De wereld is in de greep van de coronacrisis. In Nederland is het virus op zijn retour en zijn de meeste coronabeperkingen versoepeld. Een nieuwe lockdown in het najaar sluit het kabinet echter niet uit. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen rondom het coronavirus.
Advertentie
Zelfs als studenten van het mbo, hbo en de universiteit voor de les een sneltest afnemen, blijft fysiek onderwijs beperkt zolang men 1,5 meter afstand moet houden. Dat schrijft demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) in een brief aan de Tweede Kamer. Er is niet genoeg ruimte in onderwijsinstellingen voor zowel volledig fysiek onderwijs als het houden van 1,5 meter afstand.
Koepelorganisatie GGD GHOR Nederland heeft aangifte gedaan bij de politie omdat medewerkers van de organisatie worden bedreigd door complotdenkers. Leden van de Telegram-groep De Bataafse Republiek delen de namen van vaccineerders met elkaar, met oproepen als „ruim deze moordenaars van de straat”, „jagen maar” en „alles kan kapot”.
Nicolette Rigter, die voor de GGD’en over de aanpak van de corona-uitbraak gaat, zegt dat de organisatie de bedreigingen hoog opneemt. „De veiligheid van onze medewerkers hoort op geen enkele manier in het geding te zijn. Onze mensen zetten zich al maandenlang in om het coronavirus te bestrijden. Ze verdienen respect en waardering in plaats van opgejaagd en geïntimideerd te worden door complotdenkers.”
Chatgroep De Bataafse Republiek heeft ongeveer 7000 leden. De Telegram-groep is opgezet door de Red Pill Journal, het platform van complotdenkers Micha Kat, Wouter Raatgever en Joost Knevel. Zij geloven in complottheorieën over pedonetwerken.
Het webportaal waarmee huisartsen een vaccinatiebewijs kunnen aanmaken voor mensen die bij hen zijn ingeënt tegen corona, was donderdagmiddag nog niet bruikbaar. Dat laat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) weten. Volgens de LHV zou het portaal in de nacht van woensdag op donderdag al worden gelanceerd. Het ministerie van Volksgezondheid zegt dat bij „de laatste checks” voor de lancering bleek dat het systeem niet goed functioneerde.
Het aantal positieve coronatests is donderdag gestegen tot het hoogste aantal in ongeveer twee weken. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kwamen er tussen woensdagochtend en donderdagochtend 845 nieuwe coronagevallen bij, 147 meer vergeleken met vorige week donderdag.
In de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 616 besmettingen per dag gemeld.
Het aantal coronapatiënten dat in een ziekenhuis moet worden opgenomen, blijft dalen. In de afgelopen 24 uur zijn slechts negen mensen nieuw op een verpleegafdeling beland vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Eén persoon ging vanwege corona naar de intensive care. Dat was de eerste opname daar in drie dagen.
In totaal werden dus 10 nieuwe coronapatiënten opgenomen. Dat is het laagste aantal sinds half oktober, toen het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) begon met het delen van die gegevens.
Reizigers uit risicogebieden die oranje kleuren hoeven sinds donderdag niet meer bij terugkomst tien dagen in thuisquarantaine te gaan, heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt. Het gaat om gebieden als Spanje en de hoofdstad van Portugal, Lissabon.
Binnen de Europese Unie zijn al meer dan 200 miljoen coronacertificaten afgegeven, meldt de Europese Commissie. Sinds donderdag maken bijna alle EU-lidstaten gebruik van deze certificaten. Alleen Ierland is nog niet helemaal klaar als gevolg van een cyberaanval
Het certificaat, dat ook wel bekendstaat als het coronareisbewijs, laat zien dat iemand negatief is getest op het coronavirus, recent is hersteld na een besmetting of gevaccineerd is tegen Covid-19. Dit moet veilig reizen binnen de Europese Unie mogelijk maken.
