In het eerste plenaire debat van het nieuwe jaar kruisten coalitie en oppositie de degens over het regeerakkoord. Het belangrijkste geschilpunt zit ’m in de koopkracht van ouderen, bleek al snel. Een groot deel van de oppositiepartijen is van mening dat ouderen er maar bekaaid vanaf komen met de plannen van de nieuwe regering.

Er klonk stevige kritiek op het voorstel om wel het minimumloon te verhogen, maar niet de AOW-uitkering op te plussen. Het is al enkele decennia gebruikelijk dat minimumloon en AOW-uitkering evenredig stijgen. JA21-fractievoorzitter Eerdmans vatte de kritiek van de oppositie bondig samen in zijn vraag aan VVD-Kamerlid Hermans: „Gaat u dit besluit terugdraaien?”

Nee, dat zijn we niet van plan, antwoordde Hermans. Onderhandelen over een coalitieakkoord betekent nu eenmaal dat er keuzes gemaakt moeten worden, legde ze uit.

Toch is er ook wat de VVD betreft werk aan de winkel voor het kabinet. „Het uitgangspunt van het coalitieakkoord is een evenwichtig koopkrachtbeeld voor iedereen”, aldus Hermans. De VVD’er concludeert na de financiële doorrekening van het Centraal Planbureau dat die doelstelling niet behaald is. De ouderenkorting die de coalitiepartijen gaan verhogen compenseert gepensioneerden onvoldoende. Daarom roept Hermans het kabinet op dit op te lossen. Haar partij denkt aan het verder verhogen van de ouderenkorting.

Eén misverstand wilde coalitiegenoot CDA-fractievoorzitter Heerma de wereld uit helpen toen hij op zijn beurt werd bevraagd. Het blijft volgens de CDA’er zo dat AOW en minimumloon de komende jaren evenredig stijgen. Over het algemeen verhoogt de overheid twee keer per jaar de AOW-uitkering in lijn met de stijging van het minimumloon. Dat is omdat doorgaans de prijzen ieder jaar stijgen.

Onacceptabel

Behalve meer inkomen voor ouderen willen PvdA, GroenLinks, SP en JA21 ook dat het kabinetsplan om vanaf 2025 structureel een half miljard op de jeugdzorg te bezuinigen, van tafel gaat. „Zie af van de bezuinigingen op de jeugdzorg. Die zijn onacceptabel”, stelde PvdA-fractievoorzitter Ploumen. Bondgenoot GroenLinks-partijleider Klaver vindt dat er eerst gekeken moet worden naar wat er daadwerkelijk nodig is in de jeugdzorg. Pas daarna moet er volgens hem een debat plaatsvinden over het budget.

VVD-fractievoorzitter Hermans wees erop dat de vork anders in de steel zit. De komende jaren gaat er veel extra geld naar de jeugdzorg. Volgens haar is het heel logisch dat het rijk op enig moment kijkt naar de manier waarop de jeugdzorg is georganiseerd en zich de vraag stelt of dat efficiënter kan. Hermans vroeg om een onderbouwing van de bezuiniging. Ze benadrukte dat kwetsbare kinderen de hulp moeten krijgen die ze nodig hebben en dat wachtlijsten moeten verdwijnen.

Het prijskaartje van de kabinetsplannen lag de meeste oppositiepartijen wat minder zwaar op de maag. PvdA en GroenLinks vinden het goed dat het kabinet veel geld uittrekt om het klimaat- en stikstofprobleem aan te pakken. Liever hadden de linkse partijen gezien dat de coalitie had besloten om mensen met veel vermogen zwaarder te belasten, evenals multinationals. Dat zou de staatskas extra inkomsten opleveren.

SGP-leider Van der Staaij toonde zich bezorgd over „het gigantische, astronomische budget dat uitgetrokken is om de problemen te lijf te gaan.” Wat hem betreft wordt de rekening niet doorgeschoven naar jongere generaties. Natuurlijk zijn er plannen die de SGP van harte steunt, gaf Van der Staaij aan, zoals de extra investeringen in defensie. „Maar niet alles kan altijd en overal”, aldus de SGP’er.