„Een keiharde verslechtering van de huidige rechten van asielzoekers in ruil voor boterzachte toezeggingen in de toekomst.” De opstellers van de brief waarin CU-leden de asieldeal van de hand wijzen, winden er geen doekjes om. Hun eis is helder: „De juridisch en moreel failliete beslissingen moeten hoe dan ook worden teruggedraaid.”

Parallel aan de brief rouleerde binnen de partij een oproep voor het organiseren van een extra ledenbijeenkomst. Die had er moeten komen bij minstens 250 steunbetuigingen. Voordat dat aantal was bereikt, kondigde CU-partijvoorzitter Van Tatenhove een dergelijk treffen maandagavond al aan. Van Tatenhove zegt met de leden in gesprek te willen blijven, „juist ook als het de hartenklop van de ChristenUnie raakt.”

Wat zit de briefschrijvers dwars?

Deze CU-leden willen toe naar een humaner asielbeleid en daar passen volgens hen andere maatregelen bij dan degene die staatssecretaris Van der Burg vrijdag in zijn brief aankondigde. De keiharde verslechtering waar ze het over hebben, ziet op het herzien van de nareisprocedure. Door de beslistermijn wettelijk te verlengen en de visumafgifte pas in gang te zetten als er geschikte huisvesting is, kan de gezinshereniging straks wel 15 maanden gaan duren.

Met de boterzachte toezeggingen doelen zij op het nog verder ophogen van de huisvestingsopgave voor statushouders voor gemeenten (van 13.500 voor de tweede helft van 2022 naar maximaal 23.900 voor de eerste helft van 2023) en de belofte dat er voor 2024 37.500 flexwoningen worden bijgebouwd.

Waarderen zij het dan niet positief dat het kabinet rond Ter Apel eindelijk in beweging komt?

Het strengere nareisbeleid zien deze leden als een „quasi-asielstop” waarmee de VVD in hun ogen goede sier probeert te maken naar de PVV. De VVD, stellen zij, creëert al jaren bewust een beleidscrisis rond asiel, bijvoorbeeld door de uitgaven aan de IND te versoberen, om steeds wanneer het uit de hand dreigt te lopen weer nieuwe symbolische maatregelen te kunnen uitvaardigen voor electoraal gewin.

Snijdt dat hout?

Het klopt dat de VVD de afgelopen jaren nooit heeft willen tekenen voor een asielakkoord dat alleen is gericht op een ruimere of betere opvang voor vluchtelingen. Er moeten van die partij ook altijd instroombeperkende maatregelen tegenover staan, opdat het beleid maar zo streng mogelijk blijft ogen. Een voorbeeld: door een draai van het CDA was er in januari 2019 opeens een ruime Kamermeerderheid voor een kinderpardon. Dat kwam er, maar pas nadat de VVD afdwong dat de discretionaire bevoegdheid van de verantwoordelijke asielminister- of staatssecretaris om in schrijnende dossiers een uitzondering te maken, zou worden afgeschaft. Die overwinninkjes buit de VVD vervolgens zo gretig uit dat het lijkt alsof de partij bij elk akkoord steeds aan het langste eind trekt.

Hoe leeft CU-fractievoorzitter Segers naar de ledenbijeenkomst toe?

Scherp en strijdvaardig. In zijn column in het ND herinnerde hij de leden er dinsdag aan dat de CU geen getuigenispartij is, maar een Gideonsbende, die verantwoordelijkheid wil nemen en compromissen wil sluiten om haar idealen dichterbij te brengen. In navolging van CU-Kamerlid Don Ceder noemt hij het asielakkoord verdedigbaar. Het nareizen wordt slechts tijdelijk vertraagd; intussen wordt een wet ingevoerd die een verplichte spreiding van asielzoekers over gemeenten mogelijk moet maken, én wordt de opvangcapaciteit uitgebreid, zo vat hij het compromis samen. Segers verwijt de kritische leden „in te beuken” op de partij. Aan het slot stelt hij in verkapte bewoordingen zelfs de vertrouwenskwestie: „Zolang ik het vertrouwen van de partij en de kiezers heb, doe ik wat ik kan.”