Moskou dreigt met vergelding van de aanvallen die Oekraïne op Rusland zou uitvoeren. Als de aanvallen op Russisch grondgebied aanhouden, zullen de Russische strijdkrachten toeslaan op die plaatsen in Oekraïne waar dergelijke beslissingen worden genomen, ook in de hoofdstad Kiev, zei het ministerie van Defensie. Een woordvoerder sprak over pogingen tot sabotage en aanvallen van Oekraïense troepen op objecten op het grondgebied van Rusland.

Het regime in Moskou voelt er niets voor Oekraïense gevangenen te ruilen tegen een vriend van de Russische president Vladimir Poetin, die dinsdag door de Oekraïense geheime dienst was opgepakt. Het Kremlin heeft het voorstel van de Oekraïense regering verworpen. De aangehouden vriend is de omstreden Oekraïense zakenman en politicus Viktor Medvedtsjoek (67), die uiterst pro-Russisch is en geldt als de trouwste bondgenoot van Poetin in Oekraïne.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski waarschuwt dat de oorlog in zijn land een „eindeloos bloedbad” wordt als er geen extra wapens worden gestuurd. In een Engelstalige video op sociale media dringt hij aan op zo veel mogelijk wapenleveringen.

Zelenski stelt in zijn video dat de Russische troepen in Oekraïne te maken hebben met grote tegenslagen. Maar om de Russische invasie te beëindigen, heeft Oekraïne volgens hem onder meer extra artillerie, tanks en luchtverdedigingssystemen nodig. Het Westen heeft alles in huis om Oekraïne aan de overwinning te helpen, aldus Zelenski.

Huisartsen stellen dat de huisartsenzorg voor Oekraïense vluchtelingen nog altijd niet goed is geregeld. „Onbegrijpelijk” noemt de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) dat. „De oplossingen zijn ongetwijfeld complex, maar de bewindspersonen moeten nu echt knopen doorhakken om te voorkomen dat de kwaliteit en continuïteit van zorg mogelijk in gevaar komt”, zegt voorzitter Mirjam van ’t Veld. Volgens haar wordt het zowel de huisartsen als de vluchtelingen „heel moeilijk gemaakt”.

Oekraïense vluchtelingen in de Europese Unie krijgen hulp bij het wisselen van hun Oekraïense geld. Nu kunnen zij in hun land van aankomst meegebrachte grivna’s vaak niet of slechts tegen hoge tarieven ruilen voor euro’s, zloty’s of forinten. Banken en wisselkantoren zijn daarvoor huiverig.

De presidenten van Polen en de drie Baltische staten hebben woensdag de Oekraïense stad Borodjanka bezocht, niet ver van de hoofdstad Kiev. Volgens hen is de plaats, die een tijd door het Russische leger was bezet, „doordrenkt” van pijn en lijden. „Dit is een oorlog die we moeten winnen”, zei de Litouwse president Gitanas Nauseda.

Het Kremlin vindt de beschuldiging van de Amerikaanse president Joe Biden dat Russische troepen genocide plegen in Oekraïne „onaanvaardbaar”. „We zijn het er pertinent mee oneens en beschouwen elke poging om de situatie op deze manier te verstoren als ontoelaatbaar. Het is nauwelijks acceptabel voor de president van de Verenigde Staten”, aldus Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov tegen verslaggevers.

De Europese Unie steekt nog eens een half miljard euro in het fonds waaruit ze wapens en militair materieel voor Oekraïne bekostigt. Daarmee is het bedrag voor dit jaar verdrievoudigd.

De levering van wapens is de afgelopen weken een steeds grotere rol gaan spelen in de Europese hulp aan Oekraïne. Rusland geeft vooralsnog geen krimp onder de westerse sancties en maakt zich na zeven weken oorlog op voor een nieuw groot offensief in het oosten van het land. Kiev vraagt dringend om meer en zwaarder wapentuig om stand te kunnen houden. „De komende weken zijn beslissend”, zeggen de EU-landen, die woensdag hun zegen gaven voor het extra geld.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz is naar eigen zeggen geërgerd over de weigering door de Oekraïense president Volodimir Zelenski diens Duitse ambtgenoot Frank-Walter Steinmeier te ontvangen. Zelenski weigerde Steinmeier uit te nodigen en zei dat Scholz beter zelf kan komen om te praten over veel meer wapenleveranties.

Hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag Karim Khan heeft woensdag een bezoek gebracht aan Boetsja, het stadje bij Kiev waar honderden Oekraïense burgers volgens Oekraïne zijn gedood tijdens de Russische bezetting.

„Oekraïne is een plaats delict. We zijn hier omdat we goede gronden hebben om te geloven dat misdaden worden gepleegd die binnen onze jurisdictie vallen”, zei Khan tegen verslaggevers. „We moeten de waarheid te zien krijgen door de mist van oorlog door te prikken.”

Bijna honderd culturele en religieuze monumenten in Oekraïne hebben bij de oorlog in het land schade opgelopen, meldt VN-cultuurorganisatie UNESCO. Dat is bijna een verdubbeling van het cijfer dat twee weken geleden werd gedeeld.

Lazare Eloundou Assomo, het hoofd van het UNESCO Werelderfgoedcentrum, waarschuwt dat het aantal nog verder kan oplopen. De update van woensdag omvatte 98 bezienswaardigheden in acht Oekraïense regio’s. Een deel daarvan dateert uit de vroege middeleeuwen.

Kasteel Het Oude Loo in Apeldoorn vangt naar verwachting in „de tweede helft van april” Oekraïense vluchtelingen op, laat een woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) woensdag weten. Het gaat om twintig tot dertig mensen. In eerste instantie hadden koning Willem-Alexander en koningin Máxima het gebouw vanaf half april ter beschikking gesteld, omdat eerst onder meer „het interieur” moet worden aangepast. Die verwachte datum is nu dus iets naar achteren geschoven.

Zes tot acht gezinnen kunnen terecht in het kasteel in Apeldoorn. De locatie wordt momenteel in gereedheid gebracht.

Over de verdere invulling van de opvang in Het Oude Loo is nog weinig bekend. Zo is het onbekend hoe de vluchtelingen er terechtkomen. Ook is nog niet duidelijk wat voor medische en psychische begeleiding ze krijgen.

De jonge Oekraïense kinderen kunnen naar wereldschool De Vlinder in Ugchelen in de gemeente Apeldoorn. Dat is een basisschool die gericht is op kinderen die uit het buitenland komen. De Oekraïense kinderen komen op de wereldschool in de klas bij leeftijdsgenootjes uit andere landen. Ze krijgen veel les in de Nederlandse taal, zodat ze naar reguliere scholen kunnen als ze hier langer moeten blijven.

Oudere kinderen uit Oekraïne kunnen naar drie middelbare scholen. Het gaat om De Heemgaard, het Edison College en Onze Wereld. De inschrijving kan worden geregeld zodra de Oekraïners op het kasteel gehuisvest zijn. Het is nog niet duidelijk wanneer ze daadwerkelijk voor het eerst naar school kunnen gaan, en hoe dat wordt geregeld.

Russische schepen zijn vanaf de nacht van zaterdag op zondag niet meer welkom in Nederland. Het Havenbedrijf Rotterdam meldt dat de nieuwste sancties van de Europese Unie tegen Rusland om de oorlog in Oekraïne dan ingaan. Russische schepen waarvoor geen uitzondering geldt, moeten dus voor Pasen de haven verlaten.

Voor schepen die onder Russische vlag varen gelden uitzonderingen wanneer ze bepaalde ladingen vervoeren. Het gaat bijvoorbeeld om voedselproducten, olie en gas.

Jaarlijks arriveren zo’n 1320 schepen uit Rusland in de Rotterdamse haven. Naar Rusland vertrekken er zo’n 1080 vanuit de grootste haven van de Europese Unie. Lang niet al die schepen zijn officieel Russisch. Vorig jaar kwamen er maandelijks gemiddeld dertien Russische schepen aan in Rotterdam.

Zo’n 8 procent van alle containers die via Rotterdam worden vervoerd hebben Rusland als bestemmings- of herkomstland. Bepaalde containerterminals weren overigens containers die naar Rusland gaan, uit angst voor verstoringen door sancties.

Nederland importeert ook veel steenkool uit Rusland, waarvan een deel via de haven binnenkomt. De import van kolen wordt ook verboden.

