In het concept schrijft opperrechter Samuel Alito dat de uitspraken „Roe en Casey” verworpen moeten worden. Roe versus Wade was de zaak uit 1973 die alle Amerikanen het recht op abortus gaf. In 1992 werd dat nog eens bevestigd met een uitspraak in de zaak van de abortuskoepel Planned Parenthood versus Casey.

Alito stelt dat de uitspraak van 1973 „vanaf het begin een enorme fout” is geweest. „Het is tijd om naar de grondwet te luisteren en de kwestie rond abortus terug te brengen naar de vertegenwoordigers van het volk”, aldus de conservatieve opperrechter.

Naar verwachting zal er pas over twee maanden een definitieve uitspraak liggen. Aangenomen wordt dat vier andere opperrechters, Clarence Thomas, Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh en Amy Coney Barrett, het voorstel van Alito zullen steunen. Daarmee is er een meerderheid in het negenkoppige hof. De drie progressieve opperrechters zouden bezig zijn een zogeheten afwijkende opinie te schrijven.

Hoe de voorzitter van het hof, John Roberts, van plan is te stemmen, is niet duidelijk. Hij staat bekend als gematigd conservatief en geldt als een expert in het sluiten van compromissen.

Niet uitgesloten moet worden dat in de komende weken het voorstel zal worden aangepast. Ook bestaat theoretisch de kans dat een van de vijf rechters van standpunt verandert en het federaal recht op abortus gehandhaafd blijft. Volgens een artikel in de New York Times van vorige week zou Roberts momenteel proberen een van de rechters over te halen een „genuanceerder standpunt” in te nemen.

Furieus

Dat dit gebeurt, valt niet te verwachten. Een reden daarvoor is dat de vijf opperrechters als conservatief te boek staan en altijd bezwaren tegen de abortuspraktijk hebben gehad. Bovendien zijn zij van mening dat wetgeving zoveel mogelijk op het niveau van de afzonderlijke staten moet worden geregeld.

Dat laatste sluit aan bij het voorstel van Alito. Hij wil het federaal recht op abortus afschaffen, maar laat wel ruimte voor de afzonderlijke staten om eigen regels te stellen. De verwachting is dat bij het verdwijnen van het federaal recht op abortus 31 staten zullen overgaan tot een strengere wetgeving of tot volledige afschaffing van het recht op abortus.

Een aantal staten, waaronder de meest bevolkte staat Californië, heeft daarentegen wetten aangenomen die het recht op abortus beschermen.
Dat het concept van het arrest van het hooggerechtshof is uitgelekt, is uniek. Republikeinen die een prolifestandpunt huldigen, zien het als een poging om het publieke en politieke verzet tegen afschaffing van het abortusrecht te mobiliseren.

Vrijwel onmiddellijk na de publicatie van het concept door Politico reageerden Democratische politici furieus. De leider van die partij in de Senaat, Charles Schumer, en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, noemden het „de grootste beperking van rechten in de afgelopen vijftig jaar” en stelden dat de opperrechters „de grondwet verscheuren en de reputatie van het hooggerechtshof bezoedelen ten koste van tientallen miljoenen vrouwen.”