Koning Charles belooft zich levenslang in te zetten
De wereld rouwt om het overlijden, donderdag, van de Britse koningin Elizabeth. Volg het nieuws in dit liveblog.
Advertentie
Toen de Britse premier Liz Truss vrijdagmiddag een ontmoeting had met de nieuwe koning Charles III in Buckingham Palace, vertelde hij haar dat de dood van zijn moeder het ‘moment was waar ik voor vreesde, net als velen met mij’. Televisiecamera’s legden de uitspraak vast.
De koning was vrijdag teruggekeerd naar Buckingham Palace vanuit Schotland. Ze waren donderdag naar Balmoral Castle gekomen om afscheid te nemen van Elizabeth, die donderdagmiddag op 96-jarige leeftijd overleed.
Truss ontmoette de koning vrijdagmiddag voor het eerst in haar huidige rol. Ze werd afgelopen dinsdag officieel aangesteld als premier door koningin Elizabeth. Donderdag had Truss al telefonisch gesproken met de koning. Vanaf komende dinsdag zal Truss wekelijks met Charles spreken over politieke zaken.
De ontmoeting vrijdagmiddag duurde ongeveer een halfuur. ‘We zullen niet te veel van je tijd innemen”, zei de koning tegen Truss. „Het was zo ontroerend toen we hier aankwamen. Al die mensen die hun condoleances en bloemen kwamen brengen’, zei hij ook nog. Charles en zijn vrouw Camilla namen de tijd om mensen die buiten het paleis hun eer kwamen betonen de hand te schudden en te begroeten.
Koning Charles heeft vrijdag een geëmotioneerde eerste toespraak als monarch gehouden. Hoewel de Britse vorst geen tranen liet, had hij zichtbaar natte ogen en moest hij een paar keer slikken.
De koning noemde vanuit Buckingham Palace de dood van zijn moeder koningin Elizabeth een „enorm verlies” voor de hele familie. „Ze zal enorm worden gemist”, aldus Charles. „Elk lid van de familie zal vertellen over haar warmte en humor”, somde hij verder op. „Ze zag altijd het beste in mensen.”
Ook bedankte de koning haar voor haar „leven in dienst van het volk”. Dat was voor de Queen een „persoonlijk doel” dat grote invloed had op haar leven en waarvoor ze veel heeft moeten „opofferen”.
Over „ruim een week” zal Elizabeth naar haar laatste rustplaats worden gebracht, zei Charles zonder een datum te noemen. „Bedankt mama voor uw liefde en dienst.”
De belangrijkste twee kopstukken van de Europese Unie zullen hun opwachting maken bij de uitvaart van de Britse koningin Elizabeth. Zowel voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie als Charles Michel van de raad van regeringsleiders laat weten erbij te zijn.
De verstandhouding tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie is niet vrij van spanning sinds de brexit en de slepende onenigheid over bijvoorbeeld de grenzen van Noord-Ierland. Wat de Queen van dat alles vond is, zoals dat voor al haar politieke opvattingen geldt, niet bekend. Er is niettemin geregeld driftig over gespeculeerd. Bijvoorbeeld toen ze een jaar na het brexitreferendum bij haar troonrede een hoed droeg die wel heel veel weg had van de Europese vlag.
Von der Leyen en Michel prezen Elizabeth meteen na haar overlijden omstandig. Michel loofde onder meer haar bijdrage aan de toenadering tussen de landen van Europa. Hij beloofde „haar erfenis van bouwen aan vertrouwen tussen landen” te bewaren.
Koning Charles heeft vrijdag in zijn eerste toespraak als monarch ook gesproken over zijn zoon prins Harry en diens vrouw Meghan. De vorst zei vanuit Buckingham Palace dat hij hen „liefde” stuurt terwijl ze hun leven „over zee” verder opbouwen.
Prins Harry en Meghan maakten begin 2020 bekend dat ze een stap terug zouden doen binnen het Britse koningshuis. Ze wonen inmiddels met hun twee kinderen in de Verenigde Staten.
Koning Charles heeft zijn zoon William benoemd tot prins van Wales. Die titel droeg hij zelf, voor hij koning werd door het overlijden van zijn moeder Elizabeth. Traditiegetrouw draagt de koning of koningin die titel over.
Catherine, de vrouw van William, wordt daarmee automatisch de prinses van Wales. „Met Catherine naast hem zullen onze nieuwe prins en prinses van Wales onze landelijke gesprekken blijven inspireren en leiden, en ze zullen helpen om minderheden onder de aandacht te brengen om zo de nodige hulp te bieden.”
Camilla, de vrouw van Charles, droeg nooit de titel van prinses van Wales. Dat deed ze uit respect voor prinses Diana, de overleden ex-vrouw van Charles. Die droeg de titel namelijk wel. Nu heeft de vrouw van William dezelfde titel als zijn overleden moeder Diana.
William is naast hertog van Cambridge nu ook hertog van Cornwall, graaf van Chester en hertog van Rothesay. Zijn vrouw Catherine draagt daarvan nu de vrouwelijke titels. Koning Charles werd zelf prins van Wales toen hij 9 jaar was.
De Britse koning Charles belooft zich de rest van zijn leven in te zetten voor de inwoners van het Verenigd Koninkrijk en andere landen waarvan hij staatshoofd is, ongeacht hun afkomst. „Ik zal jullie dienen met loyaliteit, respect en liefde”, zei de 73-jarige vorst in zijn eerste televisietoespraak als staatshoofd. Zijn moeder Elizabeth overleed donderdag op 96-jarige leeftijd en zal voor hem altijd een inspirerend voorbeeld blijven.
Charles zei dat zijn leven zal veranderen met alle nieuwe verantwoordelijkheden. Daardoor is er minder tijd voor de goede doelen waarvoor hij zich al die jaren als kroonprins heeft ingezet. Die verantwoordelijkheid laat hij met veel „vertrouwen” over aan andere leden van het koningshuis, zei hij.
Opnieuw sprak Charles trots uit voor zijn moeder, die zeventig jaar op de troon zat. „Zoals de koningin zelf deed met onwankelbare toewijding beloof ik mezelf nu ook plechtig, gedurende de resterende tijd die God mij schenkt, om de grondwettelijke principes in het hart van onze natie hoog te houden. En waar je ook woont in het Verenigd Koninkrijk, of in de rijken en territoria over de hele wereld, en wat je achtergrond of overtuigingen ook zijn, ik zal proberen je met loyaliteit, respect en liefde te dienen, zoals ik mijn hele leven heb gedaan.”