Voor reizigers met deze certificaten gelden bij aankomst geen inreisbeperkingen. Zij hoeven niet in quarantaine, al kan een land in sommige gevallen wel besluiten om dit soort maatregelen in te voeren. Dat kan bijvoorbeeld als reizigers afkomstig zijn uit landen waar een nieuwe virusvariant gevaarlijk om zich heen grijpt.
De algemene landelijke vaccinatiegraad is opnieuw licht gestegen, nadat vorig jaar voor het eerst in vijf jaar een stijging werd gemeten. Dat schrijft staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport donderdag in een Kamerbrief. De staatssecretaris noemt het „bijzonder positief” dat ondanks de coonapandemie het Rijksvaccinatieprogramma „zoveel mogelijk is doorgegaan”.
Minstens 93 procent van alle kinderen tot 2 jaar heeft alle vaccinaties voor hun leeftijdsgroep gehad. Dat was een jaar eerder nog 90,8 procent. De grootste stijging onder jonge kinderen is gezien bij de prikken tegen hepatitis B en DKTP (difterie, kinkhoest, tetanus en polio).
Blokhuis meldt ook een nieuwe stijging onder 14-jarige meisjes die gevaccineerd zijn tegen HPV. Waar de staatssecretaris vorig jaar nog een vaccinatiegraad van 53 procent meldde in deze categorie, is die dit jaar 63 procent. Doordat vrouwen ook op latere leeftijd nog die HPV-prik kunnen krijgen, is de totale vaccinatiegraad voor dit vaccin 68 procent.
In 2020 kregen minder mensen een infectieziekte waartegen wordt gevaccineerd in het Rijksvaccinatieprogramma, maar komt volgens Blokhuis ook door de coronamaatregelen.
Advertentie
Nederland stuurt komende week 150.000 doses van het coronavaccin van AstraZeneca naar Kaapverdië. Ook wordt een eerste donatie gedaan van 500.000 vaccins aan het Covax-programma. Daarnaast is besloten om drie miljoen vaccins te schenken aan Indonesië. Dat melden de demissionaire ministers Hugo de Jonge (Volksgezondheid) en Sigrid Kaag (Ontwikkelingssamenwerking).
De Kaapverdische regering heeft Nederland om hulp gevraagd bij de bestrijding van het coronavirus. De situatie op de eilandengroep is ernstig, met een hoog aantal dagelijkse besmettingen en grote druk op de ziekenhuizen. Bij het besluit om vaccins te doneren heeft, net als in het geval van Suriname, meegespeeld dat er door de grote Kaapverdische gemeenschap in Nederland veel contacten zijn tussen beide landen.
Ook in Indonesië gaat het erg slecht. Het land wordt hard getroffen door de besmettelijkere Delta-variant van het coronavirus. Daarom heeft Kaag in een gesprek met haar Indonesische collega Retno Marsudi aangeboden te helpen door vaccins te sturen. Het kabinet wijst erop dat Nederland een „bijzondere band” heeft met deze voormalige kolonie.
Het Covax-programma is vorig jaar opgezet door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om ervoor te zorgen dat ook armere landen toegang krijgen tot coronavaccins. Dankzij een levering van ruim een miljoen doses AstraZeneca kan Nederland nu een eerste donatie doen, en tegelijkertijd Kaapverdië te hulp schieten. De vaccins voor Indonesië volgen later dit jaar.
Het is nog steeds niet helemaal uit te sluiten dat huisdieren het coronavirus verder brengen. Besmette huisdierenbezitters doen er daarom zeer verstandig aan hun kat of hond te mijden, net zoals ze met hun medemensen moeten doen, zegt Els Broens, hoofd van het Veterinair Microbiologisch Diagnostisch Centrum (VMDC) van de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Ze doet de oproep uit voorzorg, na nieuw onderzoek.
