Diaconieën bereiden zich voor op pittiger tijden. „Iedereen maakt zich klaar voor de storm, maar die storm moet nog komen”, zegt bijzonder hoogleraar diaconaat prof. dr. Thijs Tromp.
Nederland kampt met de hoogste inflatie ooit. Talloze mensen zuchten onder de sterke prijsstijgingen. Intussen merken diaconieën nog geen duidelijke toename van het aantal hulpvragen, maar ze bereiden zich daar wel op voor, geven woordvoerders van diverse diaconale organen aan.
„Kennelijk zijn er nu nog voldoende buffers, maar als straks de jaarafrekeningen komen voor gas en elektra, komt de nood vermoedelijk aan de man”, verwacht dr. Tromp, bijzonder hoogleraar aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU).
Secretaris J. de Waard van het deputaatschap diaconale en maatschappelijke zorg (DMZ) van de Gereformeerde Gemeenten spreekt dezelfde verwachting uit. „Ik denk dat alle diaconieën erop moeten rekenen dat de steunverlening aan gezinnen de komende maanden zal toenemen.”
Hij geeft aan dat diakenen veelal bepaalde „risicogezinnen” in beeld hebben. „Die groep is nu groter dan twee jaar geleden. Gezinnen met middeninkomens –denk ook aan de eenverdieners– zullen vaker in de knel komen. Het zou goed zijn als diakenen met elkaar bespreken wie er op dit moment tot de risicogroep behoren vanwege de stijgende energieprijzen en kosten voor levensonderhoud.”
Forse klap
Mensen komen uit zichzelf niet gemakkelijk naar de diaconie toe, is de ervaring van De Waard, diaken in de gereformeerde gemeente in Oud-Beijerland. „Vanuit DMZ adviseren we diakenen: zoek gezinnen actief op, ga een open gesprek met hen aan en vraag hoe de vlag er financieel bij hangt.”
De organisatie SchuldHulpMaatje (SHM) merkt de laatste maanden een „lichte stijging” van het aantal hulpvragen, zegt directeur Carla van der Vlist. SHM is in circa 150 gemeenten actief met 110 lokale stichtingen, die elk door minimaal drie samenwerkende diaconieën zijn opgericht. Vrijwilligers helpen mensen met financiële problemen om hun geldzaken op orde te brengen.
Van der Vlist is ruim 25 jaar actief op het terrein van armoede. „Wat we op dit moment zien, heb ik niet eerder meegemaakt. De financiële klap is te fors. Veel mensen kunnen dit niet opvangen. Het werkelijke effect van de hoge energieprijzen en toenemende inflatie komt nog.” Ze wijst daarbij op een eind vorig jaar verschenen onderzoek van accountantsbureau Deloitte, waaruit blijkt dat 50 procent van de Nederlandse huishoudens „financieel kwetsbaar” is. „Velen hebben geen buffer.”
De SHM-directeur adviseert iedereen die kampt met financiële problemen om een hulpvraag niet voor zich uit te schuiven. Ze noemt de mogelijkheid om online een Geldfit Test te doen. Wie deze invult, krijgt aan het eind een op maat gesneden overzicht van instanties die hulp kunnen bieden of adviezen geven. Afgezien daarvan kunnen mensen ook rechtstreeks een diaconie of SchuldHulpMaatje benaderen, aldus Van der Vlist.
Op het bespreken van financiële zorgen rust een taboe, zegt de directeur. „SchuldHulpMaatje biedt materiaal voor kerken om het gesprek hierover open te breken. In coronatijd was het heel normaal dat mensen aan elkaar vroegen: Ben je ziek geweest? Het zou even gewoon moeten zijn om elkaar te vragen: Ben je financieel gezond?”
Ze noemt het ook van belang „dat kerken en organisaties alarm slaan en de overheid oproepen daadkrachtig te handelen zodat er geen schuldenberg gaat ontstaan.”