Prins Harry is terug in Londen na zijn bezoek aan Balmoral Castle. Hij was daar bij zijn oma, de Britse koningin Elizabeth, die donderdag op 96-jarige leeftijd overleed.
Britse media hebben Harry op vliegveld Heathrow in Londen gezien. Een aantal uren eerder was hij weggegaan uit het Schotse Balmoral, waar Elizabeth sinds juli verbleef.
De prins was samen met zijn vrouw Meghan in Duitsland en later in Londen voor werk. In Londen zouden ze samen verscheidene liefdadigheidsinstellingen bezoeken. Harry onderbrak zijn werk echter om naar zijn oma te gaan, die vanaf donderdag onder medisch toezicht werd gehouden. Meghan reisde niet mee. Toen Harry aankwam op Balmoral Castle was zijn oma al overleden.
Advertentie
Rouwende Britten stromen geleidelijk St Paul’s Cathedral in London binnen voor de gebedsdienst waarin de overleden koningin Elizabeth wordt herdacht. Mensen zijn netjes gekleed in zwarte pakken en stropdassen, terwijl anderen zwarte rouwsluiers dragen, meldt de BBC.
De tweeduizend beschikbare polsbandjes voor de dienst werden binnen drie uur uitgedeeld, zei een woordvoerster van de kathedraal tegen de Britse omroep. Premier Liz Truss is met een aantal ministers ook aanwezig bij de dienst die om 19.00 uur Nederlandse tijd begint. Dan wordt ook de eerste toespraak van de nieuwe koning Charles op tv uitgezonden. Daar kan ook in de kerk naar worden gekeken.
De Britse premier Liz Truss is volgens Britse media aangekomen bij Buckingham Palace, waar ze koning Charles III voor het eerst ontmoet in haar huidige rol. Het bezoek vindt plaats voordat de nieuwe koning om 19.00 uur (Nederlandse tijd) voor het eerst het Britse volk toespreekt in een opgenomen videoboodschap.
Donderdag had Truss al telefonisch gesproken met de koning. Vanaf komende dinsdag zal Truss wekelijks met Charles spreken over politieke zaken, meldt The Sun.
Het is niet de verwachting dat Truss vrijdag een toespraak zal geven, maar ze zal wel iets voorlezen tijdens de dienst die vrijdagavond gehouden wordt ter ere van de koningin. Truss zal ook telefoontjes aannemen van wereldleiders die hun medeleven met het Britse volk willen tonen.
Truss is pas vier dagen premier en werd dinsdag officieel aangesteld door koningin Elizabeth, die donderdag op 96-jarige leeftijd overleed.
De koninklijke standaard wappert weer boven Buckingham Palace. Koning Charles arriveerde daar vrijdagmiddag en daarom werd de vlag, die aantoont dat de monarch aanwezig is in het paleis, weer gehesen.
De afgelopen maanden hing de vlag er niet omdat koningin Elizabeth, die donderdag is overleden, op haar Balmoral Castle in Schotland verbleef. In plaats daarvan werd de vlag van het Verenigd Koninkrijk gehesen. De Union Jack hing sinds de dood van de Queen halfstok.
Charles ontvangst op Buckingham Palace de nieuwe Britse premier Liz Truss. Ook neemt hij er zijn eerste toespraak als koning op. Die wordt om 19.00 uur (Nederlandse tijd) uitgezonden.
Bij Buckingham Palace is het vrijdagmiddag nog steeds druk. Volgens de BBC staan er honderden mensen in de rij om bloemen neer te leggen om eer te bewijzen aan de donderdag overleden koningin Elizabeth.
De bloemenzeeën bij Windsor Castle en Balmoral Castle, het Schotse vakantieverblijf waar de Queen is overleden, worden ook steeds groter. Ook bij andere koninklijke residenties is het mogelijk om bloemen achter te laten.
Het Britse hof heeft daarnaast een onlinecondoleanceregister geopend.
Koning Charles is vrijdagmiddag aangekomen bij Buckingham Palace. De Britse vorst nam de tijd om handen te schudden en mensen te begroeten die naar het paleis waren gekomen vanwege het overlijden van koningin Elizabeth.
Meerdere mensen riepen ‘God save the king’. Hij kreeg van een vrouw ook een kus op zijn wang. De koning bekeek de vele bloemen die waren neergelegd.
Charles en zijn echtgenote Camilla vertrokken eerder op de dag uit Schotland. Ze waren donderdag naar Balmoral Castle gekomen om afscheid te nemen van Elizabeth. De koningin overleed donderdagmiddag op 96-jarige leeftijd.
De koning ontvangt op Buckingham Palace de nieuwe Britse premier Liz Truss en het kabinet in audiëntie. Charles houdt daarna zijn eerste toespraak als koning. Die wordt om 19.00 uur (Nederlandse tijd) uitgezonden.
Minister-president Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken hebben na de ministerraad het condoleanceregister voor koningin Elizabeth op de Britse ambassade getekend. De 96-jarige vorstin overleed donderdag na zeven decennia te hebben geregeerd.
De bewindslieden werden ontvangen door ambassadeur Joanna Roper. Rutte noemde eerder in een verklaring de overleden Britse koningin een „baken van rust en stabiliteit” voor haar land en de wereld. „Met de karaktervolle invulling van haar zware taak, maakte zij indruk op iedereen die haar ontmoette”.
De Amerikaanse president Joe Biden zal afreizen naar Londen voor de uitvaart van de Britse koningin Elizabeth. Het Witte Huis bevestigt dat aan NBC News. Het is nog niet bekend wanneer de koningin begraven wordt.
Biden stond donderdag al stil bij de nalatenschap van Elizabeth en herinnert haar als „meer dan een monarch”. Hij betuigde zijn medeleven aan de koninklijke familie. De Amerikaanse president ontmoette de koningin meerdere malen. Vorig jaar in Engeland, een paar maanden nadat Biden president was geworden, was de laatste keer.
