De uit Hardinxveld-Giessendam afkomstige ds. Vastenhoud –getrouwd met Mattie en vader van zes kinderen– is vrijwel dagelijks te vinden in zijn werkkamer in Eltheto, het wijkgebouw dat vastzit aan de Bethlehemkerk aan de Laan van Meerdervoort in Den Haag. „Mensen komen hier zomaar binnenlopen voor een kopje koffie en een praatje. Soms gaat een gesprek de diepte in en besluit iemand om de Alpha-cursus bij ons te komen volgen. Jaarlijks hebben we twee groepen van rond de tien personen die deze cursus volgen.”

De predikant heeft in Den Haag een missionaire taak. „Maar dat heeft uiteindelijk ieder gemeentelid. Ik ben in de eerste plaats aangesteld om mensen daarvan bewust te maken. Als je dicht bij God leeft, word je vanzelf missionair, daar ben ik van overtuigd. Biddend leven, uit de Bijbel lezen, kruisdragen, navolgen, dat hoort allemaal bij missionair zijn. Op dit moment behandel ik tijdens de morgendiensten een mooi boekje daarover, ”In Zijn spoor” van ds. H. J. van der Veen uit Sliedrecht.”

Het zogeheten missionaire traject voor belangstellenden in de hervormde gemeente –die zich binnen de Protestantse Kerk in Nederland rekent tot de Gereformeerde Bond– bestaat uit drie fasen. Na de Alpha-cursus volgen ze in het tweede seizoen het after-Alpha-programma. In het derde seizoen kan worden deelgenomen aan een zogeheten groeigroep waar eenvoudige Bijbelstudies worden gegeven.

Buddysysteem

Verder heeft de Bethlehemkerk voor mensen die de stap naar de kerkelijke erediensten nog steeds heel groot vinden een buddysysteem ontwikkeld. „We koppelen gemeenteleden aan hen, zodat ze zich in de kerk niet zo verloren voelen.”

De gemeente in de Haagse Bloemenbuurt is jong, vertelt de predikant. „We hebben zo’n 1000 gemeenteleden. De gemiddelde leeftijd is 38 jaar. Er zijn veel jonge gezinnen, iets wat duidelijk terug te zien is bij een doopdienst. Als dan de kinderen naar voren komen, zitten er soms wel 45 kinderen rond de doopvont.”

Armoede en achterstand, zoals bijvoorbeeld in de Schilderswijk, kent de Bloemenbuurt niet. „We zitten dicht bij het strand. En in Den Haag geldt: hoe dichter je bij het strand woont, des te bemiddelder ben je.”

Om buurtbewoners bij de kerk te betrekken, organiseert de gemeente onder meer een straatmaaltijd aan het einde van de zomer. „We zetten een buffet klaar, organiseren een high tea, huren een springkussen en zorgen voor een djembécursus voor mensen die zin hebben in een muzikale uitdaging.

Deze maand organiseren we een winterfair met kraampjes binnen en buiten de kerk. Dat was de laatste jaren ook een groot succes. Op deze manier raak je makkelijk met mensen aan de praat over geloof, heb ik gemerkt. Ik ga tijdens zo’n straatmaaltijd bijvoorbeeld gewoon bij iemand zitten, stel wat vragen en laat de ander zo veel mogelijk praten. Dan komt het bijna altijd als vanzelf op het geloof.”

Bijzondere herinneringen heeft ds. Vastenhoud aan die keer dat er zich twee vrouwen aansloten bij de straatmaaltijd. Ze waren eigenlijk op weg naar Kijkduin, vertelden ze. „De bestuurster van de auto snapt nog steeds niet waardoor ze hier op het kruispunt bij de Bethlehemkerk terechtkwam, want ze moesten hier helemaal niet langs rijden. Maar toen ze het buffet zagen en de muziek hoorden, besloten ze even te gaan kijken. De volgende dag zat de vrouw die achter het stuur zat bij ons in de kerk. Ze heeft sindsdien geen zondag overgeslagen. Inmiddels heeft ze belijdenis gedaan en is ze gedoopt.”

Hoe de Heilige Geest werkt, is niet altijd duidelijk aan te wijzen, vervolgt de predikant. „Maar op het gebed gebeuren er wonderen.”

Fondsenwerving

De IZB, vereniging voor zending in Nederland, droeg vijf jaar lang een deel van de kosten van de aanstelling van ds. Vastenhoud. In maart dit jaar stopte deze geldstroom. „We waren erop voorbereid en daarom heeft de kerkenraad besloten een commissie in het leven te roepen die na de zomer van 2015 begon met fondsenwerving.”

