Kortweg komt het erop neer dat de twee de keuzevrijheid van ouders omtrent de invulling van hun kinderwens willen vergroten. VVD en D66 willen dat bereiken door een nog ruimere inzet van vroegdiagnostiek op kunstmatig tot standgebrachte embryo’s toe te staan.

Eerdere verruimingen leidden er al toe dat artsen embryo’s met een genafwijking mogen vernietigen, als zo’n afwijking later voor een ernstige ziekte zorgt. Het recente voorstel gaat verder: dat regelt het wegdoen van ongeboren leven dat op zich gezond is, maar wel drager is van een ziek gen. Het gevreesde hellend vlak wordt zo opnieuw pijnlijk zichtbaar. Werden voorgaande verruimingen nog verdedigd met het argument dat ze een kind behoedden voor ernstig lijden, met dit voorstel willen VVD en D66 voorkomen dat een eenmaal geboren kind later voor lastige keuzes omtrent het invullen van de kinderwens komt te staan.

Het aanvaarden daarvan maakt het dus mogelijk pril menselijk leven te vernietigen met als doel het voor latere voortplantingsdilemma’s te behoeden. Daarmee zou opnieuw een wissel worden omgezet.

Nu is een dergelijke ontwikkeling, hoe pijnlijk ook, tot op zekere hoogte onvermijdelijk in een land dat meer en meer geleid wordt door partijen voor wie zelfbeschikking een nog krachtiger geloofsartikel lijkt dan de beschermwaardigheid van het ongeboren leven ooit voor christelijke partijen is geweest. Opvallend is echter wel dat VVD en D66 hun initiatiefwet indienen nadat toenmalig zorgminister Schippers nog maar zes jaar geleden met exact hetzelfde voorstel op de proppen kwam. Haar voorstel werd toen afgekeurd door de Raad van State. Mede in reactie daarop trok haar opvolger De Jonge het uiteindelijk in. Moet er zo snel daarna al een tweede poging worden gewaagd, kennelijk vanuit de veronderstelling dat de Raad van State de zaak dit keer anders taxeert? Wetten maken is toch iets anders dan prijsschieten?

Van dezelfde orde is de vraag waarom CDA en ChristenUnie op de laatste vergaderdag van het jaar 2022 op deze manier moesten worden gebruuskeerd. Tijdens Rutte III spraken de vier coalitiepartijen af „elkaar heel te houden” hoe hoog de meningsverschillen ook zouden oplopen. Als het onderling gesprek over de Embryowet, dat nog gaande was, al binnen een jaar wordt afgekapt zijn de bakens op dat punt blijkbaar verzet, maar erg hoffelijk is dat niet.

Dat partijen in een pluriform land verschillend denken, ook over levensbeschouwelijke zaken, is evident. Maar ook dan zou de besluitvorming er toch op gericht moeten zijn om tegenstellingen zo veel mogelijk te overbruggen? Dit machtsvertoon geeft het debat over de Embryowet iets verbetens en bewerkstelligt helaas precies het tegendeel.