Ter ere van de overleden koningin Elizabeth zijn op tal van plekken in het Verenigd Koninkrijk saluutschoten afgevuurd. Het waren er 96, een voor elk jaar dat de vorstin heeft geleefd. Elke 10 seconden werd een schot gelost, ook vanaf kastelen in onder meer Edinburgh in Schotland, in Wales, Noord-Ierland en Gibraltar.
In het Hyde Park en bij de Tower of Londen in de Britse hoofdstad werden de saluutschoten afgevuurd door militairen van King’s Troop Royal Horse Artillery en de Honourable Artillery Company.
Eerder waren in Australië en Nieuw-Zeeland al saluutschoten te horen voor het overleden staatshoofd.
Ook prins William is vrijdag weer vertrokken bij Balmoral Castle in Schotland. Volgens Britse media gaat de prins terug naar zijn gezin in Windsor.
William was donderdag net als andere familieleden naar het vakantieverblijf van koningin Elizabeth gekomen toen bekend werd dat het erg slecht met haar ging. De prins arriveerde samen met zijn ooms prins Andrew en prins Edward net te laat om afscheid van haar te nemen. De koningin overleed donderdagmiddag op 96-jarige leeftijd.
Koning Charles en koningin-gemalin Camilla en prins Harry verlieten Balmoral Castle eerder op vrijdag al. Voor zover bekend zijn prinses Anne, Andrew en Edward daar nog.
Dat de wereld stilstaat bij de dood van de 96-jarige Britse koningin Elizabeth is ook te zien aan de vlaggen die bij verschillende paleizen halfstok hangen. Dit is onder meer in Spanje, Zweden en Noorwegen te zien. Maar ook andere bekende gebouwen over de hele wereld laten een eerbetoon zien aan Elizabeth.
Zo hangt de vlag op de Amalienborg, de woonplaats van de Deense koninklijke familie in Kopenhagen, halfstok. Ook de vlag op het Zarzuela Paleis in het Spaanse Madrid hangt halfstok, evenals die bij het Koninklijke Paleis in Zweden en het Koninklijk paleis van Oslo in Noorwegen.
Op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in Genėve in Zwitserland hangt de VN-vlag halfstok, evenals de Amerikaanse vlag op het Witte Huis in Washington, waar president Joe Biden verblijft. Verder is een foto van Elizabeth geprojecteerd op het Sydney Opera House (Australië) en was het Empire State Building in New York paars belicht.
De NOS zal vrijdagavond de eerste toespraak van de nieuwe Britse koning Charles ter nagedachtenis aan zijn moeder live uitzenden. De speech zal vrijdagavond te zien zijn op tv, radio en online. Dat laat de NOS weten.
„Het zullen beknopte uitzendingen zijn, dat wil zeggen: de toespraak in z’n geheel, maar korte duiding voorafgaand en na afloop”, aldus een zegsman. Er zal geen extra programmering rond de toespraak worden toegevoegd.
Op NPO 1 begint de extra uitzending om 18.58 uur. De speech wordt met dertig seconden vertraging uitgezonden in verband met de live ondertiteling, aldus de NOS. Op NPO Radio 1 wordt de toespraak live vertaald en van duiding voorzien door correspondent Arjen van der Horst.
Koningin Elizabeth was „altijd en met heel haar hart toegewijd aan de haar –zoals zij geloofde– door God aan haar gegeven taak als soeverein over het Verenigd Koninkrijk.” Dat stelt ds. Iver Martin, voorzitter van de synode van de Free Church of Scotland (FC) in reactie op het overlijden van de vorstin.
Charles wordt zaterdag officieel benoemd tot koning door de Accession Council, of toetredingsraad. De ceremonie in het St. James’s Palace zal plaatsvinden vanaf 10.00 uur lokale tijd (11.00 uur Nederlandse tijd). Een uur later volgt de publieke aankondiging vanaf een balkon van het paleis.
Charles was al koning op het moment dat Elizabeth haar laatste adem uitblies, maar de raad bevestigt de opvolging formeel. Hij zal als koning de naam Charles III dragen.
Na de ceremonie wordt Charles III ook vanaf het balkon van Buckingham Palace en op Trafalgar Square uitgeroepen tot koning. In de komende dagen zal hij de verschillende delen van het koninkrijk bezoeken.
Het Britse Lagerhuis is vrijdag samengekomen om de overleden koningin Elizabeth te eren. De bijeenkomst begon om iets na 13.00 uur Nederlandse tijd met 1 minuut stilte. Het geplande debat is vanwege de herdenking afgelast.
Voorzitter Lindsay Hoyle opende de bijeenkomst door zijn waardering voor Elizabeth uit te spreken en condoleances over te brengen. Premier Liz Truss, die daarna aan het woord kwam, omschreef de koningin als „een van de grootste leiders die de wereld ooit heeft gekend” en „de rots waarop het moderne Groot-Brittannië is gebouwd”. Ze sprak ook haar steun uit voor het nieuwe staatshoofd.
Oppositieleider Keir Starmer van Labour zei dat „ons land, onze mensen en dit Huis verenigd zijn in rouw”. Een Verenigd Koninkrijk zonder haar is volgens hem „moeilijk voor te stellen”. Hij sprak van een „groot en persoonlijk verlies voor de koninklijke familie”. „Toch is het er een die we allemaal delen omdat koningin Elizabeth een speciale persoonlijke relatie met ons allemaal heeft gecreëerd.”
Leden van het Lagerhuis kunnen vrijdag tot ongeveer 23.00 uur hun eerbetoon uitspreken, met aan het begin van de avond een pauze vanwege de eerste toespraak van koning Charles.
Koning Charles houdt vrijdag om 19.00 uur Nederlandse tijd zijn eerste toespraak. Dat kondigde de voorzitter van het Britse Lagerhuis aan.
De toespraak van Charles zal te zien zijn op onder meer de Britse zenders BBC en ITV. De NOS liet vrijdagochtend weten de speech op tv, radio en online integraal uit te zenden.
Het House of Commons hield vrijdagmiddag voorafgaand aan de vergadering een minuut stilte voor koningin Elizabeth. Premier Liz Truss noemde de donderdag overleden vorstin „een van de grootste leiders van de wereld”.
In heel het Verenigd Koninkrijk zijn kerkklokken geluid ter ere van koningin Elizabeth. De klokken bij onder meer Westminster Abbey, St Paul’s Cathedral en Windsor Castle luidden voor de koningin, die donderdag overleed. Alle andere kerken in het land waren aangespoord om hetzelfde te doen.
