Verhuizen naar het buitenland doe je niet zomaar. Het idee ligt al jaren te rijpen in mijn achterhoofd, te groeien in mijn hart. Aan de voorbereiding gaat, zogezegd, al een hele voorbereiding vooraf. En dan heb ik het niet alleen over een soort geestelijke roeping, maar ook over een heleboel praktische afwegingen: wanneer, wat, waarheen? Mijn eerste mail naar de GZB dateert dan ook al van anderhalf jaar geleden. En voor ik die stap durfde te nemen, heb ik heel wat uurtjes gepraat, gedacht en gebeden. Ongeveer een jaar na die eerste mail word ik aangenomen voor een functie in het Zuid-Amerikaanse Colombia.

Spaans

Onzekerheid is een van de weinige zekerheden in het begin van zo’n verhuisproces. Wat ik wel weet, is dat ze in Colombia Spaans spreken. En dus ga ik dat maar vast leren. Eerst met de app Duolingo, waarmee je altijd een strenge taaldocent op zak hebt, en later met een papieren lesmethode en de geduldige hulp van een huisgenoot. Ook al weet ik nog niet waar ik ga wonen en wat mijn werk precies gaat zijn, ik kan in elk geval in redelijk Spaans een taxi bestellen en ik hoef niet bij elke zin naar Google Translate te grijpen – als er tenminste niet te snel gepraat wordt.

Het duurt niet lang voor de details van mijn woonplek en werkzaamheden wat meer vorm krijgen. Ik ga werken in de kinderopvang van de lokale presbyteriaanse kerk in Bogotá, partnerorganisatie van de GZB. Niet alleen ga ik daar kinderwerk doen onder de allerarmste kinderen van de stad, maar ik wil vanuit mijn journalistieke ervaring ook hun verhalen opschrijven, om ze aan mensen in Nederland en in Colombia te kunnen vertellen – zo hoop ik de christenen in beide landen aan te moedigen en te inspireren om op een praktische manier om te zien naar hun naasten, en zo Christus’ liefde te delen met de mensen in hun omgeving.

Drugsgeweld

Als het nieuws van mijn aanstaande uitzending mijn thuisfront bereikt, gaat mijn moeder direct naar de bibliotheek om zich te verdiepen in Colombia. Erg vrolijk wordt ze niet van de onderwerpen: drugsgeweld, drugsgeweld en nog eens drugsgeweld. Zeker, Colombia heeft een bloedige en schrijnende geschiedenis, maar dat is niet de hele identiteit van het Zuid-Amerikaanse land. De cultuur is heel warm, de mensen super gastvrij en gunnend. De natuur is overweldigend mooi en erg gevarieerd – van Caraïbische kust tot koud hooggebergte en ondoordringbare jungle. Documentaires, boeken, blogs, alles wat maar over Bogotá of Colombia gaat, lees en bekijk ik om de geschiedenis en cultuur alvast wat beter te leren kennen.

Gesprekken met Nederlanders die in Colombia wonen of hebben gewoond, helpen me. Deze mensen geven ontzettend veel inzicht in de precieze verschillen tussen de Nederlandse en de Colombiaanse cultuur en ik krijg veel bruikbare tips. „Vlak bij je appartement zit een koffietentje waar ze heerlijke cappuccino hebben.” En: „Neem vooral washanden van huis mee, want die hebben ze niet.” Zelfs mijn kaakchirurg geeft me tips, als ik snel nog even mijn verstandskiezen laat trekken: „Ik geef je nu een verdoving die is afgeleid van cocaïne, dus die effecten voel je vast even. Maar als je in Colombia bent, moet je ook echt cocathee drinken, gemaakt van bladeren van de cocaplant. Dat is gewoon legaal, en er kan niks mis mee gaan, het helpt goed tegen de hoogteziekte.”

Voor vertrek naar Colombia raadt de GGD een hele ris inentingen aan. Braaf fiets ik dus op een mooie zomerdag naar het dichtstbijzijnde kantoor om de prikken te halen tegen bijvoorbeeld gele koorts en hepatitis. Gezondheid is sowieso belangrijk, zowel fysiek als mentaal. Een verhuizing naar een totaal andere cultuur en een ander klimaat vraagt veel van je, dus je moet bij voorkeur enigszins stabiel zijn. Gelukkig heeft de GZB zowel een arts als een psycholoog in dienst, die mij en mijn gezondheid even goed tegen het licht houden. Ik ben blij als ik de verlossende woorden „geen medisch bezwaar tegen uitzending” te horen krijg.

Haast

De GZB zet me niet zomaar op het vliegtuig. Twee maanden lang krijg ik elke week een training, samen met een echtpaar dat ook uitgezonden gaat worden. Verschillende experts leren ons de basis van bijvoorbeeld interculturele communicatie, missiologie, samenwerken in internationaal verband en diaconaat. Wat me vooral bijblijft zijn de verhalen. Van solar cookers die niet aanslaan omdat het in die cultuur gebruikelijk is om pas te koken als de zon onder is; van gesprekken die uitlopen op een conflict door de directe Nederlandse manier van communiceren. De rode draad: blijf jezelf, sta open voor de cultuur waarin je terechtkomt en schiet niet in de stress als dingen anders lopen dan van tevoren verwacht. Haast hebben? Daar bereik je niks mee. Presteren? Er gewoon zíjn is belangrijker.

