Door de oorlog in Oekraïne is zuinig aan doen met energie opeens (weer) een hoogst actueel thema. Wat zou je in de keuken kunnen doen om gas te besparen, vroeg ik me af. Opeens moest ik denken aan de hooikist. Nooit eerder uitgeprobeerd, maar het blijkt prima te werken. Een officiële hooikist –of de hedendaagse versie daarvan: een hooimadam of ecostoof– aanschaffen of maken is niet nodig. Met een wollen deken en een krat lukt het ook.
Het principe van zo’n hooikist is dat je een pan met kokendhete inhoud inpakt in isolerend materiaal. Daardoor blijft de temperatuur aan de binnenkant lang hoog en gaat het garingsproces door. Je gebruikt alleen energie voor het aan de kook brengen van een gerecht. De grootste besparing valt dus te bereiken door zo’n hooikist te gebruiken voor ingrediënten die normaal gesproken lang op het vuur moeten staan. Peulvruchten, bijvoorbeeld. Ik maakte bonensoep met Hollandse wintergroenten – dat laatste is in zekere zin natuurlijk ook energiebesparend.
Overigens is het goed om te bedenken dat slechts een gering deel van het huishoudelijk gebruik van gas voor koken bestemd is. Het gaat om precies te zijn gemiddeld om 5 procent. De thermostaat iets naar beneden draaien zet vermoedelijk meer zoden aan de dijk. Maar goed: alle beetjes helpen.
Ingrediënten (voor 4-6 personen)
500 g bruine bonen (gedroogd gewicht), 2 laurierblaadjes, flinke snuf chilipepervlokken, 2 tl gedroogde tijm, 150-200 g gerookte spekblokjes, 1 ui, 1 prei, 1 winterwortel, half spitskooltje, bos platte peterselie (eventueel), 1-2 bouillonblokjes (eventueel), peper en zout.
Bereiding
1. Week de bruine bonen minimaal 12 uur in ruim water. Giet daarna het weekwater ze af. Doe de bonen in een ruime pan en voeg 2 tot 3 liter water (afhankelijk van de gewenste dikte van de soep), de laurierblaadjes en de chilivlokken toe. Breng het water aan de kook. Laat de bonen 10 minuten koken.
2. Creëer ondertussen een hooikist, bijvoorbeeld met een dubbelgevouwen wollen deken of een oude slaapzak in een krat. Het is de bedoeling dat d De pan moet rondom in een dikke laag isolerend materiaal worden gehuld. Zet de pan erin, vouw de deken over het deksel, stop alles goed in en laat de bonen zo 1,5 uur staan. Check daarna of ze gaar zijn. Zo niet: zet de pan dan nog een tijdje terug in de hooikist.
3. Maak ondertussen de groenten schoon en snijd alles tamelijk fijn. Bak de spekblokjes in een droge pan op matig vuur in 5-10 minuten uit. Haal het spek uit de pan. Fruit de snippers ui ongeveer 5 minuten in het achtergebleven vet. Voeg de rest van de groenten toe en laat alles nog een paar minuten fruiten.
4. Haal de pan met bonen uit de hooikist. Verwij- der de laurierblaadjes. Schep ongeveer de helft van de bonen met een schuimspaan uit de pan en zet ze in een kom apart. Voeg de groenten toe aan de pan met bonen. Breng de soep flink op smaak met tijm, peper en zout. Wie bang is voor een te flauwe soep kan 1 of 2 bouillonblokjes toevoegen. Hak indien van toepassing de helft van de peterselie (ook de stelen) fijn en roer die door de soep. Breng alles aan de kook en zet de pan nog maals een halfuur in de hooikist.
5. Haal de pan uit de hooi kist en pureer de
soep. Roer daarna de weggezette bonen er-
door. Strooi aan tafel de spekblokjes en eventueel de rest van de peterselie erover. Eet er bijvoorbeeld (rogge)brood bij.