De Britse ambassade in Den Haag heeft de vlag van het Verenigd Koninkrijk halfstok gehangen. De ambassade rouwt om het overlijden van koningin Elizabeth, meldt de ambassade op Twitter.
Ook bij de residentie van de ambassadeur is de vlag halfstok gehangen. „Onze gedachten zijn bij de koninklijke familie”, aldus de ambassade. Bij de tweet is een foto geplaatst, waarop te zien is dat de vlag halfstok hangt.
Ondertussen is op de Britse ambassade in Den Haag een condoleanceregister geopend. Het register is tot en met de dag van de staatsbegrafenis te tekenen. Vrijdagochtend was het er nog niet heel druk met mensen die een afscheidsboodschap wilden opschrijven. Op een grasveld tegenover de ambassade kunnen mensen bloemen leggen. Vrijdagochtend lagen er een stuk of vijftien bosjes bloemen, en brandden er wat kaarsjes.
De Britse-Nederlandse ondernemerslobby Netherlands British Chamber of Commerce, zegt met grote verslagenheid kennis te hebben genomen van het overlijden van de koningin. „Namens de NBCC willen wij onze oprechte deelneming betuigen aan de koninklijke familie”, aldus voorzitter Anton Valk.
De Franse president Emmanuel Macron spreekt vrijdag in een videoboodschap aan burgers van het Verenigd Koninkrijk en het Gemenebest opnieuw zijn waardering uit voor de overleden koningin Elizabeth. „We voelen allemaal een leegte”, zegt hij een dag na haar dood.
„Voor u was ze uw koningin. Voor ons was ze dé koningin. Ze zal voor altijd bij ons zijn”, aldus Macron. De regeringsleider zegt dankbaar te zijn voor haar „diepe genegenheid” voor Frankrijk. „Elizabeth II beheerste onze taal, hield van onze cultuur en raakte ons hart.”
Macron verklaart in de video dat Frankrijk met de koningin en het Verenigd Koninkrijk een „warme, oprechte en loyale partnerschap” had. „Vanaf haar kroning kende en sprak ze al onze presidenten. Geen enkel ander land had het voorrecht haar zo vaak te mogen verwelkomen als wij.”
Hij sluit de video af door zijn condoleances over te brengen aan koning Charles, de koninklijke familie, het Britse volk en „iedereen die van de koningin hield en haar erg zal missen”.
Koning Charles en koningin-gemalin Camilla hebben Balmoral Castle in Schotland verlaten. De twee werden door Britse media gefotografeerd terwijl ze in de auto zaten richting de luchthaven van Aberdeen. Eerder vertrok prins Harry al.
Charles en Camilla vliegen terug naar Londen. De koning heeft daar een audiëntie met de nieuwe Britse premier Liz Truss en het kabinet. Naar verwachting volgt in de avond zijn eerste toespraak als koning.
Het echtpaar arriveerde donderdag in Schotland nadat bekend was geworden dat het niet goed ging met koningin Elizabeth. De koningin overleed donderdagmiddag op 96-jarige leeftijd. Naar verluidt waren alleen Charles en Anne op dat moment bij haar. Andere familieleden waren te laat om afscheid te nemen.
De Russische president Vladimir Poetin is niet van plan om de begrafenis van de Britse koningin Elizabeth bij te wonen. De aankondiging van het Kremlin komt opvallend genoeg nog voordat de datum voor het afscheid is bekendgemaakt.
Poetin had donderdag zijn condoleances overgebracht aan koning Charles en prees in zijn bericht diens overleden moeder. Of hij een uitnodiging voor de begrafenis zou ontvangen, is vanwege de oorlog in Oekraïne niet zeker. Het Verenigd Koninkrijk is een belangrijke bondgenoot van de regering in Kiev.
Een woordvoerder van het Kremlin sprak vrijdag ook zijn waardering uit voor de donderdag overleden monarch. Hij zei dat het Russische volk „veel respect” heeft voor koningin Elizabeth. Over haar „wijsheid en autoriteit” verklaarde hij dat „deze kwaliteiten momenteel zeer schaars zijn op het internationale toneel”.
Het overlijden van de Britse koningin Elizabeth II heeft geen gevolgen voor de brievenbussen in het land. Het embleem van de vorstin met de inscriptie ER II wordt niet van de brievenbussen gehaald, meldt het Britse postbedrijf Royal Mail.
„Zoals in het verleden gebruikelijk was, zullen na het overlijden van een vorst alle bestaande postbussen ongewijzigd blijven”, aldus het postbedrijf in een verklaring. „Postbussen die reeds in productie zijn of gereed zijn voor installatie, zullen ook het insigne van Koningin Elizabeth II behouden.”
In de toekomst krijgen brievenbussen het embleem van koning Charles III. Dat zal normaliter CR III worden. Er zijn in het Verenigd Koninkrijk ook nog brievenbussen te vinden met de emblemen van eerdere vorsten zoals Elizabeths vader George VI, haar oom Edward VIII en haar opa George V. Ook van koning Edward VII en koningin Victoria zijn mogelijk nog emblemen op brievenbussen te vinden.
Ook postzegels met de beeltenis van Koningin Elizabeth II zullen geldig blijven. Het gaat zowel om alledaagse zegels als speciale uitgaven. Vanwege de invoering van een systeem met streepjescodes had Royal Mail al eerder aangekondigd dat de alledaagse zegels nog tot eind januari 2023 geldig zijn. Het bedrijf benadrukt dat in de periode tot en met de begrafenis geen verdere aankondigingen over postzegels worden gedaan. Daarna pas „op geschikte momenten” en alleen in overleg met Buckingham Palace.
Prins Harry is vrijdagochtend weer vertrokken bij Balmoral Castle in Schotland. De prins is voor zover bekend het eerste lid van de Britse koninklijke familie dat weg is gegaan na het overlijden van koningin Elizabeth donderdagmiddag.
Harry werd door Britse media gespot op de luchthaven van Aberdeen waar hij op het vliegtuig stapte. De prins kwam donderdagavond aan. Hij was net als andere familieleden naar het Schotse vakantieadres van de Queen gekomen omdat haar gezondheid ernstig was verslechterd. Harry was echter te laat om afscheid te nemen.
