Het kabinet streeft ernaar dat universiteiten en hogescholen aan het begin van het volgende collegejaar open kunnen zonder dat er anderhalve meter afstand hoeft te worden gehouden. Het is nog niet definitief besloten. Vrijdag praat het kabinet hierover tijdens een coronaoverleg. Dat bevestigen Haagse bronnen, na berichtgeving van RTL Nieuws.

Mogelijk komen er nog aanvullende maatregelen, zoals een maximale groepsgrootte in collegezalen. Gedacht wordt aan maximaal 75 mensen per zaal.

Rusland meldt een recordaantal nieuwe coronadoden sinds het begin van de pandemie 1,5 jaar geleden. In een etmaal bezweken 808 mensen aan het virus, zeiden de autoriteiten donderdag.

Al wekenlang zijn er hoge sterftecijfers, ondanks het lagere aantal nieuwe besmettingen. Tot nu toe stierven in Rusland, dat zo’n 146 miljoen inwoners telt, ruim 168.000 mensen aan Covid-19.

Tussen woensdag- en donderdagochtend zijn 2614 positieve coronatesten geregistreerd bij het RIVM. Dat zijn er ruim 700 minder dan vorige week donderdag. Het gemiddelde niveau over de afgelopen zeven dagen is hiermee ook weer verder gedaald.

Voor de derde dag op rij is het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen gedaald. In totaal houden nu 649 besmette mensen een bed bezet, blijkt uit de laatste cijfers van het Landelijk
Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat zijn er zeven minder dan een etmaal eerder.

Op de verpleegafdelingen liggen 439 mensen met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat is een daling van zeven ten opzichte van een dag geleden. Er werden 56 coronapatiënten nieuw opgenomen op de verpleegafdelingen.

De intensive cares dragen momenteel zorg voor 210 ernstig zieke coronapatiënten, evenveel als woensdag. Er waren negentien nieuwe opnames op de ic’s, maar een even groot aantal mensen verliet de afdeling of overleed, waardoor het aantal opgenomen patiënten gelijk bleef.

Voor zover de GGD’en nu weten, zijn eerder dit jaar de gegevens van ongeveer 1250 mensen gestolen uit de coronasystemen. Al die mensen zijn op de hoogte gebracht. Dat laat GGD GHOR Nederland weten na een bericht van RTL Nieuws.

RTL meldt dat in werkelijkheid veel meer mensen zijn gedupeerd door de dataroof. Verkopers van de gestolen gegevens zeggen volgens RTL dat ze informatie over „duizenden tot tienduizenden personen” kunnen leveren. De GGD zegt daar niets van te weten en „wij kunnen geen mensen informeren van wie wij de identiteit niet kennen”.

De GGD zegt dat het politieonderzoek naar de dataroof nog loopt en dat het niet duidelijk is of er nog meer gedupeerden zijn, maar dat alle mensen van wie tot nu toe is vastgesteld dat hun gegevens gestolen zijn, daarvan op de hoogte zijn gebracht. „We staan nog steeds in contact met de politie en hebben vooralsnog geen indicatie dat wij mensen niet geïnformeerd hebben die wel gedupeerd zouden zijn.”

De dataroof kwam in januari aan het licht. Medewerkers van de GGD bleken gegevens te hebben gehaald uit het systeem CoronIT. Daarin staan de gegevens van alle mensen die zich hebben laten testen op een coronabesmetting. De gegevens van mensen die positief testen en dus besmet blijken, gaan naar een ander systeem, HPZone. Bron- en contactonderzoekers gebruiken die om te achterhalen waar mensen het coronavirus hebben opgelopen en of ze misschien nog meer mensen hebben besmet.

Voor de dataroof zijn tot nu toe zeven mensen opgepakt.

De GGD Gelderland-Zuid opent op 23 augustus een tijdelijke prikpost voor coronavaccinaties op de campus van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Studenten en medewerkers die nog niet geprikt zijn kunnen zich hier tijdens de introductieperiode laten inenten. Bij de prikpost in het Erasmusgebouw kunnen ongeveer zestig mensen per uur worden gevaccineerd.

