is misschien wel vergevingsgezind.”

Oorlog

Cruciaal thema komende week wordt de vraag in hoeverre John S. op de momenten van de moorden toerekeningsvatbaar was. Het is de bedoeling dat maandag het rapport van gedragskundigen van het Pieter Baan Centrum in de rechtszaal wordt besproken. In de aanloop naar de inhoudelijke behandeling van de strafzaak is gesteggeld over de vraag of advocaten van nabestaanden over het gehele PBC-rapport kunnen beschikken.

Het lijkt er sterk op dat John S. kampte met ernstige psychische problemen. „Het is al jaren oorlog in mijn hoofd”, schreef de man rond de moorden in Alblasserdam in de mail aan tv-programma RTL Boulevard. „Vijf jaar vertel ik huisartsen en ggz over mijn obsessie om een vuurwapen aan te schaffen. Ik ben hiervoor in andere landen wezen zoeken, maar heb nooit een stap durven zetten. Tot een paar weken geleden.”

Keukentafel

John S., opgegroeid in het Gelderse Herwijnen, laat zich niet gauw in zijn hart kijken, bleek uit een portret in NRC Handelsblad. De vader van S. zei in die krant: „Dan zaten we drie kwartier aan de keukentafel en probeerden we erachter te komen hoe het met hem ging. Hij zei gewoon niets.”

Intussen is de Amsterdammer Nuri M., de man die John S. munitie leverde, veroordeeld. Vorige week kreeg hij van de rechtbank in Breda twee jaar cel, meldde het AD.