De demonstraties in Harskamp tegen de komst van de Afghaanse vluchtelingen waren een beschamende vertoning. Afghanen die na veel doorwaakte nachten dachten eindelijk aan chaos en doodsdreiging te zijn ontsnapt, kregen een ontvangst met vuurwerk en spandoeken met teksten als ”Weg ermee”, met een opgestoken middelvinger erbij.
Dat ”ermee” is veelzeggend – alsof het niet eens om mensen gaat. Eromheen lachende jongeren, gewapend met bierkratjes. „Harskamp is van ons”, scandeerden ze. En: „Eigen volk eerst.”
Voor veel van de vluchtelingen zal het een eerste kennismaking zijn geweest met een als christelijk te boek staande cultuur. Dat moet dan weinig aangenaam zijn geweest. Er valt daarbij niets anders te zeggen dan dat de ontvangst allesbehalve christelijk was. Christenen heten volgeling te zijn van Iemand die Zelf ooit vluchteling was, weg uit Israël voor de moordzucht van koning Herodes. Dat gegeven is geen blauwdruk voor een politiek programma, maar zet wel een stevige rem op elke collectieve afkeer van vluchtelingen omdat dit stukje aarde „van ons” zou zijn. Je houdt bovendien een heel dunne Bijbel over als alle teksten over zorg voor verdrukten en ja, ook vreemdelingen, eruit gescheurd zouden worden.
Het is intussen goed te beseffen dat nieuwskoppen als ”Harskamp keert zich tegen Afghanen” te kort door de bocht vliegen. De jongeren representeren het hele dorp niet; voor een deel waren ze bovendien afkomstig uit naburige plaatsen. Op onder meer Twitter lieten inwoners van Harskamp ook tegengeluiden horen. Zo stelde de voorzitter van de SGP-jongeren uit Ede, inwoner van Harskamp, zich diep te schamen voor het gedrag van zijn dorpsgenoten. Ongetwijfeld zullen de gevluchte Afghanen met die andere kant van Harskamp en omgeving ook kennismaken. De opstootjes van dinsdag kunnen er zelfs een extra stimulans toe zijn.
Een belangrijk punt van aandacht is ook dat goede informatievoorziening onontbeerlijk is. Goede communicatie kan veel zorgen wegnemen. Dorpelingen toonden zich overvallen door het nieuws dat er 800 vluchtelingen zouden neerstrijken – wat op het totale inwonertal van zo’n 3500 een forse groep is. Op de informatiemiddag voor bewoners bleek dinsdag dat er voor inwoners veel onduidelijkheden bestaan. Vragen naar de veiligheid en de leefbaarheid van het dorp verdienen een eerlijk antwoord. Wie dergelijke zorgen uit, is niet zomaar anti-vluchteling. Van een afstand is het bovendien gemakkelijk moraal prediken.
Intussen stelt het gedrag van de jongeren wel voor de vraag welk beeld ze thuis en in de omgeving meekrijgen van vluchtelingen in het algemeen. Het lijkt erop dat de demonstrerende jongeren weinig idee hadden van de situatie in Afghanistan en de achtergrond van de vluchtelingen. Wie die enigszins kent, houdt niet zo gemakkelijk een spandoek in de lucht met ”Weg ermee”.