De universiteit is ervan overtuigd dat zoveel mogelijk mensen zich moeten laten inenten tegen corona, zegt rector-magnificus Han van Krieken. Daarom wil de instelling dat zo makkelijk mogelijk maken voor studenten en ook voor medewerkers. „Bovendien hebben we internationale studenten uit landen waar de vaccinatiegraad lager ligt. We willen hen ook de kans geven zich te laten inenten”, aldus Van Krieken.

Bij de prikpost kunnen mensen kiezen of ze een vaccin van Pfizer of van Janssen willen. Een afspraak maken is niet nodig. De universiteit verplicht niemand om zich te laten vaccineren. Van Krieken hoopt dat de colleges komend studiejaar weer zo veel mogelijk fysiek gegeven kunnen worden.

Donderdag wordt de 22 miljoenste coronaprik gezet, meldt demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge op Twitter. Het gaat zowel om eerste als tweede prikken.

In Nederland heeft momenteel 84,3 procent van de volwassenen tenminste één coronaprik gehad, zo valt op te maken uit data van het ECDC, de Europese versie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Daarmee staat ons land op plek acht in Europa, samen met Spanje. In Frankrijk (84,6 procent), Noorwegen (85 procent), Portugal (85,3 procent), Malta (87 procent), Denemarken (87,3 procent), Ierland (89,2 procent) en IJsland (91,2 procent) hebben al meer mensen een prik gehad. Een aantal weken geleden stond Nederland nog op de derde plek in de lijst.

71 procent van de volwassen Nederlanders is al volledig gevaccineerd. Daarmee staat Nederland op plek zeven in Europa. Denemarken (73,2 procent), Portugal (74,6 procent), Ierland (77,9 procent), België (78,8 procent), IJsland (86,5 procent) en Malta (87,6 procent) zijn al verder met het volledig inenten van hun bevolking.

Vier Nederlandse provincies zijn oranje geworden op de Europese coronakaart, doordat het aantal positieve tests er genoeg is gedaald. Groningen, Friesland, Drenthe en Zeeland stonden afgelopen week nog op rood, maar doen donderdag een stap omlaag. De rest van het land blijft op rood staan.

De coronakaart wordt elke donderdag gemaakt door het ECDC, de Europese evenknie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De organisatie kijkt naar het aantal positieve tests in de afgelopen twee kalenderweken en naar het percentage positieve tests. De kaart heeft vier kleuren: groen, oranje, rood en donkerrood.

In de afgelopen maand stonden alle provincies steeds op rood of donkerrood, de twee hoogste niveaus. Half juli was voor het laatst een provincie oranje.

Net over de grens in Duitsland loopt het aantal positieve tests op. Noordrijn-Westfalen is van groen naar oranje gegaan. De deelstaat grenst aan Limburg, Gelderland en Overijssel. Ook Berlijn, Saarland en Sleeswijk-Holstein zijn van groen naar oranje gegaan. België en Luxemburg blijven oranje.

Op de vakantiebestemmingen in het zuiden van Europa verandert niet veel. Spanje blijft vrijwel helemaal donkerrood, net als de Middellandse Zeekust en Corsica in Frankrijk. Ook het Griekse eiland Kreta blijft donkerrood. Portugal staat nog steeds op rood, net als de regio Parijs, Normandië, Sardinië en Toscane.

In Frankrijk gaan Bourgondië, Bretagne en het hoge noorden (Calais en Lille) van oranje naar rood. Dat geldt ook voor Calabrië, de punt van de ‘laars’ van Italië.

Het is goed mogelijk dat het coronavirus in een laboratorium van een vleermuis op een mens is overgegaan. In een interview met de Deense televisiezender TV2 zegt hoofd van de WHO-onderzoeksmissie in China Peter Ben Embarek dat het mogelijk gaat om een labmedewerker die onderzoek deed naar vleermuizen.