Sinds de oorlog in Oekraïne legt Rusland de media nog verder aan banden. Het is vrijwel onmogelijk voor Russische burgers om onafhankelijke informatie te vinden. Daarom is er vanuit Litouwen een initiatief gestart om het gesprek aan te gaan met Russische burgers door hen een voor een te bellen.

Lees ook

Vrijwilligers bellen met Russische burgers over oorlog

De economie van Duitsland kan in een „scherpe recessie” belanden als het land onmiddellijk stopt met de import van Russisch aardgas. Dat zeggen economen van vijf vooraanstaande Duitse onderzoeksinstituten. De oorlog in Oekraïne zorgt dit jaar al voor een veel minder sterke groei van de Duitse economie dan eerder werd verwacht, aldus de experts.

De groeiverwachting voor de grootste economie van Europa, en de belangrijkste handelspartner van Nederland, is neerwaarts bijgesteld naar 2,7 procent. Eerder rekenden de instituten op een plus van 4,8 procent. Voor volgend jaar wordt een groei van 3,1 procent voorspeld.

De economen spreken van een „schokgolf” voor de economie door de oorlog in Oekraïne. Zo jagen de sterk gestegen energieprijzen de inflatie aan, wat de koopkracht van huishoudens onder druk zet. Duitsland is voor zijn gas, maar ook voor olie en steenkool, erg afhankelijk van Rusland. De Duitse brancheorganisatie voor energiebedrijven stelt dat er een tijdplan moet worden opgesteld om los te komen van Russisch gas.

De raming komt van het Institut für Wirtschaftsforschung in Berlijn, Ifo in München, het Institut für Weltwirtschaft in Kiel, het Leibniz-Institut für Wirtschaftsforschung in Halle en RWI in Essen. Zij publiceren twee keer per jaar een prognose waar veel waarde aan wordt gehecht. De bevindingen vormen ook de basis voor ramingen van de Duitse overheid.

Ten minste zeven mensen zijn de afgelopen 24 uur gedood en 22 zijn gewond geraakt door beschietingen in de noordoostelijke Oekraïense regio Charkov. Dat zegt de gouverneur van het gebied in een onlinebericht. Een 2-jarig jongetje zou een van de dodelijke slachtoffers zijn van de 53 Russische artillerie- en raketaanvallen in de afgelopen dag.

De informatie valt niet onafhankelijk te verifiëren. Rusland ontkent dat burgers doelwit zijn tijdens de „speciale militaire operatie” in Oekraïne.

Oekraïense boeren zaaien ondanks voortdurende bombardementen van Rusland in bijna alle delen van het land gewassen, zegt de Oekraïense regering. Alleen in de oostelijke regio Loehansk is dat volgens de Oekraïense premier Denis Sjmihal niet mogelijk. Russische troepen hebben dat gebied bijna volledig in handen.

De regering heeft volgens de minister-president 3,5 miljard hryvnia (bijna 110 miljoen euro) aan goedkope leningen verstrekt aan de landbouwsector. „We helpen de boeren.” Ambtenaren helpen ook door bepaalde administratieve procedures te vereenvoudigen. „Dit doen we zodat het zaaien en werken op het veld nergens stil komt te liggen”, aldus Sjimihal.

Oekraïne is een van ’s werelds belangrijkste graanproducenten, maar er zijn groeiende zorgen over een grootschalige mislukking van de oogst nu Rusland zijn buurland blijft bombarderen. Zo’n mislukte oogst kan leiden tot tekorten en prijsstijgingen op de internationale landbouwmarkten.

Op het Russische spoor staan 150.000 lege goederenwagons. Ze worden niet gebruikt vanwege de westerse sancties tegen Rusland. Dit meldt het Russische staatspersbureau TASS op basis van cijfers van het ministerie van Transport.

Rusland heeft een uitgebreid spoornetwerk. Veel goederen, waaronder steenkool, olie en andere grondstoffen, worden over Russische rails vervoerd tussen Azië en Europa, onder meer via de trans-Siberische spoorlijn. Vanwege de sancties is dat transport voor een flink deel stilgevallen en staan Russische goederentreinen nu werkloos op rangeerterreinen en andere plaatsen. Zo bevinden zich volgens het ministerie in totaal meer dan 60.000 wagons op industrieterreinen.

