Mediagebruik refojongere vraagt om voorleven Bijbels pelgrimschap
Het mediagebruik van christelijke jongeren wijkt niet of nauwelijks af van dat van onchristelijke leeftijdsgenoten. Dat is een belangrijke uitkomst na 4,5 jaar onderzoek binnen het practoraat mediawijsheid van het Hoornbeeck College.
Refojongeren delen zelfs vaker naaktbeelden via sociale media, kijken net zo vaak naar films op Netflix en laven zich niet minder aan porno. Hoewel onderzoeker Jeroen van der Laan eerder deze week zei verrast te zijn door het geringe verschil, hoeft het –hoe triest ook– eigenlijk niet te verbazen. Nieuwe media spelen feilloos in op de zondige behoeften die elk mens heeft.
Intussen is er bij veel ouders sprake van grote verlegenheid op dit punt. Bovendien is van een eensgezinde aanpak rondom mediagebruik binnen de gereformeerde gezindte nauwelijks sprake. Waar sommige ouders de smartphone zo lang mogelijk uit beeld houden, geven anderen hun kind al in groep 6 of 7 een telefoon. Soms zelfs inclusief een databundel waarmee het internet op elk moment open staat.
Behalve verlegenheid lijkt er ook sprake van een toenemende lauwheid. De aantrekkingskracht van nieuwe media laat opvoeders evenmin onberoerd. Niet weinigen nemen het kijken van films en series of het eindeloos scrollen op Instagram stilzwijgend over van hun kinderen, of gaan hen er zelfs in voor. Dit alles vindt plaats tegen de achtergrond van een ongelijke strijd met de techbedrijven die verantwoordelijk zijn voor platforms als TikTok, Instagram en Netflix. Tegenover elke ouder die de schermtijd van zijn kind probeert te beperken, staan honderd ontwikkelaars die het tegenovergestelde willen bereiken. De duivel maakt daar op uiterst geraffineerde wijze gebruik van. Niet eerder had hij zoveel wapens in handen om mensen af te trekken van God en Zijn Woord.
Is er dan sprake van een verloren strijd? Vanuit het practoraat komen praktische handreikingen voor ouders, docenten en ambtsdragers. Die zouden zich intensiever moeten verdiepen in de werking van sociale media, om daarover het gesprek met jongeren te kunnen voeren. Waarom zou een ouderling tijdens catechisatie niet eens stilstaan bij wat er op TikTok allemaal voorbij komt? Het zou mooi zijn als ook op andere fronten meer gezamenlijk wordt opgetrokken rondom mediawijsheid. Er is inmiddels een enkele school met een totaalverbod op smartphones. Andere scholen doen er goed aan de voor- en nadelen van zo’n verbod eens grondig af te wegen in het licht van het onderzoek van Van der Laan.
Meer nog dan dergelijke praktische ingrepen zijn jongeren verlegen om identificatiefiguren. Niet de sporters, influencers en artiesten waar ze zich nu aan spiegelen, maar ouders, docenten en ambtsdragers die heel concreet laten zien wat Bijbels pelgrimschap inhoudt. Die wérkelijk oog voor hen hebben, hun leefwereld doorgronden en zonder verwijten vanuit hun eigen zondige kwetsbaarheid durven pleiten voor een leven zoals God van ons vraagt.