Waarom worden in de VS zo veel houten huizen gebouwd?

Het meest voor de hand liggende antwoord is dat hout aanzienlijk goedkoper is dan steen, ondanks de recent sterk gestegen houtprijs. Voor de gemiddelde Amerikaan is een stenen huis simpelweg te duur. Zelfs de kosten van het (gedeeltelijk) herbouwen van een houten woning wegen niet op tegen de prijs van andere bouwmaterialen.

Maar er is meer. Houtbouw is ook een oude traditie in Amerika. Er zijn relatief weinig aannemers gespecialiseerd in alternatieve constructievormen. Dat vormt een extra reden dat houtbouw goedkoper is. Meer dan 80 procent van de huizen in de VS heeft daarom een houten casco.

Ook de statistieken spelen een rol. De kans dat je huis door een orkaan of tornado met de grond gelijk wordt gemaakt, is nu eenmaal relatief laag.

Is een stenen huis beter tegen een tornado bestand dan een houten exemplaar?

Voor de meeste orkanen geldt dit doorgaans wel. Voor tornado’s van de lagere categorieën meestal ook. Maar bij extreem krachtige tornado’s, zoals die van afgelopen weekeinde, worden windsnelheden van meer dan 300 kilometer per uur bereikt. De combinatie met de opwaartse zuigende kracht van de ‘slurf’ van de wervelwind maakt dat ook veel stenen woningen daar niet tegen bestand zijn.

Tegelijkertijd is het doorgaans opvallend dat na een krachtige orkaan of tornado veel stenen bouwsels vaak nog overeind staan, in tegenstelling tot de meeste houten constructies. Daarvan rest doorgaans alleen nog de betonnen fundering.

Als een huis van steen of beton instort, is het gevaar van lichamelijk letsel overigens meestal veel groter. Inwoners lopen het risico door zware brokstukken te worden getroffen of onder het puin bedolven te raken.

Wat kun je dan het beste doen om je tegen dit soort natuurgeweld te beschermen?

Tegen tornado’s van de zwaarste categorie kun je eigenlijk niet zo heel veel doen. Bij de exemplaren van afgelopen weekeinde was op satellietbeelden te zien dat puin tot wel 9 kilometer hoog de lucht in werd gezogen. Zelfs zware vrachtwagens worden tot een nietige speelbal van deze verwoestende winden. Dergelijke krachten kan bijna geen enkele vorm van normale constructie weerstaan.

Er zijn wel Amerikanen die een speciale schuilkelder in de buurt van hun woning hebben gebouwd, waar ze in geval van nood in kunnen vluchten. Tornado’s ontstaan echter doorgaans snel en onverwachts en kunnen ook ’s nachts voorkomen. Het is dus maar de vraag of je op tijd die veilige plaats kunt bereiken.

Er zijn ook verhalen bekend van mensen die zich in een kast hebben opgesloten. Terwijl hun hele woning aan flarden werd gerukt, werden zij gespaard. Een vrouw in Indiana had zichzelf en haar kinderen in een stel dekens gewikkeld en overleefde op die manier het natuurgeweld.

Een koepelvormige betonnen dakconstructie beschermt ook beter tegen extreem harde wind dan een normale bouwtrant met rechte hoeken. En in het algemeen geldt dat elke opening in een woning waar de wind doorheen kan, een bedreiging vormt.

Waarom verhuizen mensen niet naar een veiliger gebied?

Hoewel tornado’s van de ‘buitencategorie’ zeer verwoestend kunnen zijn, komen ze statistisch gezien niet zo heel vaak voor en doorgaans ook slechts op vrij geïsoleerde plaatsen. De zogenoemde Tornado Alley –het gebied waar de meeste tornado’s in de VS zich manifesteren– beslaat ruim 5 miljoen vierkante kilometer, ruwweg de helft van Europa. Het betreft ook nog eens relatief dunbevolkte regio. Nog afgezien van bindingsfactoren als traditie, werkgelegenheid en familie, maken veel inwoners simpelweg een afweging tussen risico’s en de kosten en andere nadelen van verkassen.