De Deense premier Mette Fredriksen liet er dinsdagavond geen misverstand over bestaan: hier kan geen sprake zijn van een ongeluk. De schade aan de pijpleidingen is eenvoudigweg te fors. Ze kunnen dus niet zijn geraakt door een anker bijvoorbeeld. De beschadigde pijpleidingen liggen op een diepte van 70 tot 90 meter onder de zeespiegel.

Europa onderzoekt hoe het zover heeft kunnen komen dat er plots gas uit de pijpleidingen, in de buurt van het Deense eiland Bornholm, heeft kunnen ontsnappen. Hoewel beide leidingen niet in gebruik zijn, zijn ze wel gevuld met gas.

De robuuste pijpleidingen –gemaakt van beton en staal– kunnen tegen een behoorlijk stootje, verzekert de Deense militair analist Puck Nielsen. Meerdere spontane lekkages zijn dan ook erg onwaarschijnlijk, zegt hij tegen persbureau AP. Bewust schade aanbrengen is het alternatief. Volgens de Deen zijn daar alleen een paar duikers voor nodig „die weten hoe ze met explosieven moeten omgaan.”

Een Duitse functionaris sluit zich daar bij aan. In de krant Tagesspiegel zegt hij dat de schade alleen kan zijn veroorzaakt door speciale eenheden, zoals marineduikers of een onderzeeboot.

Het speculeren over de vraag wie er achter de explosies zit, is in volle gang. De Poolse premier Mateusz Morawiecki windt er geen doekjes om door te stellen dat de sabotage „waarschijnlijk de volgende stap is in de escalatie van de situatie in Oekraïne.” Oftewel: de Russen zitten erachter. Ook volgens Oekraïne zijn de gaslekken het gevolg van een „terroristische aanval” van Moskou. Dat zei de presidentiële adviseur van Kiev, Mikhaylo Podolyak, op Twitter.

Welke motieven zou Poetin hebben om de leidingen te saboteren? Nielsen zegt tegen AP dat de Russen er in ieder geval baat bij hebben als de Europese gasmarkt verder wordt verstoord en hier chaotische taferelen ontstaan.

Volgens de Noorse econoom Aslak Berg willen de Russen met de sabotage een signaal afgeven: Poetin wil laten weten waartoe hij in staat is, zo laat Berg weten op Twitter.

Filmpje

Moskou heeft laten weten de gaslekken „zeer zorgwekkend” te vinden. Rusland gaat er ook vanuit dat er opzet in het spel is en stelt eveneens een onderzoek in, aldus Kremlin-woordvoerder Dimitri Peskov.

Hoewel veel Europese deskundigen denken dat Poetin achter de sabotage zit, circuleert er ook een filmpje van de Amerikaanse president Joe Biden. Dat voedt de geruchten dat het Westen het brein achter de aanslagen is. In de video, die begin dit jaar is opgenomen, waarschuwt Biden dat de Amerikanen een einde aan de Nord Stream 2 zullen maken zodra de Russen Oekraïne binnenvallen. „Ik garandeer dat we daartoe in staat zijn”, aldus de president destijds.

Op Twitter wijst de Amerikaanse maritiem specialist H. I. Sutton erop dat het niet voor het eerst zou zijn dat de Russen dergelijke vormen van sabotage uitvoeren. In de Koude Oorlog waren ze met spionageonderzeeërs actief in de Oostzee.