Toen de Church of England in februari besloot om mensen van hetzelfde geslacht de mogelijkheid te bieden om in de kerk een zegen voor hun relatie te vragen, klom de 87-jarige Carey meteen in de pen. In een brief aan de Britse krant The Times vroeg hij de bisschoppen om het besluit vóór de synode van juli te heroverwegen.

Carey, die van 1991 tot 2002 aartsbisschop van Canterbury was en daarmee geestelijk leider van de ruim 70 miljoen anglicanen wereldwijd, maakt zich ernstig zorgen over zijn kerk. „Wij geloven dat het huwelijk alleen een echt sacramenteel ritueel kan zijn tussen een man en een vrouw in een levenslange verbintenis van liefde”, schreef hij. „Het is duidelijk dat de volgende stap van de kerk alleen maar de acceptatie van gelijkgeslachtelijke huwelijken kan zijn.”

Dat een voormalige aartsbisschop van Canterbury zich zo nadrukkelijk laat horen over ontwikkelingen in de Anglicaanse Kerk, is zeldzaam. Carey wil daarover best iets tegenover het Reformatorisch Dagblad zeggen, maar voorafgaand aan het telefonisch interview stelt hij wel een voorwaarde: om de huidige leiders van de Church of England niet voor de voeten te lopen, wil hij over de kerkelijke besluiten rond huwelijk en seksualiteit niet méér zeggen dan hij in The Times heeft gedaan.

U bent voorzichtig met wat u zegt. Waarom?

„Ik heb zitting in het parlement, in het House of Lords. Daar kan ik me over allerhande onderwerpen uitspreken, zoals recent over hulp bij zelfdoding, maar niet over kerkelijke zaken. Dat heb ik dan ook niet gedaan.”

Toch vindt u het kennelijk belangrijk om wél iets in het openbaar te zeggen over het zegenen van homoparen in de kerk.

„Als kerklid heb ik alle recht om mijn mening te geven. Ik maak me behoorlijk veel zorgen om de Kerk van Engeland, want ze staat op het punt een grote fout te maken. Moeten we meegaan in de cultuur van onze wereld? Nee, als je trouwt met de tijdgeest zul je uiteindelijk weduwnaar worden.

Ik denk dat de kerk op het punt van het zegenen van homoparen een andere visie moet hebben dan de samenleving en de cultuur om ons heen. Dat geldt zeker ook voor het sluiten van homohuwelijken in de kerk. Dit is niet alleen on-Bijbels, maar daarmee zouden we ook uit de pas lopen met de Rooms-Katholieke Kerk en de oosters-orthodoxe kerken. Ook de gevolgen voor de wereldwijde anglicaanse gemeenschap zullen groot zijn.”

Welke alternatieve visie moet de kerk volgens u dan wel hebben?

„Het moet in de kerk gaan over wat Jezus Christus ons heeft gegeven, namelijk de verkondiging dat Hij Heere is en dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn en in harmonie met elkaar moeten samenleven.”

Niet alleen homoseksualiteit, maar ook de wijding van vrouwen was voor u een belangrijk thema toen u aan het hoofd van de Anglicaanse Kerk stond.

„Ik was heel blij toen ik in 1993 de verklaring van de generale synode kon ondertekenen over het priesterschap van vrouwen in de Church of England. Dat is een heel grote stap geweest, zeiden sommige mensen later tegen me.”

Behoudende anglicanen wijzen het zegenen van homoparen én de vrouw in het ambt op grond van de Bijbel af. Bent u daarin niet inconsequent?

„De wijding van vrouwen is van een andere orde, vind ik. In de Vroege Kerk ontwikkelde zich de visie dat vrouwen niet in de ambten mogen dienen, maar tegenwoordig gaan kerken hier heel verschillend mee om. Zo kent de lutherse traditie, die we toch als legitiem beschouwen, vrouwelijke bisschoppen. Maar de keuze daarvoor is niet verplicht.