Voor zover bekend zijn koning Charles en zijn vrouw Camilla nog op Balmoral Castle, net als prins William, prinses Anne, prins Andrew en prins Edward en diens vrouw Sophie .
Koningin Elizabeth II wordt rond de tiende dag na haar overlijden begraven, maar het herdenken van de overleden vorstin is vandaag al begonnen.
Waardigheid en stabiliteit. Dat zijn de woorden die de decennialange regeerperiode van de Britse vorstin Elizabeth II typeren, schrijft de RD-commentator.
De regering van India heeft een dag van nationale rouw aangekondigd na het overlijden van de Britse koningin Elizabeth. Komende zondag is een rouwdag in het land uit respect voor het overleden staatshoofd.
India is lid van het Gemenebest van Naties, waarvan Elizabeth officieel het staatshoofd was. Veel landen van het Gemenebest zijn voormalige koloniën van het Verenigd Koninkrijk, net als India. Premier Narendra Modi liet eerder al weten „gepijnigd” te zijn door haar dood en haar te herinneren als toonbeeld van „waardigheid en fatsoen”.
Voor Buckingham Palace, Windsor Castle en Balmoral Castle ligt een bloemenzee die steeds groter wordt, melden verschillende Britse media. Mensen verzamelen zich voor de locaties om hun laatste steun te betuigen aan de donderdag overleden koningin Elizabeth. Ze is 96 jaar geworden.
Mensen houden elkaar vast, huilen soms en plaatsen Britse vlaggen, bloemen of kaarsen voor Buckingham Palace. Ook portretten van de koningin zijn aan boeketten rozen bevestigd of liggen los op de straat. „Koningin Elizabeth. Koningin van de wereld”, luidt de tekst rond een portret van de vorstin die aan een bos rozen is bevestigd.
Ook zijn mensen naar Windsor Castle en Balmoral Castle in Schotland getrokken, waar de koningin de laatste maanden van haar leven doorbracht. Tegen de hekken zijn rijen kleurige bloemen neergelegd.
Buckingham Palace heeft een periode van rouw aangekondigd tot zeven dagen na de uitvaart van koningin Elizabeth. De datum van de uitvaart wordt later bekendgemaakt. De Britse koningin overleed donderdag op 96-jarige leeftijd op Balmoral Castle, haar Schotse vakantieadres.
De vlaggen op officiële gebouwen gingen donderdag halfstok. Dat blijft zo tot 08.00 uur lokale tijd op de dag na de periode van rouw. Dat geldt echter niet voor enkele gebouwen in Schotland wanneer koning Charles aanwezig is. Als de koning aanwezig is, is de vlag altijd gehesen.
Vrijdag worden om 13.00 uur lokale tijd (14.00 uur Nederlandse tijd) schoten gelost in het Hyde Park in Londen. Er worden 96 rondes aan schoten gelost: één voor ieder jaar van haar leven.
De koninklijke gebouwen zijn gesloten tot na de uitvaart van Elizabeth. Daarbij horen ook de woonhuizen van de koningin, Sandringham House en Balmoral Castle, waar zij donderdag overleed.
Wat betreft het neerleggen van bloemen zijn richtlijnen opgesteld. Mensen die een bloemetje bij Buckingham Palace willen neerleggen, worden verwezen naar het in de buurt liggende Hyde Park of The Green Park. Bij Balmoral Castle mogen de bloemen voor de hoofdingang neergelegd worden. Voor Windsor Castle is een aparte plek aangewezen. Iedere avond worden die bloemen op het gras in de buurt van de St George’s Chapel gelegd. In die kapel ligt nu haar man prins Philip, die samen met Elizabeth naar de King George VI Memorial Chapel wordt verplaatst.
Het overlijden van koningin Elizabeth raakt ook in Nederland woonachtige Britten met een reformatorische achtergrond. Drie reacties.
Ook vanuit de internationale zakenwereld is er verslagen gereageerd op het overlijden van de Britse koningin Elizabeth II. Zo liet Microsoft-oprichter Bill Gates op Twitter weten diep bedroefd te zijn. „ik voel me vereerd Hare Majesteit Queen Elizabeth te hebben ontmoet. Mijn innige deelneming aan de koninklijke familie en het Britse volk.”
Amazon-oprichter Jeff Bezos richt zich op Twitter op het arbeidsethos van de Queen. „Ik kan niemand bedenken die plichtsgetrouwheid beter verpersoonlijkte. Mijn innigste deelneming aan alle Britten die rouwen om haar overlijden.”
Apple-topman Tim Cook kiest een vergelijkbare benadering door te stellen dat er „niets nobeler is dan je leven in dienst te stellen van anderen”. Cook laat weten naast de bevolking van het Verenigd Koninkrijk en de landen van het Gemenebest te staan. De website van Apple toont ook geen producten van het techbedrijf, maar in plaats daarvan een grote foto van een nog jonge Elizabeth.
De Britse miljardair Richard Branson laat weten dat het „een zeer treurige dag is waarop we afscheid nemen van de Queen”. „Mijn gedachten zijn bij de koninklijke familie en iedereen wiens leven geraakt werd door de Queen.” Ook de website van Bransons Virgin Group is een eerbetoon aan de Britse vorstin, met een langere brief van Branson waarin hij aanhaalt dat zij een constante was in het leven van veel Britten. „Ze leefde een dienstbaar leven en stond voor de beste Britse waarden. Daarbij zorgde ze voor gratie en consistentie in een steeds veranderende wereld.”
Branson heeft een eigen eiland in de Carribean. Op Necker Island ontving hij ook de nodige Britse royals die daar vakantie kwamen vieren.
Bijna een miljoen Nederlanders hebben donderdagavond naar de BBC gekeken. Dat laat Stichting KijkOnderzoek (SKO) desgevraagd weten. Deze groep kijkers schakelde ergens tussen 18.00 en 24.00 uur voor minimaal één minuut in op de Britse zender. Op gewone dagen ligt dit aantal rond de 100.000 Nederlandse kijkers.
De kijkpiek was tussen 19.00 en 20.00 uur, de periode waarin het overlijden van koningin Elizabeth II werd aangekondigd. De helft van die miljoen kijkers zat in dit uur minimaal één minuut voor de buis.
Het gemiddelde aantal Nederlandse kijkers gedurende de hele avond was 92.000 mensen. Dit aantal ligt normaal rond de 20.000, aldus SKO.