Vanuit zijn vroegere thuisgemeente in Hardinxveld-Giessendam ontving de predikant al financiële steun. Deze werd opnieuw voor drie jaar toegezegd. Ook vroeg de commissie aan bedrijven of ze het missionaire werk in de wijk wilden steunen. „Een derde van de benodigde kosten betalen eigen gemeenteleden. Ook de hervormde gemeenten in Kinderdijk, Wilnis en Putten steunen ons. Met hen organiseren we van tijd tot tijd een ontmoetingsdag om van elkaar te leren. Niet alleen zij kunnen van ons leren om missionair gemeente te zijn, wij kunnen ook van hen leren hoe zij missionair zijn in hun context.”

Opnieuw benadrukt de predikant de kracht van het gebed. „We wisselen met deze gemeenten gebedspunten uit. Ds. L. Wüllschleger, de vroegere directeur van de IZB, zei altijd: „De bank is boven.” En zo is het. Gods werk gaat door, omdat Hij ervoor zorgt.”

”Brood voor de buurt”

Om op een goede manier kerk in de buurt te kunnen zijn, hield de hervormde Bethlehemkerk in Den Haag in 2011 een buurtonderzoek. Ds. A. Vastenhoud, missionair predikant in de Bethlehemkerk: „Hieruit bleek dat de kerk positief gewaardeerd wordt door buurtbewoners. Verder gaven respondenten aan dat de kerk zich niet moet opdringen en dat ze niet met een dubbele agenda moet werken. Dus geen maaltijd organiseren en vervolgens „proberen mensen te bekeren”, om het maar zo te zeggen.”

Al het missionaire werk valt onder de naam ”Brood voor de buurt”. Een verwijzing naar de naam Bethlehem, dat broodhuis betekent. „En een verwijzing naar de Heere Jezus, Die Zichzelf het Brood des Levens noemt.”

Eén missionaire activiteit is de maandelijkse buurtmaaltijd ”Schuif aan, eet mee” waar mensen voor 5 euro per persoon aan kunnen deelnemen. Er komen zo’n zestig tot tachtig mensen, met name ouderen, naartoe. „Er is veel eenzaamheid onder hen. Eén vrouw heeft met de vliegtuigramp in 2014, het neerstorten van de MH17, haar dochter, schoonzoon en hun twee kinderen verloren. Ze heeft nu niets meer.”

Verder organiseert ”Brood voor de buurt” rond Kerst en Pasen lessen voor de kinderen van de basisschool, de vakantiebijbelweek in de zomervakantie en een aantal themadiensten. Ook staat de kerk open tijdens Open Monumentendag en organiseert de gemeente een aantal ochtenden voor ouders met kleine kinderen. Verder worden er toerustingsavonden voor gemeenteleden gehouden waarbij de nadruk ligt op de missionaire opdracht.

Maar mensen worden niet alleen uitgenodigd om naar de kerk te komen. De gemeenteleden trekken daarnaast de buurt in. „We hebben het verlangen om als kerk diaconaal aanwezig te zijn in de buurt. In samenwerking met Stichting Present hebben we daar in het afgelopen seizoen een project voor opgezet waarmee we mensen in de buurt helpen met klussen in en om het huis.

Binnenkort willen we in de buurt een marriagecourse aanbieden voor getrouwde stellen. Een soort apk voor je huwelijk, zeg maar. De cursus bevat wel Bijbelse lessen, maar dat ligt er niet duimendik bovenop. En dingen zoals in gesprek gaan en de tijd nemen voor elkaar is voor iedereen goed.”

Bethlehemkerk Den Haag

De Bethlehemkerk in Den Haag heeft op dit moment zo’n 1000 leden. Er zijn twee predikanten aan de gemeente verbonden: gemeentepredikant is ds. L. J. Vogelaar en missionair predikant is ds. A. Vastenhoud.

Het kerkgebouw op de hoek van de Azaleastraat en de Laan van Meerdervoort dateert uit 1931 en is gebouwd in de stijl van de Nieuwe Haagse School. Sinds 1988 staat het bedehuis op de gemeentelijke monumentenlijst.

Het aangrenzende wijkgebouw Eltheto is in 2012 gemoderniseerd, haar deuren staan regelmatig open voor buurtbewoners.