„Je bent heel dapper geweest”, prijst een militair zaterdagmiddag rond vijf uur een jong meisje. „En we hebben heel voorzichtig gereden. Nu gauw naar je oma!” De soldaat helpt het kind in Oud-Bergen, een Limburgs plaatsje pal aan de Maas, een legertruck uit.

Twee viertonners van Defensie fungeren als pendeldienst tussen Nieuw-Bergen en Oud-Bergen. Op de weg tussen de twee plekken staat 80 centimeter water uit de buiten de oevers getreden Maas. „Tot 50 centimeter kan de brandweer het nog aan. Staat er meer water op de weg, dan nemen onze voertuigen het over”, zegt pelotonscommandant Gaetano . „Mooi dat we wat voor de mensen kunnen doen.”

Ingesloten

Margriet, een oudere vrouw, is verguld dat militairen en brandweerlieden haar door de waterbarrière helpen. „Fantastisch wat julie doen”, complimenteert ze een brandweerman, terwijl de legertruck door de watermassa rijdt. Margriet komt net uit Venray. Daar bezocht ze haar man, die tobt met zijn gezondheid. Nu is ze weer op weg naar haar huis in het gehucht Aijen. „Ik heb gebeden dat ik op de terugreis op tijd zou zijn voor de pendeldienst.”

Ze kent de gevaren van de rivier. „In 1995 zaten we in Aijen dagen ingesloten door het hoogwater. De burgemeester en de dokter zijn toen nog met een boot naar Aijen gekomen.”

Schadepost

„Dit is abnormaal. Dat we in de maand juli met zulk hoogwater kampen. Normaal gesproken gebeurt zoiets alleen in januari, februari en maart ”, verzucht akkerbouwer Sjaak Frederix. In het gehucht Heukelom, vlakbij Nieuw-Bergen, kijkt hij met zijn vrouw Annemie uit over de overvolle Maas. Het felle zonlicht doet de imponerende watermassa glinsteren.

Het zeldzaam hoge water in de Maas zorgt voor een forse schadepost voor de Limburgse boer. Zeven hectare aardappelen zijn onder water verdwenen en kan Frederix afschrijven. Grote twijfels heeft hij over 18 hectare mais. „Met een drone hebben we kunnen vaststellen dat de mais nog overeind staat, maar garantie dat dat zo blijft, hebben we niet.”

De boer is ook somber over 12 hectare grasland. De oogst wordt normaal gesproken gebruikt als veevoer. Maar daar zal nu geen sprake van zijn. „Als het water weg is, is het gras zo plat als een tafellaken. Bovendien ligt er een sliblaag op. Niet geschikt als veevoer dus.”

Nooddijk

De inwoners van Heukelom kregen van overheidswege het voorstel hun huizen te verlaten. Maar velen doen dat niet, zegt de 50-jarige Pieter Maas („ik heb inderdaad een toepasselijke achternaam”) pal naast de overvolle Maas.

Limburgers kennen de grillen van de rivier en laten zich niet zomaar van de wijs brengen, wil hij maar zeggen. „In dit buurtschap wonen ze van generatie op generatie. Als het water in Roermond een bepaalde hoogte heeft, weten we wat hier in Heukelom ongeveer kunnen verwachten.”

De man staat op een nooddijk van ongeveer een meter hoog. De aarden wal van pak honderd meter lang is vrijdag op initiatief van het Waterschap Limburg aangelegd. „Zo krijgen buurtbewoners geen natte voeten. Dat is mooi”, zegt Maas. Zelf treft hij geen voorzorgsmaatregelen. „Ik woon op een hoger gelegen plek.” Zijn dochter, die vlak in de buurt woont, plaatste wel wat zandzakken.

Gezellig

In sporthal Den Asseldonk in Nieuw-Bergen is plaats voor evacués die het wassende water willen ontvluchten. Maar vrijdag kwamen er welgeteld twee dames naar de opvanglocatie in het Limburgse dorp. „Een van hen kampte met gezondheidsproblemen, dus die hebben we naar een zorgcentrum gebracht”, zegt een gemeente-functionaris bij de ingang van het complex. „Ze wilde eigenlijk niet weg en vond het hier best gezellig”, lacht de gemeenteman.

Vanwaar die geringe animo voor de gemeentelijke opvang? „Burgers vinden het nogal wat om huis en haard te verlaten. Sommigen zijn bang voor plundering.”

Paardenrijbak

Nabij het Limburgse Afferden is de paardenrijbak van Bryan en Marjo Brouwer voor een fors deel ondergestroomd. Het paard staat op een droog deel. „We hebben de stroom van de apparatuur in de paardenrijbak eraf gehaald”, zegt Marjo Brouwer, terwijl ze met een vijl een toegangshek bijschaaft.

Beducht is ze voor het moment als het water van de Maas weer zakt. „Dan zal de paardenbak vol rotzooi liggen. Blikjes, hout, takken, gras.”

„Klein leed”, relativeert haar man. „We zullen geen natte voeten krijgen.” Hij is blij dat de autoriteiten afgelopen jaren tal van maatregelen namen om meer afvoer voor de Maas te regelen.

Verkeersbord

Bij een ondergelopen weg langs de rivier wijst de 27-jarige David van de Bunte naar een grotendeels onder water verdwenen verkeersbord aan een paal. Alleen het bovenste stuk van de rode driehoek steekt nog boven de watervloed uit.

Van de Bunte groeide op in Nieuw-Bergen en moest op weg naar school bij hoogwater meer dan eens omrijden. „Maar zo hoog als nu heb ik het water nog nooit zien staan. Dit is de macht van het water.”

Zijn vader Aleid van de Bunte: „Nu blijkt weer dat niet alles beheersbaar is. We denken dat we met techniek alles kunnen redden. Maar dit hoogwater leert ons dat we bescheiden moeten blijven.”