Inclusieve samenleving moet ook plaats bieden aan mensen met beperking
Moeder Blomsteel was verbijsterd toen zij de tekst las waarbij de foto van haar lieveling Pippi, een kind met het syndroom van down, een illustratie moest zijn. Haar conclusie: Dit kan niet, dit mag niet!
Uitgever Noordhoff, een bedrijf dat een grote naam heeft op het gebied van leermiddelen, wilde een lesboek voor het vak biologie uitgeven ten behoeve van het havo-onderwijs. Daarin was een stuk opgenomen van arts-epidemioloog Luc Bonneux. Hij stelt keihard dat in Nederland geen plaats meer zou moeten zijn voor kinderen met down. Letterlijk schrijft hij: „Nederland verzaakt zijn preventieplicht, wat blijkt uit het feit dat hier nog kinderen met downsyndroom worden geboren.”
Het is niet verwonderlijk dat deze zinsnede tot grote onrust leidde en ouders van kinderen met dit syndroom in het hart trof. Stichting De Upside van Down en stichting Downsyndroom reageerden scherp en stelden dat „deze publicatie discriminerend is en ingaat tegen de rechten van mensen met een beperking”.
Intussen is gebleken dat de betreffende formulering geen lesstof is, maar achtergrondinformatie bij een toetsvraag. Leerlingen moesten kennisnemen van de gewraakte opvattingen van Bonneux om hun mening te geven over kinderen met het syndroom van Down. Gelukkig heeft de uitgever intussen aangegeven de toetsvraag te verwijderen en ook de andere vragen over dit onderwerp te herzien.
Dat leerlingen zich verdiepen in dit onderwerp is een goede zaak, maar dat vereist wel grote zorgvuldigheid. De visie van Bonneux is uiterst gevaarlijk. Die mag niet zomaar als reële optie worden aangeboden. Uitgangspunt moet zijn dat in een samenleving ruimte is voor elk menselijk leven, ook voor dat met een beperking. Dat betwist deze arts en dat is onacceptabel.
Er is in onze maatschappij een bijna ontembare behoefte aan perfect leven. Daarbij overheerst de gedachte dat mensen dit zelf in de hand hebben en dat we een bijna perfecte samenleving kunnen realiseren. Imperfect leven, het leven van mensen met handicaps en beperkingen, is daarbij een sta-in-de-weg.
Natuurlijk mag elk mens werken aan een goede gezondheid. Dat is zelfs een plicht. Het lichaam is een kostbare en wonderlijke scheppingsgave en ieder behoort daar met zorg aandacht aan te geven. Maar dat geldt evenzeer voor mensen met een beperking.
In de huidige tijd is er veel aandacht voor de zogenoemde inclusieve samenleving. Mensen met een beperking mogen daarin evengoed hun plaats innemen. Dat geldt ook bij handicaps en beperkingen die al vóór de geboorte vast te stellen zijn. Het ongeboren leven van een kind met downsyndroom is even beschermwaardig als dat van ieder ander kind.