De eerste reactie die ik van veel mensen krijg als ik vertel dat Bogotá mijn nieuwe woonplaats wordt, is: „Is dat niet gevaarlijk dan?” Natuurlijk, Colombia is toch wat minder veilig dan het rustige Zeeuwse dorp waar ik ben opgegroeid. Gelukkig is de situatie de afgelopen jaren ontzettend verbeterd, maar mijn fiets niet op slot zetten is er voorlopig nog niet bij. Om hiermee om te leren gaan, vertrek ik voor drie dagen naar Deventer. Drie volle dagen training, waarbij allerlei scenario’s langskomen. Zo weet ik nu hoe ik uit een mijnenveld moet komen, in theorie. Of wat ik moet doen bij een gewapende beroving. Vaardigheden waarvan ik hoop dat ik ze in de praktijk nooit zal hoeven toepassen.

Wederkerigheid

Als zendingswerker heb je een stevig netwerk en goede communicatie nodig. Al aan het begin van het proces zijn de kerkenraad, de zendingscommissie en ik daarom begonnen met mensen zoeken voor in mijn TFC, de thuisfrontcommissie. Vrijwel iedereen die naar het buitenland gaat, heeft zo’n groep mensen in het thuisland, die het contact en de verbinding met de zendende gemeente en het netwerk van de zendingswerker onderhoudt. We vergaderen er lustig op los, leren elkaar kennen en maken allerlei plannen over hoe we de financiële kant van de uitzending rond kunnen krijgen. Maar hoewel het financiële plaatje van belang is, is de wederkerigheid van het zendingswerk voor mij veel belangrijker. Wat kan de kerk in Nederland leren van de kerk in Colombia? Hoe kan ik met de verhalen van daar, mijn eigen gemeente en netwerk bemoedigen en aan het denken zetten?

Een folder, een website, een mogelijkheid voor mensen om te kunnen doneren – al die dingen zijn essentieel. Dus haal ik Facebook en Instagram weer vanonder het stof vandaan, neem ik 26 pogingen op van hetzelfde filmpje, schrijf ik een tekst voor mijn persoonlijke zendingsmaatjefolder en stel ik mezelf ontelbare keren voor in de kerk en op de vele trainingen die ik moet volgen. Bezoekjes aan clubs en jeugdverenigingen staan ook nog op de planning: mensen willen allemaal graag weten wie je bent en waarom je zo’n stap neemt om al je zekerheden hier in Nederland op te geven en ergens anders bij nul te beginnen. Gelukkig is inmiddels ook precies bekend wat mijn taak gaat worden en wanneer ik ongeveer ga vertrekken, zodat ik de mensen in elk geval iets kan vertellen.

Om Colombia überhaupt in te mogen, heb ik ook een visum nodig. Daar gaat een hoop aan vooraf: ingewikkelde Spaanse vragenlijsten, allerlei formulieren en brieven die van tevoren nodig zijn, een interview bij en een bezoek aan de ambassade. Voor alles binnen is, ben je zo een maand verder. Het duurt gelukkig nog een paar maanden voor alles helemaal klaar moet zijn, dus we hebben nog even tijd.

Afscheid

Hoe dichter de datum van uitzending dichterbij komt, hoe meer ik dingen in Nederland af ga ronden. Mijn ontslag bij het RD is ingediend en mijn huisbaas is ingelicht over mijn vertrek. Abonnementen zijn stopgezet en de lijst met benodigdheden voor de reis die ik nog aan moet schaffen, wordt steeds korter. Langzaam verdwijnen mijn boeken in verhuisdozen, krijgen mijn planten andere verzorgers en wordt de rest van mijn bezittingen ingedeeld in twee categorieën: mee naar Colombia of in Nederland in opslag.

Als alles zo veel mogelijk in kannen en kruiken is, rest mij vooral nog te genieten van mijn vrienden en familie. „Dat moet je zeker nog doen?” sneert een vriendin die met een schuin oog meeleest met dit artikel. Met haar moet ik dus maar snel een afspraak plannen. Ik ben een geluksvogel dat ik de kerstdagen nog precies bij mijn ouders door kan brengen. Verder hangt mijn vrije tijd aan elkaar van dagjes weg en op de koffie gaan bij mensen, even een sociale buffer opbouwen voor als ik al die lieve mensen een jaar niet kan zien. Diep in mijn hart ben ik erg dankbaar dat ik niet in vroeger tijden leef. Toen was een vertrek naar de andere kant van de wereld iets definitiefs, iets waar je niet zomaar meer op terug kon komen. Communicatie met het thuisfront ging alleen per post, terwijl ik mijn geliefden met een druk op de knop op mijn beeldscherm kan toveren.

Natuurlijk, verhuizen naar het buitenland is een prachtig avontuur, iets waar ik als kind al van droomde. Maar het is niet zonder gevaar én aardig buiten mijn comfortzone. Zelfs de voorbereidingen werpen me al terug op de basis van mijn bestaan: God. Er is een hoop onzeker, maar ik weet zeker dat Hij elke stap van de weg mee zal gaan. „Waar God leidt, voorziet Hij.” Een goede les in vertrouwen, dus. Dat betekent natuurlijk niet dat alles me aan komt waaien en dat ik geen last van de cultuurschok ga hebben. Maar het geeft me in elk geval tot nu toe de rust die ik nodig heb om heel dit soms stressvolle proces te doorlopen. En mocht het onverhoopt echt niet lukken? Dan is een vlucht terug naar Nederland snel geboekt.