Broens en collega’s onderzochten de testresultaten van 156 honden en 154 katten uit 196 huishoudens. Ze presenteerden de bevindingen op een Europees congres over microbiologie en besmettelijke ziekten. Zes katten en zeven honden testten positief op corona en 31 katten en 23 honden op antilichamen. Acht katten en honden die in dezelfde huizen woonden als de positief op corona geteste dieren, werden ook onderzocht en bleken negatief. Toch komt corona dus regelmatig voor bij dieren van mensen met de ziekte. En hoewel uit het onderzoek nog geen overdracht van huisdier op mens is gebleken en de rol van huisdieren bij de pandemie vooralsnog verwaarloosbaar lijkt, moet men volgens Broens het zekere voor het onzekere nemen.
Nu we de mens-op-mens-besmetting met redelijk succes te lijf gaan, moeten we volgens haar niets aan het toeval overlaten. „Dus als je in isolatie gaat op zolder, laat de poes daar dan ook niet komen, maar laat het dier bij de andere huisgenoten elders in huis. Veel mensen behandelen hun huisdieren als gezinsleden, doe dat dan ook als je besmet bent.”
Huisdieren mee naar bed nemen, zoals veel baasjes doen, vindt Broens altijd al erg onverstandig. Dieren worden overigens zelf meestal niet ziek van corona, op uitzonderingen na.
Nu de coronavleugels van ziekenhuizen leeglopen, staat artsen en verpleegkundigen een nieuwe klus te wachten. Ze moeten de operaties en behandelingen uitvoeren waar ze tijdens de coronadrukte niet aan toe zijn gekomen. Tussen maart 2020 en mei 2021 zijn ongeveer 320.000 operaties minder uitgevoerd dan normaal, en een groot deel daarvan moet de komende tijd worden ingehaald, aldus de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
De 320.000 niet uitgevoerde operaties zijn volgens de toezichthouder 22 procent van het aantal operaties in een jaar. Vooral niet-dringende ingrepen zijn komen te vervallen. Het gaat bijvoorbeeld om het plaatsen van een nieuwe heup of knie, of een ingreep tegen staar. Niet al die vervallen operaties hoeven te worden ingehaald. Sommige patiënten zijn op een andere manier behandeld en bij anderen „is de noodzaak tot opereren komen te vervallen”. Maar de NZa voegt eraan toe dat „een groot deel van deze 320.000 operaties nog wel zal moeten worden ingehaald”. Tot aan december ging het om minstens 100.000 operaties, en dat is sindsdien „alleen maar meer geworden”.
Het aantal opgenomen coronapatiënten daalt de laatste weken hard en daardoor krijgen de ziekenhuizen meer ruimte. Van alle operatiekamers is 87 procent weer beschikbaar. Een paar weken geleden was het 76 procent. Nog maar een paar ziekenhuizen hebben moeite om de zogeheten kritieke planbare zorg op tijd te leveren. Dat zijn de ingrepen die binnen zes weken moeten worden gedaan om gezondheidsschade te voorkomen. Een paar weken geleden was dit voor meer dan twintig ziekenhuizen een groot probleem.
Huisartsen verwijzen iets minder mensen door naar ziekenhuizen dan ze waarschijnlijk zouden hebben gedaan als er geen corona-uitbraak was geweest. Het aantal verwijzingen staat op 97 procent van het verwachte niveau. Dat is vergelijkbaar met voorgaande weken.
Een maand na de invoering van de quarantaineplicht voor reizigers uit een zeer hoog risicogebied zijn er nog nauwelijks overtreders bekeurd. Het ministerie van Volksgezondheid laat aan de Telegraaf weten dat tot en met maandag 23 boetes zijn uitgedeeld aan mensen die zich niet aan de wettelijke quarantaineplicht hebben gehouden.
Een instrument om te zorgen dat ‘het virus uitdooft’. Zo werd de quarantaineplicht voor reizigers uit hoogrisicolanden door demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) begin juni betiteld. Tenminste, als de isolatie in huis of hotelkamer van tien dagen strikt zou worden gehandhaafd. De maatregel verving het vliegverbod uit een lijst met landen waar bijvoorbeeld gevaarlijke mutaties woekeren. Denk aan Brazilië, India en sinds 15 juni ook Groot-Brittannië.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport erkent dat er nog wordt gewerkt aan de monitoring, het toezicht en de handhaving. „Er wordt gevraagd naar omstandigheden en of mensen in quarantaine zijn. Ook is men alert op eventuele omgevingssignalen. Bij twijfel kan een signaal worden doorgegeven aan de gemeente.”