De ongebruikte goederenwagons veroorzaken opstoppingen op het spoor, zegt het ministerie. Dat zorgt voor problemen met treinen die nog wel rijden.

De Europese Unie moet zo snel mogelijk Russische olie boycotten. Dat zeggen Duitse parlementariërs na een bezoek aan Oekraïne. Volgens de beleidsmakers van de Duitse regeringscoalitie wordt Rusland hard geraakt als die inkomstenbron wordt afgesneden en zou dat een belangrijk signaal zijn.

De EU werkt aan plannen voor een boycot van Russische olie, maar Berlijn is nog voorzichtig omdat Duitsland erg afhankelijk is van die olie. De Duitse regering heeft al wel gezegd dat het mogelijk moet zijn om voor het einde van het jaar die afhankelijkheid af te bouwen.

Maar volgens Michael Roth, die voorzitter is van een parlementscommissie voor buitenlandse zaken, moet meer tempo gemaakt worden met een boycot van Russische olie. Hij bracht dinsdag samen met andere parlementariërs een bezoek aan Lviv om te praten met Oekraïense collega’s. Volgens Roth zou er een meerderheid zijn in de Bondsdag voor een olie-embargo tegen Rusland. Ook riep hij op tot meer wapenleveringen aan Oekraïne. De EU heeft al besloten tot een ban op Russische steenkolen.

De beleidsmakers hadden wel kritiek op het nieuws dat Oekraïne een aanbod voor een bezoek van de Duitse president Frank-Walter Steinmeier aan Kiev heeft afgeslagen. Steinmeier zou in zijn tijd als minister van Buitenlandse Zaken niet hard genoeg hebben opgetreden tegen Rusland. De parlementariërs stellen dat het juist belangrijk is om in gesprek te blijven.

Overigens heeft de grote internationale oliehandelaar Vitol Group besloten tegen het einde van dit jaar volledig te stoppen met de handel in Russische ruwe olie en petroleumproducten, wanneer bestaande contracten zijn afgelopen. Ook veel andere grote westerse oliebedrijven stoppen met hun activiteiten in Rusland vanwege de oorlog.

Het is woensdag volgens de Oekraïense regering niet mogelijk vluchtroutes te regelen voor mensen die Oekraïense plaatsen willen verlaten vanwege de gevechten daar. Dat is volgens Kiev de schuld van de bezetters, waarmee de Russen bedoeld worden. Die blokkeren bussen voor het vervoer van evacués en schenden de afspraken over een plaatselijke wapenstilstand.

Rusland beschuldigt de Oekraïense zijde ervan zelf evacuaties te belemmeren, met name in Marioepol. Daar zouden extreemrechtse milities, zoals het Azovbataljon, burgers als menselijk schild in de stad willen houden. Oekraïne zou niet alle burgers uit steden willen evacueren, omdat die dan mogelijk door de Russen als militair doel worden gezien en die dan massaal zouden worden aangevallen. Er zijn volgens de plaatselijke autoriteiten nog meer dan 100.000 mensen in Marioepol die willen worden geëvacueerd.

De havenstad is voor het grootste deel na wekenlange gevechten in handen gekomen van door Russen gesteunde Oost-Oekraïense milities. Om een industriecomplex aan de oostrand van het centrum en om de haven wordt nog steeds hevig gevochten. Er zouden zich circa duizend mensen van de Oekraïense marine uiteindelijk hebben overgegeven volgens de beruchte Tsjetsjeense leider Ramzan Kadirov, die zich met zijn strijders met de inname van Marioepol is komen bemoeien.

De presidenten van Polen, Estland, Letland en Litouwen reizen woensdag naar de Oekraïense hoofdstad Kiev. De Poolse regering heeft dit laten weten. Het bezoek van Andrzej Duda (Polen), Alar Karis (Estland), Egils Levits (Letland) en Gitanas Nauseda (Litouwen) is een teken van steun aan Oekraïne en hun Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelenski.

Het is niet bekendgemaakt hoe de staatshoofden naar Kiev gaan. Eerdere bezoeken van hoogwaardigheidsbekleders aan Kiev tijdens de oorlog met Rusland waren per trein vanuit Polen.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft de Russische wreedheden in Oekraïne voor het eerst met volkenmoord in verbinding gebracht. Hij verwees naar de Russische president Vladimir Poetin als een dictator die de oorlog verklaart en genocide pleegt.

