Dankdag van gewas en arbeid

Welke dag is het dankdag?

Op de eerste woensdag van november vieren christenen dankdag voor gewas en arbeid, hoewel plaatselijke en provinciale gebruiken hiervan kunnen afwijken. Dit jaar valt dankdag op 6 november. In veel kerkelijke gemeenten die zich verbonden weten met de reformatorische tradities worden op dankdag een of meerdere erediensten gehouden.

Hoe is dankdag ontstaan?

Het vieren van biddag en dankdag heeft zijn oorsprong in de middeleeuwse bededagen. De zogenoemde quatertemper- en kruisdagen worden als de voorlopers van de Nederlands-protestantse bid- en dankdag beschouwd. Dit waren dagen van bezinning, gebed, vasten en boetedoening, aan het begin van elk van de vier seizoenen (quatertemperdagen) en in tijden van nood en gevaar (kruisdagen).

Op de Synode van Dordrecht die in 1618 en 1619 werd gehouden, werd besloten dat er in tijden van oorlog, honger en andere rampen zoals watersnood massaal gebeden en gedankt zou worden. In de reformatorische kerken is vanaf toen altijd bid- en dankdag gehouden.

Wat vieren christenen met dankdag?

Dankdag kun je zien als een reminder. Als moderne mensen denken we vaak dat we de touwtjes in handen hebben en alles zelf kunnen regelen, maar eigenlijk zijn we afhankelijk van anderen, van de omstandigheden, en bovenal van God.

Waarom zeggen sommige christenen: dankdag voor visserij?

In diverse oorspronkelijke vissersdorpen, zoals Katwijk aan Zee en Arnemuiden, wordt tijdens biddag extra aandacht besteed aan de visserij. Men spreekt in deze gemeenten ook wel van dankdag voor gewas, arbeid en visserij. Op Urk wordt sinds de negentiende eeuw vanwege het seizoen van de visserij dankdag op de laatste dag van het jaar, 31 december, gehouden.

Het Reformatorisch Dagblad publiceerde in 2023 een serie over dankdag in het buitenland. Wilt u deze lezen? Neem dan nu een abonnement op het Reformatorisch Dagblad.