Nederlanders en andere EU-burgers kunnen vanaf donderdag op reis in de Europese Unie met een gerust hart hun coronacertificaat gebruiken. De Europese regels voor het certificaat, met een QR-code die aantoont dat een reiziger vermoedelijk niet besmettelijk is, gaan in.
Douaniers in flink wat EU-landen konden de QR-code de afgelopen weken al uitlezen. Maar met ingang van donderdag mogen reizigers daarop ook rekenen. Nagenoeg alle lidstaten kunnen nu vaststellen of ze een reiziger veilig toegang kunnen verlenen, omdat hij of zij volledig tegen het coronavirus is gevaccineerd, onlangs nog negatief is getest of beschermd is door het al
eerder doormaken van de ziekte.
Ook Nederland en het laatste handvol andere resterende landen sluiten donderdag aan. Enkel Ierland is nog niet klaar om mee te doen. De lancering van het certificaat heeft daar vertraging opgelopen door een cyberaanval.
Nederlanders kunnen het certificaat sinds een week aanmaken in de CoronaCheck-app. Vanaf donderdag kan ook een herstelbewijs worden geladen, dat aantoont dat de drager het afgelopen halfjaar al eens besmet is geweest en daarvan genezen.
Met het certificaat ontkomen reizigers aan bijvoorbeeld quarantaine. Alleen als in het EU-land van vertrek bijvoorbeeld een nieuwe virusvariant gevaarlijk om zich heen grijpt, kan het aankomstland nog terugvallen op zulke maatregelen.
De invoering van het coronacertificaat stemt vliegmaatschappijen en luchthavens nog niet tevreden. Ze vrezen voor oponthoud en lange rijen, doordat er nog ruimte is voor lidstaten om eigen regels te stellen en die dus her en der zullen verschillen.
Huisartsen en zorginstellingen kunnen vanaf donderdag een vaccinatiebewijs regelen voor mensen van wie de prik niet in het centrale register van het RIVM staat. Daarmee kan de gevaccineerde een groen vinkje krijgen in de CoronaCheck-app.
Een gevaccineerde wiens prik wel in het centrale register van het RIVM staat, krijgt het groene vinkje automatisch. Als dat niet lukt, kan zij of hij contact opnemen met de huisarts, het ziekenhuis of ze instelling waar de prik is gezet. De zorgverlener kan dan via een speciaal webportaal alsnog een vaccinatiebewijs regelen. Mensen die bij de GGD zijn geprikt krijgen allemaal automatisch een groen vinkje in de app, want de GGD-systemen zijn gekoppeld aan de CoronaCheck-app.
De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) riep mensen eerder deze week op om niet met de huisarts te bellen als je niet direct een vaccinatiebewijs nodig hebt. „Als mensen gaan bellen voor een vaccinatiebewijs, is dat een enorme belasting voor de praktijk. Dat gaat ten koste van bellers met spoedeisendere zorg”, aldus de LHV.
Vanaf donderdag kunnen mensen met een vaccinatiebewijs in de CoronaCheck-app naar EU-landen reizen. Vanaf vorige week donderdag kon een vaccinatiebewijs in de app al gebruikt worden voor toegang tot binnenlandse evenementen.
De Surinaamse bestrijding van het coronavirus is woensdag weer opgepakt, na uren stil te hebben gelegen door de gevolgen van een brand in het gebouw van Bureau Openbare Gezondheidszorg (BOG). In de loop van de dag was de telefonische informatielijn over het coronavirus weer bereikbaar en kon er ook weer getest worden in het gebouw. Dat hebben de autoriteiten van het land bekendgemaakt.
