Abortus

Abortus Provocatus (Latijn: aboriri) is het voortijdig afbreken van een zwangerschap door (medisch) ingrijpen.

Ontstaan van abortus

Sinds 1984 kent Nederland abortuswetgeving, de zogeheten Wet afbreking zwangerschap (WAFZ). Met deze wet werd het voor vrouwen mogelijk gemaakt om legaal een abortus te ondergaan. Aan deze legalisering van abortus is heel wat voorafgegaan.

In 1911 werd de Zedenwet ingevoerd, waarmee abortus strafbaar werd gesteld. De overheid hoopte hiermee het aantal abortussen te verminderen. Maar dit was niet het geval. Vrouwen, die om wat voor reden dan ook hun zwangerschap wilden beëindigen lieten een illegale abortus plegen. Dit werd op de meest vreselijke manieren gedaan, door bijvoorbeeld het innemen van chemische middelen of door jezelf van de trap te laten vallen. Ook illegale aborteurs voerden in het diepste geheim (levens)gevaarlijke abortussen uit, met alle gevolgen van dien.

In de jaren ‘60 barstte onder het mom van de “seksuele revolutie” het abortusdebat los. Langzaamaan openden abortusklinieken hun deuren en steeds meer mensen waren van mening dat de vrouw “baas in eigen buik” is. Om abortus op de politieke agenda te krijgen, zamelden “pro-abortus” activisten geld in. Massale protesten van feministische actiegroepen, zoals “Dolle Mina’s” en “Wij Vrouwen Eisen” volgden, om meer aandacht te krijgen voor vrouwenrechten en abortus te legaliseren.

Tegelijkertijd waren ook veel mensen tegen abortus. Zo boden de confessionele partijen, zoals het CDA, de SGP en de voorlopers van de ChristenUnie felle tegenstand. Zij en vele anderen meenden op grond van geloofsovertuigingen en/of medisch-ethische redenen dat abortus een vorm van moord is, waarbij aan het recht op leven voorbij wordt gegaan.

Echter in 1984 kregen de pro-abortus activisten na veel strijd toch hun zin en werd mede namens de PvdA en de VVD de nieuwe abortuswet van kracht. Voor die tijd was abortus officieel nog altijd verboden, maar werd het onder bepaalde omstandigheden gedoogd. In Nederland mag sinds 1984 elke vrouw tot 24 weken zwangerschap legaal een abortus ondergaan. Dit is een zeer ruime abortuswetgeving t.o.v. andere landen. In 2023 besloten de Tweede en de Eerste Kamer de wetgeving nog verder te versoepelen door de verplichte beraadtermijn van vijf dagen alvorens men tot abortus overgaat te laten vervallen. In de wet werd verder opgenomen dat ook huisartsen de abortuspil mogen verstrekken.

Methoden abortus

Een abortus kan worden uitgevoerd tot een zwangerschap van 24 weken. In de praktijk is dit vaak 22 weken en beslist de arts tussen 22 en 24 weken of het nog kan. Meestal wordt een abortus uitgevoerd in een abortuskliniek of een ziekenhuis. Vrouwen die een abortus willen ondergaan kunnen zonder verwijsbrief van de huisarts terecht in een kliniek of ziekenhuis. Er vindt eerst een gesprek plaats met een abortusarts en/of verpleegkundige, om de aanleiding en beslissing voor abortus te bespreken.

Afhankelijk van de reeds verstreken duur van de zwangerschap wordt de methode van abortus bepaald. Er zijn drie methoden om een abortus uit te voeren:

• Tot 9 weken kan de zwangerschap worden beëindigd met de zogeheten “abortuspil”. Anders dan de naam doet vermoeden, moet de vrouw meerdere pillen innemen, die ervoor zorgen dat de zwangerschapshormonen niet meer werken en de baarmoeder gaat samentrekken. Uiteindelijk volgt er een miskraam.

• Tot 13 weken kan er een zuigcurettage uitgevoerd worden. Met behulp van een slangetje wordt de baarmoeder leeggezogen.

• Tot 22-24 weken kan er een zogeheten “instrumentale abortus” worden uitgevoerd. Deze methode lijkt op de zuigcurettage, maar er komen meerdere instrumenten aan te pas om de baarmoeder leeg te maken.

Wat zegt de Bijbel over het (on)geboren leven?

De Bijbel maakt geen onderscheid tussen het ongeboren- en geboren leven. God schiep ieder mens naar Zijn beeld en het leven is daarmee een geschenk van God. We zijn vanaf het meest prille begin door Hem geliefd. In Jeremia 1:5 staat: “Eer dat Ik u in moeders buik formeerde, heb Ik u gekend, en eer dat gij uit de baarmoeder voortkwaamt, heb Ik u geheiligd; Ik heb u den volken ten profeet gesteld.”

De Bijbel hecht dus veel waarde aan de beschermwaardigheid van het (on)geboren leven. Het is door God gegeven en daarom vanaf de conceptie volledig beschermwaardig. Het is de opdracht van christenen om op te (blijven) komen voor het (on)geboren leven.

Ontwikkelingen in de afgelopen jaren

De laatste jaren gaan er (kritische) stemmen op, met name onder millennials, om abortus te bestempelen als vrouwenrecht. Tegelijk is ook de zichtbaarheid van de prolifebeweging toegenomen. Dit maakt dat het abortusdebat zich in de afgelopen jaren heeft gepolariseerd.

Verder is de abortuswetgeving in de afgelopen jaren in meerdere landen ingeperkt. Zo heeft Polen een paar jaar geleden de abortuswetgeving aangescherpt en vorig jaar is in de Verenigde Staten het landelijke recht op abortus geschrapt. Iedere Amerikaanse staat mag sindsdien zijn eigen beleid voeren. Veel conservatieve staten hebben het recht op abortus flink ingeperkt.