Dat zei ds. J. (Jan) Wesseling, predikant van de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Veenendaal-West, zaterdag op een studie- en ontmoetingsdag op Urk. De dag was georganiseerd door de ”Kerngroep bezinning GKV”, een groep vrijgemaakten die grote bezwaren heeft tegen theologische ontwikkelingen in het eigen kerkverband, te weten de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV), en tegen de aanstaande fusie met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK).

„Hoogst vervreemdend” vond ds. Wesseling het om te lezen dat volgens de nieuwe kerkorde „het kerkrecht de praktijk volgt.” Hij vroeg zich daarbij af „wat dan het kompas is waarop je vaart.” Ds. Wesseling: „Het wegglippen van de zondagsheiliging, het leeglopen van de middagdiensten, de soms eigengereide of evangelicale inkleuring van de kerkdiensten, het afkalven van het huwelijk als een instelling van God; zijn dat neutrale ontwikkelingen? Worden die echt ingegeven door de Geest? Of door de tijdgeest?” De predikant ziet in de nieuwe kerkorde „een structurele onderschatting van de kracht van de zonde.”

Leerdienst

De ruim tweehonderd aanwezigen op de bijeenkomst op Urk, afkomstig uit het hele land, luisterden zaterdag ook naar een lezing van ds. B. (Bart) van Egmond, predikant van de gkv in Capelle aan den IJssel-Noord. Deze gemeente heeft al bekendgemaakt op 1 mei 2023, de beoogde fusiedatum, niet mee te zullen gaan met de hereniging van de twee kerkverbanden.
Ds. Van Egmond wees erop dat de gereformeerde kerk in Nederland zich oorspronkelijk keerde tegen pluriformiteit in de leer. Dat kwam in de 17e eeuw onder meer tot uiting in het afwijzen van de door de remonstranten bepleite leervrijheid. Een van de middelen om eenheid in de leer te krijgen, was de verordening dat er in elke gemeente ’s middags een leerdienst gehouden moest worden vanuit de Heidelbergse Catechismus.

Dat niet alle kerken hierop zaten te wachten, werd in die tijd geen relevant tegenargument gevonden. Ds. Van Egmond: „Men zei dat de predikant, als er weinig belangstelling voor een leerdienst was, ’s middags desnoods maar alleen met zijn eigen gezin naar de kerk moest gaan.”

In zijn eigen kerkverband zag de Capelse predikant de achterliggende jaren steeds minder accent komen te liggen op de leer. „Als je maar even de studiegids van onze predikantenopleiding doorbladert, zie je dat onderwijs in de gereformeerde leer bijna niets voorstelt.”

Verbinden

Kerkrechtdeskundige mr. Pieter Pel zette op de bijeenkomst in het kerkgebouw van de gkv op Urk –ook deze gemeente heeft aangekondigd op 1 mei niet mee te willen met de fusie– ’s middags uiteen wat de visie van de kerngroep is op de voor bezwaarden zo problematische situatie in de GKV. Hij stelde dat de kerngroep allen die confessioneel gereformeerd willen zijn en blijven, wil verbinden. Dan gaat het om vrijgemaakten die hun kerk allang hebben verlaten, om hen die er nog lid van zijn maar niet mee willen met de fusie, maar ook om hen die op 1 mei wel meegaan, maar met een bezwaard gemoed. „Ook met hen willen we in de toekomst contact blijven houden”, aldus Pel.