Biden sprak tijdens een bezoek aan de Amerikaanse staat Iowa over de gestegen brandstofprijzen: „Je gezinsinkomen, je mogelijkheid je tank vol te gooien, niets daarvan mag afhangen van of een dictator aan de andere kant van de wereld de oorlog verklaart en genocide pleegt.” De Amerikaanse regering en haar bondgenoten doen er alles aan om te voorkomen dat Poetin zijn energiebronnen gebruikt als wapen tegen Amerikaanse families, families in Europa en over de hele wereld, aldus de president verder.

Na vervolgvragen over zijn gebruik van de term „genocide’” bleef Biden bij zijn uitspraak. „Ik noemde het genocide omdat het steeds duidelijker is geworden dat Poetin gewoon het idee probeert uit te roeien dat het mogelijk is Oekraïens te zijn”, zei hij. „En het bewijs (voor genocide) stapelt zich op.” Daarmee wilde hij overigens niet zeggen dat Rusland zich in juridische zin aan volkenmoord schuldig maakt. „Het is aan de juristen om internationaal te beslissen of het zo gekwalificeerd kan worden, maar het lijkt me zeker zo”, zei hij.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski had de Russische troepen al beschuldigd van genocide, later nam ook de Britse premier Boris Johnson het woord in de mond na de ontdekking van talrijke burgerdoden in de door Rusland tijdelijk bezette Oekraïense stad Boetsja.

De regering van de Amerikaanse president Joe Biden zal naar verwachting woensdag of uiterlijk donderdag nog eens 750 miljoen dollar (zo’n 692 miljoen euro) aan militaire hulp aan Oekraïne aankondigen voor zijn strijd tegen Russische invasietroepen, zeggen twee Amerikaanse functionarissen tegen persbureau Reuters.

De militaire hulp zal worden gefinancierd met een beroep op de zogeheten Presidential Drawdown Authority (PDA), een voorziening in de Amerikaanse wet die de president in noodsituaties de bevoegdheid geeft de overdracht van goederen en diensten te autoriseren zonder goedkeuring van het parlement. De Russische invasie in Oekraïne is in dit geval die noodsituatie.

Over de exacte samenstelling van het wapenpakket is nog geen definitieve beslissing genomen, zegt een van de functionarissen. Volgens The Washington Post gaat het zeer waarschijnlijk om zware luchtafweersystemen, zoals anti-tankraketten, evenals munitie en kogelvrije vesten. Ook zouden de VS bereid zijn Mi-17-helikopters te sturen die kunnen worden uitgerust om Russische voertuigen aan te vallen, aldus de krant.

De verwachte nieuwe wapenlevering komt bovenop de meer dan 2,4 miljard dollar aan Amerikaanse militaire hulp voor Oekraïne sinds president Joe Biden vorig jaar aantrad. 1,7 miljard dollar daarvan is verstrekt sinds Rusland op 24 februari het land binnenviel.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie spreekt woensdag met topmensen van de acht grootste Amerikaanse wapenfabrikanten om te bespreken of de industrie in staat is te voldoen aan de wapenbehoeften van Oekraïne als de oorlog met Rusland jaren duurt, aldus de twee functionarissen die met Reuters spraken. Onder die bedrijven zijn Raytheon Technologies, Lockheed Martin, Boeing, Northrop Grumman, General Dynamics en L3Harris Technologies.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft woensdag voorgesteld om de dinsdag gearresteerde pro-Russische politicus Viktor Medvedtsjoek te ruilen voor mannelijke en vrouwelijke krijgsgevangenen die door Russische troepen worden vastgehouden. In een toespraak zei Zelenski dat het „belangrijk is voor onze veiligheidstroepen en strijdkrachten om een dergelijke mogelijkheid te overwegen”.

Medvedtsjoek verdween eind februari, een paar dagen na de Russische invasie in Oekraïne, spoorloos nadat de Oekraïense autoriteiten hem vorig jaar mei onder huisarrest hadden geplaatst. Hij werd dinsdag door leden van de Oekraïense veiligheidsdienst gearresteerd op beschuldiging van onder meer financiering van terrorisme en verraad.

De redactie start een nieuw liveblog. Lees hier het vorige.