Embarek was de voorzitter van de onderzoeksmissie die begin dit jaar onderzoek deed naar het ontstaan van het coronavirus, samen met onder anderen de Nederlandse Marion Koopmans. De Deen zei na de reis dat het virus waarschijnlijk niet in een lab is ontstaan, maar dat het van dieren naar mensen is overgegaan. Nu zegt Embarek dat het goed mogelijk is dat de oorsprong wel in een lab ligt, maar dat het wel via een vleermuis ging.

Volgens Embarek is het waarschijnlijk dat een onderzoeker besmet raakte toen hij werkte met vleermuizen, in het lab of tijdens veldexpedities. De wetenschapper ziet dit als een logische theorie, omdat de onderzoekers in Wuhan veel in contact kwamen met vleermuizen en er dus een grotere kans is op besmetting dan voor andere bewoners van de stad. Direct bewijs heeft hij niet voor deze theorie, zegt Embarek.

Tijdens de onderzoeksmissie in China konden Embarek en zijn collega’s moeilijk onderzoek doen naar de herkomst. Zo kregen ze geen documenten uit het laboratorium te zien en hebben ze niet kunnen vaststellen wat voor onderzoek werd gedaan. De Deen vindt dat er meer onderzoek moet worden gedaan naar de herkomst van het virus, maar de Chinese autoriteiten lijken dat tegen te houden, zegt hij tegen TV2.

De afgelopen tijd was het dagelijkse aantal nieuwe coronagevallen meerdere keren niet compleet. Niet alle positieve tests werden op tijd doorgegeven. Dat komt doordat de computersystemen van de GGD’en ’s nachts worden geüpdatet, en soms duren die updates wat langer dan gepland, laat de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland weten.

De GGD-organisatie spreekt van een „verstoring” in het doorgeven van de testresultaten aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Van een storing is volgens GGD GHOR Nederland geen sprake. Alle systemen werken, alle uitslagen zijn gewoon bekend, gegevens gaan niet verloren en er is goed zicht op de staat van de uitbraak, aldus de organisatie.

„Stel dat een pakket gegevens klaarstaat om te worden verstuurd om 05.00 uur. Door een uitlopende update wordt dat bijvoorbeeld 05.15 uur. Het volgende pakket kan daardoor ook iets later worden verzonden naar het RIVM, en de data erna ook. Het is net als met treinen”, legt een GGD-woordvoerder uit. De dagelijkse cijfers worden bekendgemaakt op basis van de informatie die het RIVM voor 10.00 uur heeft ontvangen. „Bestanden die net voor 10.00 uur hadden moeten worden verstuurd, komen door de uitloop misschien net na 10.00 uur binnen. Dat kan gebeuren.”

De Australische hoofdstad Canberra gaat een week in lockdown nadat de eerste coronabesmetting sinds juli 2020 is vastgesteld. Voor ongeveer 400.000 inwoners van de stad gaan donderdag vanaf 17.00 uur de beperkende maatregelen in.
De eerste minister van de regio Canberra, Andrew Barr, noemt de besmetting „de grootste gezondheidscrisis in de regio dit jaar”. Volgens Barr heeft de persoon contact gehad met andere mensen na de besmetting. „We hebben ook virusdeeltjes aangetroffen in rioolwater. Een korte en strenge lockdown is de beste manier om grotere schade en langdurige lockdowns te voorkomen.”
Canberra had al meer dan een jaar geen coronamaatregelen gehad, nadat heel Australië aan het begin van de pandemie in lockdown ging. Sindsdien waren er amper nog gevallen in het land. Sinds de uitbraak van de Delta-variant zijn er ook in Australië meer coronabesmettingen.
Momenteel zitten meer dan 10 miljoen Australiërs in een lockdown. In grote steden als Melbourne en Sydney zijn de meeste coronagevallen vastgesteld. In Sydney zijn sinds het begin van de huidige uitbraak halverwege juni 6500 besmettingen vastgesteld. In totaal zijn er 37.500 coronagevallen vastgesteld in Australië sinds het begin van de virusuitbraak.

Als ziekenhuizen teruggaan naar ‘normaal’ en dus geen reguliere zorg meer afschalen, is voor slechts honderd coronapatiënten plek op de intensive care (ic).

