Bij de start van Trumps presidentschap kwam wetgeving maar moeizaam op gang. De Republikeinen richtten hun pijlen eerst op het afschaffen en vervangen van Obamacare, de zorgwet van president Obama. Door interne verdeeldheid lukte het de Republikeinen echter niet om dit voor elkaar te krijgen.

Daarentegen vaardigde president Trump het ene presidentiële decreet na het andere uit. Hoewel zijn controversiële immigratiedecreten de meeste aandacht (en de meeste tegenstand vanuit het rechtssysteem) kregen, was er ook een reeks decreten die gericht waren op het dereguleren van de economie. Voor het Amerikaanse bedrijfsleven kan dit een belangrijke verlaging van de regeldruk betekenen. Het milieu komt er echter minder goed van af in de presidentiële decreten: president Trump trok de Verenigde Staten zelfs terug uit het klimaatakkoord van Parijs.

Het duurde tot december voordat de eerste grote wetswijziging op gang kwam. Vlak voor de jaarwisseling wisten de Republikeinen een fikse belastingverlaging door het Congres te krijgen. Hoewel de belastingvoordelen vooral bij bedrijven en hogere inkomens terecht lijken te komen en minder bij midden- en lagere inkomens, kunnen ze een bescheiden kortetermijnimpuls aan de economische groei geven.

Daarom is de raming van de Rabobank voor de Amerikaanse bbp-groei in 2018 naar boven bijgesteld van 2,0 tot 2,5 procent. In de jaren erna gaan we uit van een afnemend positief effect van de belastingmaatregelen op de economie: het totale bbp-effect tot en met 2025 is 0,8 procentpunt. Het negatieve effect op de federale overheidsfinanciën is echter veel groter en langduriger van aard.

Protectionisme

Ondanks zijn protectionistische campagneretoriek, in het bijzonder gericht op Mexico en China, begon president Trump in zijn eerste jaar geen handelsoorlog. Weliswaar trok hij de VS op zijn eerste werkdag per presidentieel decreet terug uit de onderhandelingen voor het Trans Pacific Partnership (TPP), maar hij liet zich ertoe overhalen om niet direct uit de North American Free Trade Agreement (Nafta) te stappen. In plaats daarvan koos hij voor het heronderhandelen binnen Nafta.

Zijn houding ten opzichte van China werd vooral ingegeven door de Noord-Koreacrisis. Omdat hij China nodig had om druk uit te oefenen op het regime in Pyongyang bleef het bij een onderzoek naar de schendingen van intellectuele eigendomsrechten door de Chinezen. Daarentegen werden de Canadezen gek genoeg wel getrakteerd op fikse invoertarieven op zacht timmerhout en Bombardiervliegtuigen.

Krijgt het protectionisme in Trumps tweede jaar meer voet aan de grond? Eind januari legde hij strafheffingen op aan geïmporteerde wasmachines en zonnepanelen, waarmee hij vooral China probeert te raken. Daarnaast werden in Montreal de onderhandelingen over Nafta voortgezet. Er zijn steeds meer tekenen dat Trump bereid is de VS uit Nafta terug te trekken, als Mexico en Canada niet ingaan op zijn eisen.

We hebben berekend dat het uiteenvallen van Nafta de VS 1 procentpunt economische groei zou kunnen kosten, tot en met 2025, waarmee Trump de positieve effecten van de zwaar bevochten belastingverlagingen geheel teniet zou kunnen doen. De Amerikaanse export zou bij het uiteenvallen van Nafta zware verliezen lijden, tussen de -3,6 en de -6,1 procent, afhankelijk van de heftigheid waarmee het Naftaverdrag uiteen zou vallen.

De negatieve effecten kunnen in de praktijk zelfs nog groter zijn omdat Mexico en Canada integrale onderdelen zijn geworden van de waardeketens van de VS, die zich door Nafta verder hebben kunnen ontwikkelen.

Tussenrapport

In zijn tweede jaar als president van de VS krijgt Trump in ieder geval te maken een tussentijds oordeel van de Amerikaanse kiezer. In november staan alle zetels in het Huis van Afgevaardigden en een derde van de Senaatszetels op het spel. De Republikeinen hopen dat de belastingverlagingen ervoor zullen zorgen dat ze hun meerderheid in beide kamers van het parlement zullen behouden.

De vraag is wat de Republikeinse agendapunten voor dit jaar zullen zijn, nu de verkiezingen zo dichtbij zijn. Gaan ze de verzorgingsstaat saneren, om de overheidsuitgaven meer in lijn te brengen met de lagere belastinginkomsten, of is dat electoraal te riskant? Wagen de Republikeinen nog een aanval op Obamacare of komt er alsnog een plan voor de extra investeringen in infrastructuur, die Trump tijdens zijn campagne beloofde?

Ondertussen zal het Witte Huis ook dit jaar geplaagd worden door de onderzoeken naar de vermeende samenwerking van Trumps campagneteam met de Russen. Bovendien hebben de ‘onthullingen’ in de bestseller ”Fire and Fury” speculaties over het inroepen van het 25e amendement weer doen toenemen. Het 25e amendement gaat over de presidentiële opvolging en geeft weer wanneer een president niet geschikt wordt geacht om het ambt uit te oefenen.

De kans dat president Trump wordt afgezet is echter klein zolang de Republikeinen achter hun president blijven staan. Voor een veroordeling door de Senaat is een tweederdemeerderheid nodig, dus zelfs als de Democraten in november de meerderheid in de Senaat mochten terugwinnen, lijkt een afzettingsprocedure onhaalbaar. Bovendien hebben de Republikeinen voldoende redenen om Trump te blijven steunen. Hoewel de populariteit van president Trump in zijn eerste jaar flink is afgenomen, lijkt een derde van het electoraat nog steeds achter hem te staan.

Philip Marey en Hugo Erken werken als Senior US Strategist respectievelijk senior econoom bij RaboResearch Global Economics & Markets. Bron: mejudice.nl