Ook The British School in The Netherlands (BSN) heeft zijn medeleven betuigd na het overlijden van koningin Elizabeth. De internationale school voor kinderen tussen de 3 en 18 jaar laat weten dat de Queen de school in 1958 nog heeft bezocht.
„Koningin Elizabeth was al heel lang bevriend met de BSN”, aldus een verklaring op de website. De komende weken zullen studenten, de staf en hun families zich beraden op passende manieren om „haar opmerkelijke erfenis” te eren.
De school heeft een aantal vestigingen in Nederland.
De ochtendjournaals van de NOS zijn vrijdagochtend langer dan gebruikelijk, vanwege het overlijden van de Britse koningin Elizabeth. Dat laat de NOS desgevraagd weten.
De journaals van 07.00 uur, 08.00 uur en 09.00 uur duren langer dan normaal, namelijk een kwartier. De NOS heeft nog niet besloten of de programmering in de loop van de vrijdag wordt aangepast.
Wel zal de NOS de eerste toespraak van koning Charles III live uitzenden. De toespraak zal dan zowel op televisie als op de radio en online integraal te horen zijn. Het is nog niet bekend wanneer Charles gaat speechen. De verwachting is wel dat dit vrijdag zal gebeuren.
De grote journaals van NOS en RTL trokken donderdagavond opvallend veel kijkers. De top drie van best bekeken programma’s bestond uit de twee NOS-journaals van 20.00 uur en 18.00 uur en het Half Acht Nieuws van RTL. Het NOS Journaal van 20.00 uur trok ruim 2,3 miljoen kijkers. De andere twee uitzendingen met een plekje op het erepodium werden gezien door ruim 1,1 miljoen kijkers.
Dat blijkt uit de cijfers van de Stichting KijkOnderzoek (SKO). Alle journaals stonden volledig in het teken van de dood van de Britse koningin Elizabeth.
Shell-baas Ben van Beurden heeft namens het olie- en gasconcern zijn condoleances aan de Britse koninklijke familie aangeboden vanwege het overlijden van koningin Elizabeth. „Namens de Shell-medewerkers in het Verenigd Koninkrijk, de landen van het Gemenebest en de rest van de wereld betuigen wij onze innige deelneming aan de Britse koninklijke familie”, zo meldt de Britse onderneming in een verklaring.
Van Beurden zegt het geluk te hebben gehad om de koningin persoonlijk te hebben ontmoet. „Ik werd altijd getroffen door haar kracht, vriendelijkheid en vermogen om een gemeenschappelijk doel te vinden met de mensen om haar heen”, aldus de Shell-baas. In de verklaring bestempelt Shell de koningin als een „historische wereldleider van immense allure, moed en integriteit”, zo valt te lezen. „Hare Majesteit Koningin Elizabeth II heeft een leven gewijd aan het dienen van het land en het verbeteren van het leven van anderen. En voor velen van ons zal haar verlies persoonlijk worden gevoeld.”
Shell werd onder leiding van Van Beurden op papier eerder een volledig Brits bedrijf. In november vorig jaar besloot Shell om het hoofdkantoor naar het Verenigd Koninkrijk te verplaatsen om de bedrijfsstructuur te versimpelen. Daardoor verloor het concern zijn koninklijke titel Royal Dutch.
De Britse koningin Elizabeth was „zeer belangrijk” voor de Deense koningin Margrethe en haar familie. Dat schrijft de Deense monarch in een brief naar Charles, de nieuwe koning van het Verenigd Koninkrijk.
„Diep bedroefd door het trieste nieuws van de dood van je geliefde moeder, stuur ik jou en Camilla mijn warmste gedachten en gebeden”, schreef Margrethe. Ze noemde Elizabeth een grote inspiratie „voor ons allemaal”. „Gedurende haar regeerperiode, zowel in moeilijke als positieve tijden, heeft ze een cruciale rol gespeeld als een verbindende figuur, zeer gerespecteerd en geliefd.”
Margrethe schreef verder dat Elizabeth zeer gemist zal worden. „Denemarken en ik zijn dankbaar voor haar voortdurende inspanningen om de nauwe en warme betrekkingen die altijd tussen onze twee naties hebben bestaan, verder te versterken.”
Na het overlijden van Elizabeth is Margrethe nu de op een na langst regerende monarch ter wereld. Zij zat op 14 januari 2022 50 jaar op de troon. Ze heeft alleen sultan Hassanal Bolkiah van Brunei nog voor zich, die sinds 5 oktober 1967 regeert.
De Russische president Vladimir Poetin heeft Groot-Brittannië zijn condoleances aangeboden wegens het „onherstelbare verlies” van koningin Elizabeth.
In een boodschap aan Charles, de nieuwe Britse koning, zei Poetin dat de Queen „terecht de liefde en het respect genoot van haar onderdanen en evenzeer als autoriteit op het wereldpodium”. De Russische leider voegde er nog aan toe dat hij de Britten moed en veerkracht toewenst om dit verlies te dragen.
Tijdens een troonrede die Charles eerder dit jaar hield namens koningin Elizabeth, verwees hij nog naar de oorlog in Oekraïne. „De regering zal een leidende rol spelen bij het verdedigen van democratie en vrijheid over de hele wereld”, aldus Charles.
Na ruim anderhalf jaar zijn koningin Elizabeth en haar man Philip bijna weer ‘samen’. De koningin, die donderdag op 96-jarige leeftijd overleed, krijgt samen met haar man haar laatste rustplaats in de King George VI Memorial Chapel bij Windsor Castle.
Prins Philip, de hertog van Edinburgh, overleed in april 2021 op 99-jarige leeftijd in zijn slaap. Momenteel ligt hij nog in de koninklijke grafkelder in St. George’s Chapel in Windsor Castle, ten westen van Londen. Samen met koningin Elizabeth wordt hij bijgezet in de kleine King George VI Memorial Chapel bij Windsor Castle. Daar liggen de ouders en de zus van Elizabeth ook.
Elizabeth krijgt een staatsbegrafenis. Haar man had daar als prins ook recht op, maar zag daarvan af. Er zullen ook meer gasten aanwezig zijn bij de uitvaart van Elizabeth: de buitenlandse gasten ontbraken vanwege de toen geldende coronamaatregelen bij de uitvaart van Philip.