In de zomervakantie is de ic-capaciteit 15 tot 20 procent afgeschaald, maar normaal gesproken beschikt Nederland over 950 ic-bedden. Zo veel waren dat er in januari 2020, kort voor de coronacrisis.

Van die bijna duizend bedden was gemiddeld 70 procent (665) bezet in 2019. Daarnaast moeten er ook altijd 188 zogeheten BOSS-bedden (Beds Open for Safety and Support) beschikbaar blijven. Dat zijn bedden die nodig zijn voor patiënten die acuut ic-hulp nodig hebben, zoals na een reanimatie of verkeersongeval. In dat geval zijn er dus nog zo’n honderd bedden ‘over’, waarop coronapatiënten verzorgd kunnen worden.

De politie krijgt steeds meer klachten over jongeren die overlast veroorzaken. Dat meldt datajournalistiek persbureau LocalFocus op basis van politiecijfers. In de eerste helft van dit jaar ging het om ruim 70.000 meldingen. In dezelfde periode in 2019 waren dat er bijna 40.000.

Het gaat om meldingen waarbij wordt geklaagd over jeugd, en dan met name over kleine incidenten zoals het laten rondslingeren van afval, hangen in een park of herrie maken. Zwaardere delicten zoals vandalisme, geweldpleging en baldadigheid zijn niet meegeteld.

De coronacrisis lijkt voor een flinke piek aan jeugdoverlastmeldingen te zorgen, aldus LocalFocus. In 2020, het eerste ‘coronajaar’, verdubbelde het totaal aantal meldingen ten opzichte van het jaar ervoor tot recordhoogte. Ook in de eerste zes maanden van dit jaar werd dus fors meer geklaagd.

Tot en met mei was de horeca als gevolg van de lockdownmaatregelen gesloten en gold thuis een (wisselend) aantal maximumbezoekers, waardoor jongeren niet op stap konden en minder makkelijk thuis konden afspreken. Volgens de politie hoeft de stijging in klachten echter niet direct te betekenen dat jongeren ook echt fors meer overlast veroorzaken: als mensen thuis zijn zien ze meer en melden ze mogelijk ook sneller overlast.

Het aantal meldingen steeg in alle twaalf provincies, maar vooral in Zeeland, Noord-Brabant en Overijssel werd het afgelopen halfjaar flink meer over jeugdoverlast geklaagd. In Zeeland lag dit aantal bijna tweeënhalf keer zo hoog als in het eerste halfjaar van 2019. In Brabant en Overijssel steeg het aantal klachten respectievelijk 128 en 114 procent.

In Utrecht bleef de stijging van het aantal meldingen - ten opzichte van de situatie van voor corona - met 65 procent het meest beperkt. Toch werd in die provincie het afgelopen halfjaar relatief het meest geklaagd: 63 meldingen per 10.000 inwoners. Het landelijk gemiddelde is zo’n 40 klachten per 10.000 inwoners.

Van de twintig grootste gemeenten vallen onder meer Arnhem, Eindhoven, Haarlemmermeer en Enschede op door een flinke stijging van het aantal overlastmeldingen ten opzichte van de eerste zes maanden van 2019. Van die groep werd in de gemeente Utrecht en in Amersfoort relatief het meest geklaagd.

De Amerikaanse medicijnwaakhond FDA keurt een extra coronaprik voor kwetsbare patiënten „spoedig” goed, melden NBC News en The New York Times. Volgens de Amerikaanse media zou de FDA mogelijk donderdag al goedkeuring geven voor het toedienen van een derde coronaprik bij mensen met een verlaagd immuumsysteem.

