Poetins draaiboek? Kijk maar naar Syrië
Wat is Rusland van plan in Oekraïne? En dan bedoel ik vooral: wat voor soort aanvallen zijn er te verwachten in de komende tijd? Hoe smerig gaat dit spel gespeeld worden?
We hoeven niet in het duister te tasten over waartoe Rusland in staat is. Dat komt doordat het Kremlin al sinds 2015 betrokken is bij de oorlog in Syrië, waar Poetin er (samen met Iran) voor heeft gezorgd dat de Syrische president Bashar al-Assad in het zadel kon blijven. Zonder Poetin was er nu geen Assad meer geweest.
Om dat doel in Syrië te bereiken, schuwde Poetin geen middel. Een paar kleine voorbeelden. In april 2016 bombardeerden de Russen twee markten in de regio Idlib in Syrië. Bijna vijftig mensen kwamen om. In november 2017 deden ze hetzelfde bij een markt in Atarib, Aleppo. Meer dan tachtig burgers verloren het leven. In juli 2019 gebeurde het opnieuw, weer in de regio Idlib. Dit keer met ruim veertig burgerdoden als gevolg.
Op andere momenten waren het ziekenhuizen, woningen en opvangkampen waar de Russische bommen vielen. En niet een paar keer per ongeluk, maar steeds opnieuw. De onafhankelijke Britse organisatie Airwars becijferde in 2021 dat het Russische optreden in Syrië sinds 2015 verantwoordelijk is voor het verbijsterende aantal van 23.000 burgerdoden. Zelfs de VN-Mensenrechtenraad, waar toch niet direct de braafste landen in zitten, sprak in 2020 uit dat de aanhoudende Russische aanvallen op burgerdoelen in Syrië „optellen tot een oorlogsmisdaad.”
De les van het verhaal: Poetin gaat over lijken om zijn doelen te bereiken – letterlijk. Dat was al bekend vanuit het Midden-Oosten, maar op een of andere manier komt de afschuw over dit Russische optreden pas sinds de inval in Oekraïne echt tot leven.
Toch is de Russische inzet nooit anders geweest – niet in Syrië, maar ook daarvoor al niet. In Grozni, Tsjetsjenië werden burgers eveneens op grote schaal bestookt. En jawel, zondag kwamen er berichten naar buiten dat Rusland op dit moment gericht burgers aanvalt in Oekraïne.
Maar goed, deze rubriek heet Blik op het Midden-Oosten, dus terug daarheen. Want of Poetin zijn doelen in Oekraïne bereikt of niet, vroeg of laat komt hij weer terug in het Midden-Oosten omdat hij daar de achterliggende jaren zorgvuldig aan de opbouw van zijn machtsbasis heeft gewerkt. Terwijl de VS aan invloed inboetten, bouwde Poetin zijn belangen juist uit. In Syrië, maar ook daarbuiten. Rusland is een van de grootste machtsfactoren geworden in het Midden-Oosten.
Het feit dat het land in een paar weken tijd een internationale paria is geworden, verandert daar niets aan. Integendeel. Andrew Milburn, een gepensioneerde hoge Amerikaanse officier, uitte vorige week zijn zorgen dat de nieuwe pariastatus van Poetin hem weleens recht in de armen kan drijven van die andere anti-Amerikaanse paria: Iran. Als die twee elkaar openlijk gaan versterken, al dan niet met nucleaire intenties, zijn de burgers in de regio nog niet jarig.
> rd.nl/blikmoosten