De Chinese president Xi Jinping heeft Groot-Brittannië gecondoleerd met het overlijden van koningin Elizabeth. Dat deed hij niet alleen op persoonlijke titel, maar ook „namens de Chinese regering en het Chinese volk”.
De dood van de monarch is volgens Xi „een groot verlies voor het Britse volk”. De Chinese leider ontmoette de Britse koningin in 2015.
Niet vrijdag maar pas zaterdag zal Charles formeel worden uitgeroepen tot koning van Groot-Brittannië. De Britse krant The Guardian meldt dat deze formaliteit, die normaliter binnen 24 uur na het overlijden van een Brits staatshoofd plaatsvindt, vanwege praktische bezwaren is uitgesteld naar zaterdag. Charles ís overigens al koning en een kroning laat waarschijnlijk nog maanden op zich wachten.
Sinds het moment dat Elizabeth de ogen voorgoed sloot, is Charles koning van Groot-Brittannië. Dit moet echter nog worden bekrachtigd door de zogeheten Accession Council, een soort ‘toetredingsraad’ die bestaat uit meer dan 700 mensen, voornamelijk voormalige en huidige politici.
Volgens The Guardian zorgt het overlijden van Elizabeth in de namiddag van donderdag ervoor dat er niet voldoende tijd is om de toetredingsraad vrijdag al te laten samenkomen. De Britse krant The Telegraph meldde eerder al dat slechts zo’n 200 van de raadsleden samen zullen komen om de onomstotelijke beslissing te nemen Charles III formeel tot monarch uit te roepen.
Zodra dit is gebeurd, wordt Charles in St. James’s Palace formeel uitgeroepen tot koning. Daarna gebeurt dit volgens het minutieus uitgewerkte plan London Bridge vanaf het balkon van Buckingham Palace, op Trafalgar Square en vervolgens in andere steden in het land. Charles moet in de dagen tot de begrafenis van Elizabeth de vier landsdelen van het Verenigd Koninkrijk bezoeken.
Hoewel Charles nu al koning en dus vanaf zaterdag formeel koning is, volgt zijn kroning pas later. Dit kan mogelijk vele maanden duren. De voorbereidingen voor de kroning van Elizabeth, in 1953, namen veertien maanden in beslag.
Nederlandse kranten staan vrijdag grotendeels in het teken van de Britse koningin Elizabeth, die donderdag op 96-jarige leeftijd overleed.
„Ze wás Groot-Brittannië. Voor haar onderdanen vormde ze zeventig jaar lang een baken van standvastigheid in een tijd waarin de maatschappij rap veranderde”, schrijft de Volkskrant. „Wat er ook gebeurde - de Suezcrisis, de dood van Churchill, het winnen van het WK-voetbal, de toetreding tot de EEG, thatcherisme, Cool Britannia, de metro-aanslagen in Londen, de brexit - altijd was er die kleine, vertrouwde dame met de voorzichtige glimlach.”
Ook Het AD en Het Parool staan stil bij haar lange regeerperiode. „Hoe roerig de tijden ook waren, altijd was er Queen Elizabeth, als anker”, schrijft Het Parool. Het AD noemt de vorstin „de rots van Groot-Brittannië”. Volgens de krant verliezen Britten door haar overlijden „een deel van hun ziel”.
Trouw omschrijft Elizabeth als „een koningin met groot plichtsbesef”. Volgens de krant zag ze haar ambt „als een goddelijke roeping”. Dat zou onder meer blijken uit het feit dat ze haar taken tot op hoge leeftijd bijna altijd zelf uitvoerde. „Voor koningin Elizabeth telden alleen plichtsbesef en dienstbaar zijn”, zegt het FD.
Ook onder meer De Telegraaf en Het Nederlands Dagblad staan stil bij het plichtsbesef van de Britse vorstin. Ze was „tot de dood trouw aan haar roeping”, aldus het Nederlands Dagblad. „Onversaagd en plichtsgetrouw won ze de harten van haar landgenoten”, schrijft De Telegraaf. „Ze was klein van gestalte, maar haar schaduw is levensgroot.” Volgens de krant wilde koningin Elizabeth graag gezien worden, maar daarnaast was ze ook discreet. Zo gaf ze geen interviews en hield ze haar meningen in het openbaar voor zich.
NRC noemt Elizabeth „de koningin die iedereen overleefde door 70 jaar te zwijgen”.
Niet alleen de huidige Amerikaanse president Joe Biden, maar ook zijn voorgangers Donald Trump, Barack Obama en George W. Bush staan stil bij het overlijden van de Britse koningin Elizabeth. In de zeven decennia dat zij monarch was, ontmoette ze dertien Amerikaanse presidenten.
Voormalig president Barack Obama zegt dat de Queen „de wereld betoverde”. Haar heerschappij werd volgens Obama, die koningin Elizabeth meerdere keren ontmoette, gedefinieerd door „gratie, elegantie en een onvermoeibare werkethiek”. „Keer op keer werden we getroffen door haar warmte, de manier waarop ze mensen op hun gemak stelde en haar humor en charme”, aldus voormalige president.
Ook Donald Trump zegt in een bericht op zijn eigen platform Truth Social dat hij de „genereuze vriendschap, grote wijsheid en het geweldige gevoel voor humor van Hare Majesteit nooit zal vergeten”. „Wat was zij een grootse en mooie dame, er was niemand zoals zij”, aldus Trump.
George W. Bush denkt met veel plezier terug aan de tijd dat hij thee dronk met de koningin en haar corgi’s. Bush omschrijft Elizabeth als „een groot intellect met charme en humor”.
De dag na het overlijden van koningin Elizabeth staat onder meer een toespraak van de nieuwe monarch, koning Charles III, op het programma. Ook wordt de Queen in het Britse Lagerhuis herdacht en verwachten Britse media dat er in het hele land een minuut stilte wordt gehouden vanwege haar dood.
Koningin Elizabeth overleed donderdag op 96-jarige leeftijd in haar Schotse kasteel Balmoral. Vanaf het moment dat Elizabeth de ogen voorgoed sloot, was Charles koning. Hij reist vrijdag vanuit Schotland terug naar Londen. Zijn woordvoerder heeft laten weten dat hij vrijdag een toespraak zal geven. Hoe laat die toespraak zal zijn is nog niet bekendgemaakt.