Een woordvoerder van de FDA wil de goedkeuring van een boostervaccin aan persbureau Reuters nog niet bevestigen en meldt slechts dat er „in de nabije toekomst” meer informatie bekend wordt gemaakt. De medicijnwaakhond analyseert momenteel data van de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC om meer te weten te komen over de effectiviteit van een boostervaccin.
Het is volgens NBC News nog altijd onduidelijk wie er precies in aanmerking zouden komen voor een extra vaccinatie. Bronnen meldden eerder aan Amerikaanse media dat het zou gaan om mensen met een verzwakt immuunsysteem. Volgens schattingen van het CDC heeft 2,7 procent van de Amerikaanse volwassenen een verlaagde immuniteit. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen die behandeld worden aan kanker, patiënten met hiv of mensen die een orgaandonatie hebben ondergaan.
Het toedienen van extra coronaprikken in rijke landen ligt gevoelig, omdat het vaccineren in veel ontwikkelingslanden maar moeizaam van de grond komt door een gebrek aan vaccindoses. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft landen opgeroepen in elk geval tot eind september te stoppen met het toedienen van de boostervaccins.
Meerdere EU-landen hebben al aangekondigd in september extra doses te gaan toedienen aan kwetsbare groepen. Het gaat onder meer om Frankrijk en Duitsland. Israël geeft nu al een derde vaccindosis aan 60-plussers. De Israëlische premier Naftali Bennett verklaarde dat die vaccinatiecampagne waardevolle informatie oplevert die ook in de rest van de wereld kan worden gebruikt bij de strijd tegen de Delta-variant.

Tientallen ondernemers uit de zakelijke evenementenbranche gaan donderdagmiddag demonstreren op het Malieveld. Ze eisen meer duidelijkheid van het kabinet over de voorwaarden waaronder ze evenementen kunnen organiseren. Volgens directeur Riemer Rijpkema van brancheorganisatie Eventplatform is er per direct duidelijkheid nodig over de coronamaatregelen voor de rest van het jaar en het eerste kwartaal van 2022. Hij rekent bij de manifestatie op ongeveer honderd mensen.
Gebrek aan perspectief zou ervoor zorgen dat veel bedrijven congressen of andere zakelijke bijeenkomsten gaan annuleren of uitwijken naar andere landen. Daardoor zouden honderden miljoen euro’s aan verliezen dreigen voor de branche, met als mogelijke gevolg een kaalslag onder bedrijven en banenverlies bij niet alleen de evenementenorganisators, maar ook bijvoorbeeld bij hotels, cateraars en taxichauffeurs.
Woensdag zeiden directeur Pieter Bas Boertje van D&B Eventmarketing en topman Erik-Jan Ginjaar van Postillion Hotels al dat ze op de persconferentie van vrijdagavond liever horen dat de strenge coronamaatregelen voor evenementen nog tot het einde van het jaar duren, dan dat premier Mark Rutte weer slechts met een vooruitblik voor een paar weken zou komen. „Dan weten onze opdrachtgevers tenminste wat ze kunnen organiseren. Dan weten ze of een borrel kan na een congres of dat er gedanst mag worden na een diner”, legde Boertje uit.
De onvrede bij grote organisatoren van evenementen neemt de laatste tijd steeds verder toe. Organisator van autoshows 402 Automotive sleepte de Nederlandse staat al voor de rechter. De organisator van diverse automotive-bijeenkomsten door het hele land wil onder meer duidelijkheid hebben over het al dan niet kunnen laten doorgaan van shows vanaf medio september. 402 Automotive verwijt de Staat met betrekking tot de coronaregels geen duidelijk beleid te schetsen over bijeenkomsten op zogeheten doorstroomlocaties.

De 25 burgemeesters van het Veiligheidsberaad komen donderdag digitaal bijeen om het nieuwe maatregelenpakket tegen de coronacrisis te bespreken. Het kabinet maakt vrijdag bekend hoe de nieuwste maatregelen eruit gaan zien. Justitieminister Ferd Grapperhaus schuift aan bij de onlinevergadering.
De burgemeesters hebben er vorige maand op aangedrongen dat er een vergoeding of compensatie komt voor de zogenoemde ‘dorpsfeesten’. Dat zijn lokale of regionale evenementen die door vrijwilligers worden georganiseerd en die niet door konden gaan toen het kabinet in juli de maatregelen weer aanscherpte. Dergelijke feesten vallen niet onder bestaande garantieregelingen. Het kabinet zou dat bekijken.
Ook is de burgemeesters beloofd dat het systeem met toegangstesten in de horeca voor 13 augustus opnieuw beoordeeld zou worden. „Als mensen vrij in en uit en heen en weer mogen lopen, kan er ook zonder opzet van alles misgaan. Daar hadden we al voor gewaarschuwd en dat is gebleken door diverse uitbraken in de nachthoreca”, aldus beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen.
De burgemeesters van het beraad zijn voorzitter van hun veiligheidsregio. De veiligheidsregio’s moeten handhaving van kabinetsbesluiten over coronamaatregelen organiseren.

