„Bonifatius had met het geloof te maken”
De meester had het op school verteld: in het jaar 754 werd Bonifatius, de zendeling, bij Dokkum vermoord. Wat weten ze er in Dokkum nog van?
Aan de Bronlaan in Dokkum bevindt zich de Bonifatiuskapel, een rooms-katholieke bedevaartsplek „voor stilte, inspiratie en ontmoeting.” Ieder jaar wordt de kapel bezocht door meer dan 25.000 rustzoekers. De eerste steen voor de Bonifatiuskapel werd gelegd op 5 juni 1934, ”Bonifatiusdag”.
In het parkje rond de kapel staan twee dames op leeftijd. Ze zijn per fiets bezig aan een rondje langs de Friese elf steden. „Dokkum is de noordelijkste stad van de Elfstedentocht.”
Wat zegt de naam van Bonifatius hen? De een: „Was hij een heilige, of een journalist, een schilder?” De ander denkt van niet: „Bonifatius was een filosoof die vermoord werd in Dokkum. Was dat niet in het jaar 794? Of in 754?”
Beiden gaat het een beetje dagen: „Bonifatius had met het geloof te maken. Ja. We weten het weer. En nee, wij hebben zelf niets met het geloof.” De ander: „Helemaal niets. Haast het tegendeel, zeg maar. We hebben niets tegen gelovigen, maar alles tegen de instituties. De kerk voelt zich zo verheven boven andere mensen.” De ander weer: „Maar misschien zijn wij wel bevooroordeeld.”
Amfitheater
De bedevaartskerk is gebouwd van kloostermoppen. Vanbinnen is de kerk ingericht als een Romeins amfitheater, voor een deel onoverdekt. Er moeten 2000 zitplaatsen zijn. In het overdekte deel staat het altaar. Daar hangt een Christusbeeld aan het plafond. Rondom loopt een processiegang van 300 meter lang. Op grote informatiepanelen wordt het leven van Bonifatius uit de doeken gedaan.
Buiten staan drie groenarbeiders in gele hesjes de borders te schoffelen. Weten zij ook iets over Bonifatius? Gedrieën kijken ze wat glazig in de rondte, trekken nog eens extra aan een shaggie en schudden van nee.
Bij de ingang bevindt zich de Bonifatiusbron. Volgens een informatiebordje hebben velen bij deze bron „heil ervaren en kracht geput.” Een klein kind zou na onderdompeling in deze bron haar kinkhoest zijn kwijtgeraakt. De bron staat nu droog.
Iets verderop staat een tweeënhalf meter hoog beeld van de vermoorde zendeling. Boven zijn hoofd houdt hij een groot boek, alsof hij daarmee de slagen van zijn belagers wil afweren, zijn duim tussen de vellen papier, om zo dadelijk weer verder te kunnen lezen. Op de sokkel staat in het Latijn: „Hier werd Bonifatius het levenslicht ontnomen. 754. Hier ging voor Friesland het licht van het Evangelie op.”
Op de andere zijden van de sokkel is te lezen dat Bonifatius geboren werd in het Engelse dorp Crediton, vermoord werd bij Dokkum en begraven ligt onder de domkerk in het Duitse Fulda.
Hoofdpijnkliniek
De naam Bonifatius kom je in Dokkum op allerlei manieren tegen. Voor patiënten met chronische hoofdpijn heeft Dokkum een hoofdpijnkliniek Bonifatius. Op vele plekken is Bonifatiusbitter en Bonifatiuspepermunt te koop. En bij café v/d Meer, aan de Zuidergracht, schenken ze Bonifatiusbier.
In de evangelische boekwinkel in de Keppelstraat zegt verkoopster Afke van der Mark: „Er zijn nauwelijks boeken over Bonifatius te vinden. We hebben, denk ik, alleen een kinderboekje over hem.”
Uit de deur van een kapsalon in de winkelstraat stapt een ouder echtpaar, allebei goedgemutst. Bonifatius? Hij: „Een priester. Vermoord?” Zij knikt: „Dat hebben we geleerd op school. Dat stampten ze er toen wel in. Bij ons nog wel.” Zijn ze christelijk, religieus misschien? Zij: „We zijn Nederlands hervormd. Tenminste, we neigen ernaar.”
In het centrum bevindt zich de driebeukige rooms-katholieke Bonifatiuskerk, een van de zeven neogotische kerken die architect Pierre Cuypers in Friesland bouwde. Aan de buitenmuur hangt een bordje ”Bonifatiusroute”. Dat is een toeristische wandelroute door de binnenstad langs tien kunstobjecten die elk staan voor een verhaal over bisschop Bonifatius.
Bij het bordje met ”Bonifatiusroute” staat geschreven: „Verscholen achter een struik zag een meisje hoe Bonifatius een boek boven zijn hoofd hield, om de slag met het zwaard op te vangen, en zo genoot hij bij zijn sterven de bescherming van het boek dat hij tijdens zijn leven met zoveel gretigheid gelezen had.”
Paus
Een jong stel is aan het shoppen. „Wie Bonifatius was? Een christen. Iemand die preekte. Over het geloof. Om mensen te bekeren.”
Twee mensen met een hond staan om zich heen te kijken. Weten ze wie Bonifatius was? „Een priester”, zegt de een stellig. De ander: „Een paus. Nee, hij was nog strenger dan de paus.”