Geschrokken tuurt Henk van der Wind (61) woensdag aan het einde van de ochtend naar buiten. Hij is in zijn woonhuis in overleg als de ontploffing plaatsvindt. Zoon Reijer (33) komt de stal uit gehold. Hij blijkt op 8 meter afstand van de ontploffing te hebben gestaan. „Toen overheerste in eerste instantie dankbaarheid dat hij nog leefde”, zegt Van der Wind.

Maar met die eerste opluchting zijn niet al Van der Winds problemen opgelost. Want door de explosie zijn twintig koeien in een mestput terechtgekomen die zich normaal gesproken onder de 1800 kilogram zware vloerplaten bevindt. Maar die zijn bij de ontploffing samen met de koeien ruim een meter opgetild en liggen niet meer op hun plaats, waardoor de dieren in de put belanden.

Van der Winds zoon, lid van de vrijwillige brandweer, komt onmiddellijk in actie en alarmeert de hulpdiensten. „Meerdere brandweerkorpsen waren snel ter plaatse”, zegt Van der Wind. De brandweerlieden gaan echter niet gelijk het dierenverblijf in. „Door de ontploffing hing er een rookgordijn in de stal en waren er mogelijk schadelijke gassen vrijgekomen. Dus moest de brandweer meten of het wel veilig was om de stal te betreden.”

Als dat het geval blijkt te zijn, takelen de hulpverleners de koeien omhoog die zelf niet uit de mestput kunnen komen. „In de zorg voor de koeien proberen mijn twee zoons die op het bedrijf helpen en ik altijd het maximale te doen. Als ik onze beesten dan zo in nood zie, raakt dat mijn hart. De dieren zijn zoveel meer dan alleen maar een verdienmodel. Ze maken deel uit van ons leven.”

Antibiotica

Behalve de brandweerlui komen er ook drie dierenartsen langs om Van der Winds beesten te controleren op longschade en om wonden te hechten of te verbinden. „Zij hebben de dieren antibiotica en pijnstilling gegeven. De komende dagen en weken zal moeten blijken of de koeien het redden of dat we er toch een aantal moeten laten inslapen. Vooralsnog lijkt dat gelukkig niet nodig. De koeien staken allemaal met hun kop boven de mest uit en leken vooral geschrokken te zijn.”

Soep

Van mensen in zijn omgeving ervaart Van der Wind, tevens fractievoorzitter voor de SGP in het waterschap Vallei en Veluwe, veel medeleven. „Het overweldigt ons. Woensdagavond stond er gelijk iemand met een grote pan soep voor de deur. En de aannemer die de stal heeft gebouwd, heeft op de dag van de ontploffing onmiddellijk nieuwe vloerplaten besteld. Die zijn al gearriveerd of nog onderweg. Ik word stil van alle hulp die we krijgen.”

Donderdag was een ontnuchterende dag voor de boer uit Maarsbergen. „Het grootste gedeelte van die dag hebben mijn zoons en ik met de verzekering om tafel gezeten om te praten over afwikkeling van de schade. Het persoonlijke aspect van deze ramp —de steun van ons gezin en die van mensen uit onze omgeving— raakt ons, maar in de bedrijfsmatige kant proberen we het hoofd koel te houden.”

De precieze toedracht van de explosie is nog onbekend, maar Van der Wind denkt dat het met de dichte vloer in zijn stal te maken heeft, waardoor gassen niet weg kunnen. Hij roept op tot onderzoek naar dergelijke vloeren. „Dit is niet de eerste mestexplosie in Nederland. Ze komen niet vaak voor, maar we mogen niet accepteren dat er pakweg elk jaar een stal ontploft. Laat de minister dit serieus oppakken.”