Voor het eerst in ongeveer een maand tijd zijn er delen van Nederland met zo weinig nieuwe coronagevallen, dat ze waarschijnlijk oranje kleuren op een speciale kaart van Europa. Het waarschuwingsniveau voor Zeeland, Friesland, Groningen en Drenthe gaat donderdag vermoedelijk omlaag.
De coronakaart wordt elke donderdag gemaakt door het ECDC, de Europese evenknie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De organisatie kijkt naar het aantal positieve tests in de afgelopen twee kalenderweken en naar het percentage positieve tests. De kaart heeft vier kleuren: groen, oranje, rood en donkerrood.
Vorige week ging Groningen van donkerrood, het hoogste niveau, naar rood. Dat gold toen ook voor Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Noord-Brabant, Gelderland, Overijssel en Limburg. De provincies Flevoland, Friesland, Zeeland en Drenthe waren al rood en bleven daar toen op staan. Dat betekent dat heel Nederland momenteel rood is. De verlaging was voor Duitsland aanleiding om de regels voor Nederlandse bezoekers te versoepelen. Berlijn ziet Nederland niet meer als een hoogrisicogebied.
De acht andere provincies blijven donderdag waarschijnlijk op rood staan, hoewel Gelderland net boven de grens zit. Een kleine correctie van de cijfers kan genoeg zijn om ook die provincie te laten zakken naar oranje.
Op de vakantiebestemmingen neemt het aantal positieve tests juist toe. Zo is vrijwel heel Spanje momenteel donkerrood. Dat is ook de waarschuwingskleur voor de Franse Middellandse Zeekust, Corsica en het Griekse eiland Kreta. Bestemmingen als Portugal, de regio Parijs, Normandië, Sardinië en Toscane zijn rood.

De Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern heeft op donderdag aangekondigd dat de grenzen van het land voorlopig nog hermetisch gesloten blijven. Mogelijk worden de maatregelen aan de grens pas vanaf volgend jaar gefaseerd versoepeld.
Al sinds het begin van de coronacrisis kunnen alleen Nieuw-Zeelanders huiswaarts keren, zij moeten direct na aankomst in het land verplicht 14 dagen in quarantaine in een hotel. Tussen 19 april en 23 juli opende Nieuw-Zeeland een Trans-Tasman-reisbubbel met Australië, maar toen Australië kampte met meerdere uitbraken van de Delta-variant besloten de Nieuw-Zeelandse autoriteiten die reisbubbel voorlopig op te schorten.
„Wij bevinden ons simpelweg nog niet in een positie om de grenzen met de wereld te openen”, vertelde Ardern tijdens de persconferentie, waarin ze reageerde op een recent verschenen rapport van experts die de autoriteiten ook adviseren voorlopig terughoudend te zijn. Eliminatie van het virus blijft volgens de premier voorlopig de beste strategie om het virus buiten de deur en de economie draaiende te houden.
Nieuw-Zeeland is een van de weinige landen ter wereld waar nauwelijks coronamaatregelen gelden. Door een strenge lockdown aan het begin van de pandemie zijn er in het land slechts 26 mensen aan de gevolgen van het virus overleden. Pas 17 procent van de 5 miljoen inwoners is volledig gevaccineerd, maar premier Ardern maakte donderdag ook bekend dat alle inwoners vanaf 1 september een afspraak kunnen maken voor een vaccinatie.

Lees hier het liveblog van gisteren terug.

Lees ook

Internationaal onderzoek naar drie medicijnen tegen corona