Hoe je spreekt over de verhouding tussen mannen en vrouwen is naar mijn mening wél een leerstellige kwestie. Het doorgaande getuigenis in de Bijbel is dat God ons mannelijk of vrouwelijk heeft geschapen, naar Zijn beeld. Mannen en vrouwen zijn voor elkaar bestemd, maar ze zijn verschillend.

We moeten niet denken dat we als westerse christenen een betere kijk op de waarheid hebben dan anderen in de wereld. Als de Kerk van Engeland huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht gaat sluiten, en ik hoop niet dat de bisschoppen die stap in hun vergadering in juli zullen zetten, dan gaan we duidelijk tegen de Schrift én tegen tweeduizend jaar kerkgeschiedenis in. Mogelijk zal ik mijn kerk dan verlaten, en velen met mij. Maar ik wil van dit onderwerp geen persoonlijke kruistocht maken. Dat is mijn taak niet.

Ik denk dat ik tijdens mijn ambtelijke loopbaan altijd consistent ben geweest: we mogen nooit afwijken van de Heilige Schrift. Dus als ik nu de leiding over de kerk zou hebben, dan zou ik geen enkele verandering goedkeuren.”

Heeft u begrip voor anglicanen die nu al de band met de Kerk van Engeland hebben verbroken?

„Ik durf niet te zeggen of deze beslissing juist is geweest; ik ken de toekomst niet.”

Welke taak ziet u weggelegd voor evangelicalen binnen de Church of England?

„Ze zullen zich er altijd van bewust moeten zijn dat ze slechts een deel van de kerk vormen. Daarom moeten evangelicalen samenwerken met de katholieke en liberale tradities binnen de Church of England.

Evangelicalen past bescheidenheid. Ze moeten onthouden dat ze dienaren van de Schrift zijn. En het goede nieuws verkondigen, zo lang dat kan.”

U signaleerde tien jaar geleden dat het voor christenen in Engeland vrijwel onmogelijk was geworden om in een seculiere samenleving hun geloof te belijden. Hoe is dat nu?

„Ik denk dat hun positie iets beter is geworden. Destijds speelden er enkele rechtszaken, onder andere rond een christelijke ambtenaar van de burgerlijke stand die weigerde een homohuwelijk te sluiten. Daartegen werd hard opgetreden. Tegenwoordig biedt de regering meer ruimte aan mensen die hun geweten volgen.

Dat betekent niet dat er geen vuiltje aan de lucht is. Mag ik een voorbeeld geven? De Schotse minister Kate Forbes, een evangelicaal christen, ligt zwaar onder vuur, omdat ze zich tegen abortus en het homohuwelijk keert. Ze is kandidaat om de nieuwe leider van de Scottish National Party en ”First Minister” van Schotland te worden, maar ze loopt het gevaar politiek gestraft te worden voor haar conservatieve overtuigingen. Dat laat zien hoe behoudende christenen het slachtoffer van onze samenleving worden, omdat ze uit de pas lopen.”

Toen u in 1991 aartsbisschop werd, citeerde u de apostel Paulus: „Wee mij indien ik het Evangelie niet verkondig” (1 Korinthe 9:16). Wat betekenen die woorden op dit moment voor u?

„Ze zijn belangrijk voor me, ook nu ik met pensioen ben. Ik preek en onderwijs nog steeds. Dat is ook de plicht van de kerk als geheel. Ze bestaat om te dienen, om het Evangelie te verkondigen. We moeten daarover spreken en eruit leven.”

U maakt zich geen zorgen over de toekomst?

„Ik ben net zo positief als God is. Het Evangelie is goed nieuws. Tweeduizend jaar christendom laat zien dat de kerk ups en downs kent, dat ze na tijden van grote vervolging altijd weer opveert. Christenen maken in de seculiere samenleving een moeilijke tijd door, maar we hebben een blijde boodschap. En daarom ben ik nog steeds erg positief over de toekomst, ook van de Church of England. Die toekomst is net zo helder als de beloften van God.”