Er zijn geen coronavaccins door de brand verloren gegaan, deze lagen niet opgeslagen in het BOG-gebouw dat fungeert als het commandocentrum van de coronabestrijding in Suriname. De brand is ontstaan in een zekeringkast, zo heeft de brandweer vastgesteld.
President Chan Santokhi kwam woensdag zelf poolshoogte nemen bij het gebouw, waar hij zijn wens uitsprak om een nieuw, modern gebouw voor het BOG neer te zetten met meer veiligheidsvoorzieningen. Het inmiddels deels afgebrande gebouw van BOG stond al in de planning om gerenoveerd te worden. Voor het moderniseren van het gebouw heeft Suriname zelf geen budget, daarvoor moet een investeerder worden gevonden.
Artsen zien dat in maart een derde minder mensen zijn overleden aan het coronavirus dan in februari. Dat meldt het statistiekbureau CBS. Deze daling was eerder ook al zichtbaar in de minder complete cijfers van het RIVM. Door de vaccinatiecampagne wordt de kans steeds kleiner dat mensen het coronavirus oplopen en daar ernstig ziek van worden of zelfs aan overlijden.
In maart overleden volgens het CBS ruim 1600 mensen zeker of vermoedelijk aan Covid-19. Dat zijn er veel minder dan in februari, toen bijna 2600 mensen aan het virus overleden.
Bovendien was het sterftecijfer het laagst in een half jaar. In het najaar begon een door corona veroorzaakte sterftegolf. Die kwam in januari tot een piek van zo’n 4400 overlijdens en is sindsdien ingekrompen.
Sinds het coronavirus in maart 2020 zijn eerste slachtoffers eiste, zijn hier volgens de cijfers van het CBS bijna 29.000 Nederlanders aan overleden. Dat zijn er grofweg driekwart meer dan het RIVM telde over deze periode.
Dit verschil tussen sterftecijfers van beide instituten wordt veroorzaakt doordat het RIVM mensen alleen meetelt als zij positief zijn getest op het coronavirus. Het CBS telt ook mensen mee die overlijden en niet zijn getest, als artsen op basis van het klinisch beeld vaststellen dat Covid-19 zeker of vermoedelijk de doodsoorzaak is. Bovendien is het RIVM afhankelijk van berichten van GGD’en. Die delen informatie over sterfgevallen op hun beurt niet altijd.
Tijdens de virusuitbraak overleden opvallend veel verpleeghuisbewoners en andere ontvangers van langdurige zorg. Deze mensen mochten zich daarom ook snel laten vaccineren. In maart is te zien dat het aantal door corona veroorzaakte sterfgevallen in deze groep snel daalt.
Het Duitse coronavaccin van biofarmaceut CureVac is slechts voor 48 procent effectief, blijkt uit de definitieve onderzoeksresultaten die het bedrijf heeft gepresenteerd. Uit eerdere proeven bleek al dat het coronavaccin voor 47 procent effectief was. Het bedrijf verwachtte aan het einde van het jaar vaccins te gaan leveren, met deze resultaten gaat dat niet door.
Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) in Amsterdam had in afwachting van de definitieve gegevens en analyses nog geen oordeel geveld over het coronavaccin van CureVac. De Europese Unie had 450 miljoen doses van het CureVac-vaccin besteld, met de voorwaarde dat het middel wordt goedgekeurd.
Topman Franz-Werner Haas van CureVac zei eerder tegen persbureau Reuters dat als het Duitse biotechbedrijf er niet in slaagt een goed werkend coronavaccin af te leveren, het bedrijf zijn partners toe zou kunnen staan om vaccins voor andere bedrijven te maken.
Het Duitse bedrijf gaf eerder al aan dat de tegenvallende resultaten te wijten zijn aan de nieuwe, besmettelijkere varianten van het coronavirus. Onder de ongeveer 40.000 proefpersonen in Europa en Latijns-Amerika kwam de oorspronkelijke coronavariant, die voor het eerst opdook in China, nauwelijks nog voor.
Advertentie