Wie dacht dat we na een jaar van de coronaproblemen af zouden zijn, is wel bedrogen uitgekomen. Recent bleek het weer nodig om de maatregelen te verscherpen. Tegelijkertijd zien we dat de maatschappelijke tegenstellingen rond het coronabeleid toenemen.

Een niet te verwaarlozen groep mensen wijst niet alleen allerlei maatregelen af, maar stelt zich ook ronduit vijandig op tegenover overheid en maatschappij. Omgekeerd wijzen gevaccineerden met de beschuldigende vinger naar mensen die niet gevaccineerd zijn. Bederven zij het niet voor de anderen?

Vinden we het terecht dat bij allerlei gelegenheden naar de coronapas gevraagd wordt, althans gevraagd moet worden? Ook de discussie over de toegang tot de werkvloer voor ongevaccineerden laait op. Begrijpelijk dat mensen die niet gevaccineerd zijn zich steeds meer buitengesloten voelen. De vraag is ook in hoeverre een coronamedicijn het beeld zal veranderen.

Overigens vormt de groep mensen die niet gevaccineerd zijn wel een heel heterogeen gezelschap. De een meent dat er geen sprake is van een gevaarlijk virus. De ander ziet er allerlei maatschappelijke complotten achter. Een derde ziet de vergaande overheidsinmenging als een groot gevaar voor de vrijheid en ligt daarom dwars. Weer anderen zien de gebruikte vaccins als een bedreiging voor hun gezondheid.

In de gereformeerde gezindte zijn er velen die principiële bezwaren hebben tegen vaccinatie. Zij beschouwen die ingreep als in strijd met het geloof in Gods voorzienigheid. Dat is een oude traditie die je al in Reveilkringen tegenkwam. Toen ging het om de pokkenvaccinatie.

Veel allochtonen zijn trouwens ook niet gevaccineerd. Allerlei overheidsvoorlichting gaat langs hen heen en van huis uit staan zij vaak wantrouwend tegenover adviezen en oproepen van overheidsinstanties.

Dat er in de media veel aandacht (en verontwaardiging) is over de lage vaccinatiecijfers in Staphorst, Urk en andere refoplaatsen is dan ook zeer selectief. Onmiskenbaar zijn de ongevaccineerden zwaar oververtegenwoordigd onder de coronapatiënten in het ziekenhuis, maar slechts een beperkt deel van hen komt uit de Biblebelt.

Geen bouwvoorschrift

Principiële bezwaren tegen coronavaccinatie kunnen samengaan met andersoortige bedenkingen. Waarom niet? Maar men maakt zijn positie niet sterker door geloof te hechten aan dubieuze complottheorieën of wanneer men zich laat leiden door medische betogen die men zelf niet overzien kan en die door het overgrote deel van de medici worden afgewezen.

Evenzo moet men zich hoeden voor een lichtvaardig, op de klank af, aanhalen van Bijbelteksten. „Die gezond zijn hebben de medicijnmeester niet van node, maar die ziek zijn” (Matth. 9:12) betekent geen afwijzing van preventief medisch ingrijpen in de huidige tijd, zoals de waarschuwing aan het slot van Mattheüs 7 om niet op zand te bouwen, geen algemeen bouwvoorschrift is.

Het gaat hier overduidelijk om gegevenheden in de toenmalige situatie die Christus gebruikt om een geestelijke boodschap over te brengen. In het heuvelachtige Palestina was het gevaarlijk om op een dun laagje zand te bouwen. Bij zware regenval kon dat gemakkelijk wegspoelen. Maar in Nederland geldt dat je beter op zand kunt bouwen dan op veengrond. Daar zakt je huis weg tenzij er tot op de zandlaag is geheid. En onze artsen kunnen veel meer dan de medicijnmeesters uit de tijd van het Nieuwe Testament.

Elders in reformatorische kring wordt veelal beklemtoond dat men de keuze om zich wel of niet te laten vaccineren aan het individuele geweten wil overlaten, zij het dat die beslissing wel voor Gods aangezicht moet worden genomen. Daarmee loopt men echter wel het gevaar dat het al dan niet vaccineren gemakkelijk tot een vrije keuze wordt.

In onze maatschappij ligt immers sterk de nadruk op de keuzevrijheid van de mens. Mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen, hun eigen keuzes maken en zelfredzaam zijn. Dat is de dominante liberale moraal van onze tijd, die ook kerkmensen beïnvloedt.

Gemakkelijk creëert iedereen daarbij zijn eigen waarheid waarbij hij zich goed voelt. Sociale media brengen je haast automatisch in contact met gelijkgezinden, waardoor je voortdurend in je eigen mening gesterkt wordt.

Dat is een niet te verwaarlozen factor in de huidige coronaproblematiek. Omdat er nauwelijks meer sprake is van een gemeenschappelijk referentiekader, zijn de meningsverschillen tussen de verschillende richtingen welhaast onoverbrugbaar geworden. Grote groepen mensen hebben geen vertrouwen meer in de overheid, de medische sector of de publieke media. Omgekeerd is respect voor minderheidsstandpunten vaak ver te zoeken. Met hen is toch niet te praten! Gemakkelijk leidt dat ertoe dat de meerderheid zonder al te veel consideratie haar regels aan de minderheid oplegt.

Terecht pleit de SGP ervoor om niet-gevaccineerden de nodige maatschappelijke ruimte te laten. Dat er hier en daar strengere regels gelden voor mensen die niet gevaccineerd zijn, is te begrijpen. Wie zich gewetensvol niet heeft laten vaccineren, zal zich in zijn omgang met andere mensen ook extra in acht nemen. Corona kan nu eenmaal gevaarlijke vormen aannemen en is bovendien heel besmettelijk.

Kerkgang

Ongetwijfeld moet het als een groot probleem beschouwd worden dat we nu al anderhalf jaar niet normaal naar de kerk kunnen. Gelukkig hebben de kerken in ons land op dat gebied een zekere beleidsvrijheid. In andere landen zijn de regels vaak strenger.

Niettemin is het onder ons gangbare patroon van tweemaal per zondag naar de kerk flink verstoord. En hoelang zal dat nog duren? Krijg je dat straks weer hersteld als de situatie weer normaal is? Zullen alle jongeren, maar ook de ouderen, zich weer voegen in het vroegere ritme? Daar kun je je zorgen over maken. In tal van gemeenten stond het bezoek aan de tweede kerkdienst toch al onder druk.

In de huidige situatie is de ene kerkenraad ruimer in het toelaten van kerkgangers dan de andere. De zorg voor de gezondheid moet worden afgewogen tegen het belang van het samenkomen in de eredienst. Dat zijn allebei legitieme gezichtspunten.