IJskoude isoleercel

Rusland en oorlog. Die twee zaken komen ook terug in het aangrijpende boek ”Leven in het licht van de eeuwigheid”. Het is een ongekunsteld persoonlijk verslag van Nikolai Jerofejevitsj Bojko. Deze man werd geboren in een dorpje in wat nu Oekraïne is, en groeide op in een Russisch-orthodox gezin waarin het geloof geen rol speelde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog komt Bojko in een concentratiekamp in aanraking met een snipper met daarop het Onze Vader. Het leidde tot een keerpunt in zijn leven. Terug in Rusland moest hij als volgeling van Christus zwaar lijden onder het communistische regime.

Dit boek doet lezers proeven hoe groot en duister de macht van het communisme is. Het doet gelovigen voelen wat de consequenties kunnen zijn van het volgen van hun Meester. En het laat zien dat vrijheid en luxe een mens niet gelukkig kunnen maken, maar alleen de nabijheid van God. Op de harde vloer van een ijskoude isoleercel huilt de gemartelde en uitgehongerde Bojko van geluk, omdat hij voelt dat de Heere bij hem is.

Oekraïense vluchtelinge

”Weerzien aan de overzijde” is het waargebeurde verhaal van Amy, een Oekraïense vluchtelinge, maar dan in een andere tijd. Toen ze nog een baby was, werd haar vader door de Russische geheime dienst gevangengenomen en naar Siberië verbannen. Zelf werd ze, toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, als zevenjarig meisje naar een Duits werkkamp weggevoerd. Ze overleefde de oorlog en vluchtte daarna met haar moeder naar Amerika, gedreven door de wetenschap dat de Russische geheime dienst hen anders zeker zou executeren. Bovenal is het boek een getuigenis van Gods genade in het leven van Zijn kinderen.

”Weerzien aan de overzijde”, Amy George, uitg. Groen; 260 blz.; € 19,50

Voort wentelen de eeuwen

Deze ”Gedachten over de Openbaring van Johannes” verschenen in 1952, niet lang na het einde van de Tweede Wereldoorlog. In ”En voort wentelen de eeuwen” tekent Bavinck (een neef van de bekende Herman Bavinck) in profetische lijnen hoe Openbaring licht werpt op onze tijd, zonder te vervallen in allerlei speculaties. Daarbij geeft hij een scherp oordeel over onze tijd: „Een groot deel van de wereld leeft in de naïeve waan, alsof het hier in onze eigen maatschappij, in de democratische landen, nog alles goed is. We hebben veel te weinig oog voor het feit dat ook hier langzamerhand het leven volledig wordt uitgehold, dat ook hier miljoenen bezig zijn te verdwijnen in het niet. (…) Het gedreun van het moderne leven met al zijn lawaai, met al zijn holheid en dolheid, golft over miljoenen levens heen en doodt het laatste sprankje besef dat wij mensen zijn, mensen die stuk voor stuk voor Gods aangezicht staan.” Maar hij biedt ook perspectief op Gods toekomst: „Elk woord krijgt hier [dat is in de heerlijkheid] eerst zijn diepe zin. Het woord rust, het woord vrede, het woord heil, het woord zaligheid, ze waren in de eeuwen die er geweest zijn, alleen nog maar vage aanwijzingen, vermoedens, hier worden ze diepe, onwankelbare werkelijkheden. Dit is eerst de waarachtige sabbat, de kroon van alle dagen, de Dag der dagen.”

”En voort wentelen de eeuwen”, dr. J. H. Bavinck; uitg. Kok, 2003; 319 blz.

Lijden en getuigen

Dit boek is een waargebeurd levensverhaal van een Roemeense christin in de tijd van het communisme. Silvia Tarniceriu (1951-2013) groeit op in een christelijk gezin en krijgt op school te maken met onbegrip en bespotting vanwege haar christen-zijn. Het zorgt bij Sylvia voor een innerlijke strijd die haar bij de God van haar vader en moeder brengt. Die God laat op bijzondere wijze weten dat Hij haar kent.

Later raakt Tarniceriu betrokken bij Bijbelsmokkelwerk en krijgt ze te maken met vervolging en gevangenschap. Te midden van dit lijden is God dichtbij en vindt ze in Hem houvast en kracht. Het is een indrukwekkend getuigenis, bemoedigend, in deze onzekere tijd. Tegelijk houdt het boek een spiegel voor: wat doen wij met onze (godsdienst)vrijheid en zijn wij ook bereid tot lijden en getuigen?

”Hij kent mij! Het leven van een jonge christin in Roemenië”, Silvia Tarniceriu; uitg. De Banier; 272 blz.; € 14,95

Eerste actuele boek

De Amsterdamse Uitgeverij Pluim is de eerste uitgeverij die een boek naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne van de persen liet rollen. ”Oorlog met Rusland” van journalist en historicus Michel Krielaars is een sterk uitgebreide, herziene uitgave van ”Het kleine koude front”, het actieboek voor de Maand van de Geschiedenis 2014. Krielaars maakte in dat boek al duidelijk hoezeer Poetin bezig was de Sovjet-Unie te herstellen zonder dat het Westen daar oog voor had. Hij heeft zijn relaas nu doorgetrokken naar de Russische inval in Oekraïne. Van elk verkocht exemplaar maakt Pluim 2,50 euro over aan Giro555.

”Oorlog met Rusland”, Michel Krielaars; uitg. Pluim; 96 blz.; € 15,-

Podcasts over Oekraïne

Er zijn tal van podcasts die luisteraars achtergronden geven bij de oorlog in Oekraïne. Elke dag delen historici Arend Jan Boekestijn en Rob de Wijk hun gedachten over de oorlog in Boekestijn en De Wijk, een podcast van BNR. Boekestijn is ook wekelijks te horen in Europa draait door, een podcast van de VPRO met journalist Tim de Wit. Daarin bespreken de twee alles wat Europa teistert, beweegt of beter maakt. Uiteraard gingen de laatste afleveringen over de strijd in Oekraïne. Ook de vier meest recente afleveringen van De ongelooflijke podcast gaan over de oorlog. Ze geven genuanceerde achtergrondinformatie, waarbij er veel aandacht is voor de religieuze kant van de zaak. In aflevering 82 komt de aartspriester van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Deventer, die patriarch Kirill persoonlijk kent, aan het woord.

Dietrich Bonhoeffer

In gevangenschap reflecteert Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) op de dubbelheid die hij ervaart. Anderen zien in hem vaak ”de ideale gevangene”, die als christen zijn lijden zo moedig draagt, een woord heeft voor anderen, enzovoorts. Maar zelf komt hij heel iemand anders tegen: een onrustige twijfelaar, aangevochten. Wie is hij nu echt, nu het erom gaat spannen? „Wie ben ik? De een of de ander? (…) Ik ben een speelbal van mijn eenzaam vragen. Wie ik ook ben, Gij kent mij, ik ben van U mijn God.”