De bewindsvrouw, die in februari een brief over haar voorgenomen beleid presenteerde, wil dat het Nederlandse belang bij het bieden van ontwikkelingshulp voorop staat. De hulp van Nederland moet vooral gericht zijn op de thema’s watermanagement, voedselzekerheid en gezondheid.

Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB spraken in de kabinetsformatie af om miljarden te bezuinigen op ontwikkelingshulp. Klever heeft in haar beleidsbrief keuzes gemaakt over de omvang van de bezuinigingen per thema. Zo worden de relatief kleine potjes voor vrouwenrechten en gender en onderwijs, beide goed voor tientallen miljoenen euro’s per jaar, op termijn geheel afgeschaft.

Kettingzaag

Oppositiepartijen uitten woensdag onder meer felle kritiek op het schrappen van het budget voor vrouwenrechten en gender. „Dit kabinet belooft te staan voor vrouwenrechten, maar zet vervolgens zonder blikken of blozen de kettingzaag in het hele budget”, zei D66’er Mpanzu Bamenga tijdens het debat over de beleidsbrief. Elke euro die Klever investeert in vrouwenrechten komt volgens Bamenga dubbel en dwars terug. „Het is een verdubbelaar.”

„De miljardenbezuinigingen door de coalitie waren bekend, en nu maakt de minister met de schaarse middelen die overblijven ook nog eens de verkeerde keuzes”, stelde Kamerlid Daniëlle Hirsch (GL-PvdA).

De steun onder oppositiepartijen voor het beleid van Klever en voor de bezuinigingen is uiterst beperkt. Onder meer CDA en SGP stemden eerder wel voor de begroting voor 2025, maar gaven een winstwaarschuwing voor volgende begrotingen.

„De bezuinigingen van dit jaar vallen nog enigszins mee”, aldus CDA-Kamerlid Derk Boswijk tijdens het debat. „Maar de schade die vanaf nu gaat plaatsvinden is desastreus en wat ons betreft onverantwoord.” Wil het CDA de begroting voor 2026 kunnen steunen, dan „moet er wel wat gaan veranderen”. De partij wil op z’n minst dat de koppeling tussen het ontwikkelingsbudget en de economische groei wordt hersteld. Dat houdt in dat het budget stijgt als de economie groeit.

Kamerlid Roelien Kamminga van coalitiepartij VVD reageerde na het verschijnen van de beleidsbrief kritisch. Ze wees erop dat investeren in een stabiele wereld ook een investering is „in onze eigen veiligheid en welvaart. Het lijkt erop dat de minister dit cruciale aspect is vergeten, om nog maar te zwijgen van het belang van het beschermen van de meest kwetsbare groepen, zoals vrouwen en andere minderheden.”

Tijdens het debat van woensdag toonde Kamminga zich milder. De VVD’er vroeg de minister of haar aanname klopt dat vrouwenrechten weliswaar niet meer als zelfstandig doel worden gefinancierd, maar wel nadrukkelijk betrokken kunnen worden bij andere projecten.

„De VVD laat deze vrouwen gewoon keihard in de steek”, concludeerde D66’er Bamenga. Maar volgens Kamminga is dat „klinkklare onzin”.

NSC’er Ria de Korte wilde van de minister weten hoe zij mensenrechten, kinderrechten „en zeker ook vrouwenrechten” gaat verweven in haar beleid.

Klever stelde dat zij moet bezuinigen, maar dat dit niet betekent dat zij niets doet voor vrouwen. „De aandacht voor vrouwen en meisjes wordt structureel meegenomen binnen alle programmering.” Vrouwenrechten en gender „zijn een integraal onderdeel van mijn andere beleid”, aldus de minister. Vooralsnog ziet het er niet naar uit dat een Kamermeerderheid Klever bijstuurt om haar keuzes en prioriteiten bij te stellen.

Gruwelijke praktijk

De SGP was vanwege het debat over de lintjes waar asielminister Marjolein Faber niet voor wilde tekenen niet aanwezig, maar deelde wel de inbreng die Chris Stoffer had willen leveren. Volgens de partij is de prioriteit gezondheid toegevoegd „na veel liberale lobby”. Het budget voor gezondheid is ook bestemd voor SRGR, wat staat voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. „Kortom, Nederland blijft abortus exporteren”, aldus de SGP. „Dit is een gruwelijke praktijk en niet in ons belang. Het is beschamend als we denken dat dit iets is waar we goed in zijn.”

Gaza

Klever zei in het debat dat het kabinet de Israëlische aanval op hulpverleners in Gaza veroordeelt. Bij de aanval op 23 maart op een konvooi ambulances kwamen zeker vijftien hulpverleners om het leven. „Geweld tegen hulpverleners is meer dan afschuwelijk en onacceptabel”, aldus de minister, die aangaf later op de dag een condoleancebrief te sturen aan het Rode Kruis en de Rode Halve Maan.

Nederland vraagt samen met andere landen aan Israël om „gedegen en onafhankelijk” te onderzoeken hoe de aanval heeft kunnen gebeuren, zei de bewindsvrouw. De Israëlische krijgsmacht heeft toegegeven de ambulances te hebben beschoten nadat die waren geïdentificeerd als verdachte voertuigen.