Vlak voor de val van Truss kwam de Britse krant Daily Star met een ludieke actie. Via een webcam op de site van de krant kon je live kijken naar een ingelijste foto van Lizz Truss met daarnaast een krop ijsbergsla. Het beeld werd vergezeld van de vraag: wie zal het langst overleven, de premier of de sla? Het werd de krop sla.

Onder beleggers is Truss een blijvertje gebleken. Haar val werd ingeleid door ambitieuze begrotingsplannen zonder financiële dekking, waardoor de pond in een vrije val terechtkwam en de rente in korte tijd omhoogschoot. Beleggers verloren het vertrouwen in de regering en dwongen Truss dus min of meer om op haar schreden terug te keren. De term Liz Trussmoment was geboren.

Vorige week overkwam Trump iets vergelijkbaars. Met veel bombarie was op 2 april de introductie van nieuwe handelstarieven aangekondigd in de rozentuin van het Witte Huis. De vrije val op de aandelenmarkten deed hem in eerste instantie nog weinig. De transitie zou immers even pijn doen, zo was het verhaal.

Maar daarna gebeurde er iets opmerkelijks op financiële markten. Wanneer aandelen in prijs dalen zoeken beleggers hun heil doorgaans in veilige havens als staatsleningen, een belegging met weinig risico. Het tegendeel gebeurde echter: ook de staatsobligatiemarkt werd nerveus en de rente steeg in korte tijd fors. Beleggers begonnen te twijfelen aan wat vanouds wordt gezien als het anker van de financiële wereld, de markt voor Amerikaanse treasury’s. Trump capituleerde en kondigde voor een grote groep landen een pauze van negentig dagen af in de handelsoorlog.

Naast de druk van financiële markten heeft bij de draai van 180 graden ook meegespeeld dat Trumps eigen donoren enorme verliezen leden en hem zwaar onder druk hebben gezet. De bigtecholigarchen en Elon Musk kwamen voorop. Ook Wall Streetkopstukken als Jamie Dimon (topman van Amerika’s grootste bank JPMorgan) en Bill Ackman (hedgefondsmanager) beklaagden zich in de media openlijk over de plannen van Liberation Day.

Bij de draai van 180 graden speelde mee dat Trumps donoren verliezen leden en hem onder druk gezet hebben

Dat Trump de financiële markten niet verder durfde te testen, is een kleine geruststelling. Temeer omdat andere checks-and-balances, zoals vanuit de Amerikaanse politiek en de rechtspraak, inmiddels lijken te ontbreken. Als het op economisch gebied al te bont wordt, zijn er altijd nog de financiële markten die Trump kunnen terugfluiten. De tucht van de markt. Of het genoeg gaat zijn om het grillige Witte Huis in toom te houden, moet blijken. Vorige week heeft de obligatiemarkt gesproken en vooralsnog luistert The Donald.

De auteur is econoom bij De Nederlandsche Bank. Hij schrijft op persoonlijke titel.