Ongeveer 250 mensen demonstreerden dinsdagavond bij de opvanglocatie voor Afghaanse evacués bij de legerplaats Harskamp, gemeente Ede. Het protest bij de dinsdag in gebruik genomen noodopvang verliep in eerste instantie rustig, aldus een woordvoerder van de politie. Volgens Omroep Gelderland werden er leuzen gescandeerd als ”Eigen volk eerst” en ”Harskamp is van ons”.

Rond 21.30 uur gaven de toen nog circa zestig aanwezige jongeren geen gehoor aan herhaalde oproepen om weg te gaan. Er ging een stapel autobanden in brand, waarbij een enorme knal te horen was. De politie heeft de jongeren daarop met honden uit het gebied weggejaagd en naar het dorp geleid. Even na 23.00 uur werd het rustig, aldus de politie.

Ernstig en verwerpelijk, zo omschreef minister Ank Bijleveld van Defensie woensdagochtend de uit de hand gelopen demonstratie in Harskamp. „Als u in nood bent, wilt u ook opgevangen worden”, zei ze richting de betogers. „Ik hoop dat ze zich dat realiseren.” Minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag noemde de demonstratie „harteloos”, maar zei dat de gulle en begripvolle reacties uit Nederland luider klinken.

Ds. M. C. Schreur, predikant van de hervormde gemeente te Harskamp, wijst het protest eveneens af. „We moeten ons schamen dat we zo reageren op de komst van mensen die geweld, vuur en bedreiging zijn ontvlucht. Het eerste wat ze in Harskamp zien, is vuur en ze horen knallen. Verschrikkelijk. Het staat haaks op wat we als dorp zouden moeten uitstralen.”

Lees ook

Bizarre vlucht uit explosief Kabul

Dat de komst van 800 Afghaanse evacués naar zijn dorp mensen heeft overvallen, kan de predikant wel begrijpen. Het bericht kwam maandag naar buiten. „Het roept natuurlijk allerlei vragen op. Achthonderd mensen, dat is bijna een vijfde van de bevolking van het dorp. Men kan gaan denken: Wat gaan die allemaal doen als ze straks, na een periode van quarantaine, uitzwermen over het dorp?”

Of er jongeren uit zijn gemeente aan de demonstratie hebben deelgenomen, weet de predikant niet, „maar ik vrees van wel.” Hij noemt het onduidelijk wat de demonstranten precies heeft bewogen om de straat op te gaan. „Was het vreemdelingenhaat en misschien angst voor de islam? Of zagen jongeren de komst van de evacués vooral als een mogelijkheid om eens tekeer te kunnen gaan en een gewelddadig feestje te bouwen? Wat de achtergrond ook is, het is verschrikkelijk dat de Afghanen op deze manier kennismaken met ons dorp.”

Ook scriba L. Hol van de hersteld hervormde gemeente te Harskamp reageert kritisch, op basis van wat hij in de media las over de demonstratie. „Ik keur dit af. Bijbels gezien is dit niet de manier waarop we vluchtelingen moeten benaderen.”

Evenals ds. Schreur vraagt hij zich af of het om „gemotiveerd verzet” tegen vreemdelingen ging of dat jongeren vooral belust waren op relletjes en de komst van de opvanglocatie als aanleiding gebruikten. „Je ziet vaker dat mensen in verzet komen tegen maatregelen van de overheid. Maar gaat het dan echt om de zaak zelf of is het meer in het algemeen gericht tegens de overheid en alles wat gezag uitstraalt?”

Dinsdag werd Hol benaderd door een interkerkelijke stichting uit Ede die mogelijkheden onderzoekt om iets te betekenen voor de evacués. „Morgenavond zal ik dat op de kerkenraad bespreken. Op dit moment heb ik nog geen idee wat voor praktische hulp we zouden kunnen bieden.”

Ook ds. Schreur denkt met zijn kerkenraad na over hulpmogelijkheden. „Hoe kunnen we deze mensen op een goede christelijke manier ontvangen? De Bijbel zegt genoeg over gastvrijheid en herbergzaamheid. Wat kunnen en mogen we doen, wat is er nodig? Kleding, matrassen en mogelijk Bijbels brengen? Er moeten ook activiteiten georganiseerd worden als de mensen hier langer blijven, zodat ze zich niet gaan vervelen. We willen daarin zo mogelijk graag iets voor hen betekenen.”