Op het programma voor Charles staat een audiëntie met de kersverse Britse premier Liz Truss en het kabinet. Verder houdt het Britse Lagerhuis vrijdag een herdenking die rond het middaguur begint. Het House of Commons verwacht dat de vergadering tot 22.00 uur duurt. De bijeenkomst staat onder leiding van de voorzitter, de Speaker.
Hoewel onder de codenaam London Bridge door de Britse overheid minutieus is voorbereid wat er vanaf de dood van Elizabeth allemaal gebeurt, is het volgens Britse media nog niet helemaal duidelijk hoe de komende dagen er precies uit zullen zien. The Guardian schrijft dat vrijdag waarschijnlijk in het hele land een minuut stilte wordt gehouden. Ook klinken er ceremoniële saluutschoten bij Hyde Park en Tower Hill in de Britse hoofdstad om de koningin te herdenken, schrijft de krant.
Omdat Elizabeth in Balmoral is overleden, zal zij volgens het plan Operatie Eenhoorn eerst worden opgebaard in Holyroodhouse, een paleis in Edinburgh dat als haar officiële Schotse residentie geldt. Vervolgens wordt zij naar Londen gebracht.
In Groot-Brittannië geldt een periode van nationale rouw die na tien dagen eindigt met de uitvaartdienst van de Britse monarch, voor eerst sinds 1760 in Westminster Abbey. Elizabeth wordt daarna bijgezet in St. George’s Chapel bij haar woonkasteel Windsor, waar ruim een jaar geleden ook haar man Philip zijn laatste rustplaats vond.
Op de voorpagina’s van Britse kranten gaat het vrijdagochtend maar om één ding: de dood van koningin Elizabeth. Met paginagrote recente of juist decenniaoude afbeeldingen van de Queen wordt haar leven herdacht. „We hebben van u gehouden, mevrouw”, schrijft The Sun. „U deed uw plicht”, meldt The Daily Star.
Verschillende kranten, waaronder The Guardian en The Times, publiceren een portret dat in 1953 werd gemaakt bij de kroning van Elizabeth. „Een leven in dienst”, schrijft The Times bij de afbeelding. The Guardian wijdt negentien pagina’s aan het leven van de Queen (1926-2022).
The Mirror schrijft op de voorpagina bij een recente afbeelding van Elizabeth „bedankt”. The Daily Express meldt, in hoofdletters, dat „onze geliefde koningin dood is” bij een zwart-witafbeelding van de monarch. The Daily Telegraph schrijft bij diezelfde foto: „Verdriet is de prijs die we betalen voor liefde”. The Daily Mail schrijft op de voorpagina van een „speciale historische editie” dat „onze harten zijn gebroken”.
Met of juist zonder verlichting wordt de Britse vorstin Elizabeth op verschillende gebouwen ter wereld herdacht. De burgemeester van Parijs Anne Hidalgo maakte donderdagavond bekend dat de verlichting van de Eiffeltoren, een van de beroemdste symbolen van de Franse hoofdstad, om middernacht werd uitgezet „om koningin Elizabeth te eren”.
Ook de verlichting van de London Eye, het beroemde reuzenrad aan de Theems in Londen, is uitgezet. De Empire State Building in New York kleurt vorstelijk paars en zilver. Tijdens het 70-jarig regeringsjubileum van koningin Elizabeth in juni werd de wolkenkrabber in de Amerikaanse stad ook al verlicht in die kleuren.
„Koningin Elizabeth was meer dan een monarch. Ze definieerde een tijdperk”, zegt de Amerikaanse president Joe Biden over de op 96-jarige leeftijd overleden Britse „staatsvrouw van ongeëvenaarde waardigheid en standvastigheid, die de fundamentele alliantie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten verdiepte”.
Elizabeth ontmoette in haar leven veertien Amerikaanse presidenten. „Vandaag zijn de gedachten en gebeden van mensen in de hele Verenigde Staten bij de mensen van het Verenigd Koninkrijk en het Gemenebest in hun verdriet”, aldus Biden en zijn vrouw Jill in een verklaring. „We betuigen ons diepste medeleven aan de koninklijke familie.”
„In een wereld van constante verandering was ze een stabiele aanwezigheid en een bron van troost en trots voor generaties Britten, onder wie velen die hun land nooit zonder haar hebben gekend”, vervolgt Biden. „Door vriendschap en respect te tonen aan nieuwe onafhankelijke naties over de hele wereld, verhief ze de zaak van vrijheid en koesterde ze duurzame banden die hielpen het Gemenebest, waar ze zo veel van hield, te versterken tot een gemeenschap die vrede en gedeelde waarden bevordert.”
De Amerikaanse minister van Defensie, Lloyd Austin, staat in een verklaring stil bij wat voormalig president George H.W. Bush in 1991 over de koningin zei, namelijk dat zij „een vriend is van de vrijheid zolang wij ons kunnen herinneren”. „Op de laatste dag van haar lange en volle leven voelt het passend dat landen van over de hele wereld zich opnieuw verenigen ter verdediging van de internationale orde die zij zo vurig heeft gesteund tijdens haar decennia als koningin”, aldus Austin.
Met het overlijden van koningin Elizabeth zullen er in de komende weken verschillende dingen veranderen in het dagelijks leven van de Britten. Een daarvan is een kleine tekstuele aanpassing in het volkslied, dat voortaan God Save The King zal heten.
Met het overlijden van Elizabeth op donderdagmiddag, is haar zoon Charles met onmiddellijke ingang koning geworden. Volkslied God Save the Queen zal daarom weer veranderen in God Save the King, zoals het ook al was toen koning George tot aan 1952 op de troon zat.
De aanpassing in het volkslied is vooral aan de mensen zelf om door te voeren, aangezien de tekst van het lied niet wettelijk vastligt, schrijft The New York Times donderdag. Volgens de krant is de kans aanwezig dat de Britten bij bijvoorbeeld sportwedstrijden de komende tijd nog voor het woord Queen zullen kiezen, uit respect voor de overleden vorstin.
Andere aanpassingen die de komende tijd gemaakt zullen moeten worden zijn onder meer officiële vlaggen, waar nu het logo van Elizabeth op staat, en postzegels, bankbiljetten en munten waarop nu nog het hoofd van Elizabeth te zien is.
Advertentie
