De vrijwilligers verenigen zich in het initiatief #CallRussia. Een van de grondleggers is Paulius Senuta: „Veel Russen staan nog steeds achter Poetin, maar dit komt voornamelijk door de informatie die zij krijgen. De Russische burgers hebben een totaal ander perspectief dan buitenstaanders. Daarom is het zo belangrijk om niet met hen te spreken over wie er gelijk heeft of wie niet, maar juist het gesprek aan te gaan over de gebeurtenissen in Oekraïne. Je moet de mensen vertellen dat er burgers en soldaten sterven in Oekraïne. Dat Marioepol met de grond gelijk wordt gemaakt. Dat er geen water of eten is in de steden. Iedereen kan begrijpen dat dit niet is zoals we met elkaar om moeten gaan. Als we ervoor kunnen zorgen dat de Russische burgers de waarheid horen over de situatie in Oekraïne, dan zal de bevolking Poetin niet meer steunen.”

De Russischsprekende vrijwilligers worden gemobiliseerd via de website www.CallRussia.org. De site maakt gebruik van een database van 40 miljoen Russische telefoonnummers. Met een druk op de knop krijg je een telefoonnummer te zien, waarna men kan bellen via telefoon, Whatsapp of Signal.

Schelden

Een van de vrijwilligers is de gepensioneerde kolonel Vaidotas Malinionis uit Vilnius. Gewapend met twee telefoons en een stapel simkaarten gaat hij het gesprek aan met Russen over de oorlog in Oekraïne. „We moeten de Russische vaders en moeders vertellen wat er echt gebeurt in Oekraïne. Hun kinderen vechten tegen een broedervolk in een oorlog die door president Poetin is gestart. Veel Russische burgers weten dit niet eens, die denken dat het een militaire oefening is waar bloemen worden uitgedeeld en het Oekraïense volk staat te juichen.”

Volgens de kolonel is er haast geboden. Omdat begin april de nieuwe selectieronde voor de dienstplicht in Rusland begint, komt het erop aan om met zoveel mogelijk mensen te spreken. Zo kan worden voorkomen dat zij tegen hun Oekraïense broeders moeten vechten.

Veel van de gebelde Russen reageren niet blij, zegt Senuta. „Er zijn gesprekken waarbij de andere kant kwaad wordt of begint te schelden. Op de site staan daarom voorbeeldteksten en belscripts om het voor vrijwilligers eenvoudiger te maken om een gesprek aan te gaan met iemand die een totaal andere mening heeft.” Zelf zegt hij sinds begin maart al meer dan 150 mensen gesproken te hebben. Hij heeft inmiddels besloten om dit soort gesprekken alleen nog in het weekend te doen, omdat het mentaal erg zwaar is.

Inhoudelijk gesprek

„Een telefoontje gaat niet het verschil maken”, zegt Senuta. „Maar hopelijk kan het wel het begin zijn van iets groters. In Rusland heerst een angstcultuur om de verkeerde dingen te zeggen. Bepaalde woorden mogen niet gebruikt worden, zoals het woord ”oorlog”. De mensen zijn bang voor de reacties van de buren, of dat ze worden gezien als verrader. Door toch het gesprek met hen aan te gaan, hopen we die angst weg te nemen en hen te voorzien van de echte feiten.”

Er doen volgens Senuta niet veel Oekraïners mee met het initiatief. „De oorlog heeft hen persoonlijk geraakt, en dat maakt het moeilijk voor hen om een vriendelijk gesprek te voeren. Op de site wordt er ook gewaarschuwd dat het niet helpt om boos te worden. De enige manier om wat te veranderen, is om een inhoudelijk gesprek te voeren met de Russische bevolking.”

De gesprekken met de Russen gaan volgens Senuta steeds beter. Hij beschrijft dat een paar weken geleden de mensen aan de andere kant van de lijn helemaal niets wisten over de oorlog. De gebelde Russen werden overvallen door het gesprek en werden kwaad. Nu sijpelt het door dat er meer aan de hand is in Oekraïne, maar nog steeds is er veel onwetendheid over de situatie. Dat onderstreept volgens hem dan ook het belang om te bellen. Momenteel zijn er al 127.000 gesprekken gevoerd, maar Senuta streeft ernaar dat alle 40 miljoen telefoonnummers zo snel mogelijk gebeld zijn.