De wereld is in de greep van de coronacrisis. In Nederland is het virus op zijn retour en zijn de meeste coronabeperkingen versoepeld. Een nieuwe lockdown in het najaar sluit het kabinet echter niet uit. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen rondom het coronavirus.
Advertentie
De website waar Nederlandse vakantiegangers naar het buitenland een afspraak kunnen maken voor een gratis coronatest is sinds woensdagavond bereikbaar. Er kan echter alleen nog maar een afspraak worden gemaakt bij één van de commerciële testlocaties.
„De komende dagen zullen er steeds meer testaanbieders zijn aangesloten op het systeem. Dat betekent dat een reiziger op steeds meer plekken een test kan laten afnemen”, aldus demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) in een brief aan de Tweede Kamer.
De website testenvoorjereis.nl had de hele dag al in de lucht moeten zijn, maar er waren problemen. Het was volgens de minister „een grote uitdaging” om in zeer korte tijd de juiste testaanbieders te contracteren. De techniek die erbij komt kijken, was ook lastig om rond te krijgen.
Vakantiegangers konden eerder op de dag alleen telefonisch een afspraak maken met de GGD voor een gratis test. De GGD meldde woensdag dat het erg druk was op het speciale telefoonnummer daarvoor, 0800-5005.
Zwitserland doneert 4 miljoen doses van het AstraZeneca-vaccin aan armere landen via het Covax-programma van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het land heeft het coronavaccin van de Brits-Zweedse farmaceut nog niet goedgekeurd en zit met een voorraad van 5,4 miljoen doses.
Het in april vorig jaar opgezette Covax heeft veel minder vaccins verdeeld dan oorspronkelijk gepland, mede doordat rijke landen een groot deel van de productie opkochten of reserveerden. Eind dit jaar zouden 2 miljard doses via Covax verspreid moeten zijn, maar dat zijn er nu pas een kleine 90 miljoen.
Vier op de tien volwassen Zwitsers hebben inmiddels twee prikken gehad, en 60 procent een eerste. Er is genoeg voorraad om kinderen en jongeren in te enten en ook voor eventuele vervolginjecties. De regering heeft extra vaccins besteld voor volgend jaar, voor het geval dat in verband met virusvarianten nodig is. Het land gebruikt vooral de vaccins van Moderna en Pfizer/BioNTech. Mensen die hier intolerant voor zijn kunnen een ander soort kiezen.
Het RIVM heeft afgelopen etmaal 657 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd. Dat zijn er 11 minder dan vorige week woensdag. Afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 597 besmettingen per dag gemeld.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu meldt woensdag geen nieuwe sterfgevallen. Het is de derde keer in vijf dagen dat er geen sterfgevallen zijn geregistreerd. Dat wil niet zeggen dat er op die dagen niemand overleed, want het duurt een tijdje voordat het overlijden van een coronapatiënt is doorgegeven.
In Amsterdam kregen afgelopen etmaal 51 mensen te horen dat ze een coronabesmetting hebben opgelopen. In Rotterdam waren dat er 42, in Den Haag 22 en in Groningen 16. In zowel Utrecht als Goes waren het er 15. In 156 gemeenten kreeg niemand een positieve testuitslag.
Op het Waddeneiland Terschelling worden de komende dagen al kinderen van 12 jaar en ouder gevaccineerd tegen het coronavirus. Ze kunnen donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag langskomen voor een prik. Ze hoeven geen afspraak te maken en hebben geen uitnodigingsbrief nodig, een identiteitsbewijs of een burgerservicenummer is voldoende. De vaccinatielocatie is een gebouw bij het dorp Midsland op het Friese eiland.
Het is nog niet bekend hoe Vlieland, Ameland en Schiermonnikoog de vaccinaties regelen. Voor de volwassenen op de Waddeneilanden waren eerder ook speciale vaccinatiedagen. De GGD kwam naar de eilanden, zodat de eilanders niet de oversteek naar het vasteland hoefden te maken. Op de vier eilanden wonen in totaal ongeveer 10.000 mensen.
In de rest van het land kunnen kinderen van 12 jaar en ouder vanaf vrijdag een afspraak maken voor een coronaprik. Vanaf 10.00 uur zijn de oudste jongeren aan de beurt, die in 2004 zijn geboren. Daarna wordt per dag gekeken of nieuwe geboortejaren uitgenodigd kunnen worden. De eerste prikken worden vanaf volgende week gezet.
Meer dan een miljoen jongeren van 12 tot en met 17 jaar worden binnenkort uitgenodigd om een coronavaccinatie te halen. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) komt naar voren dat het om zoveel jongeren gaat. Eerder kregen kwetsbare jongeren van deze leeftijden al een uitnodiging toegestuurd. Het kabinet besloot woensdag na een positief advies van de Gezondheidsraad om ook de rest van de jongeren een vaccin aan te bieden.
Nederland telt ongeveer 1,2 miljoen jongeren van 12 tot en met 17 jaar. Een deel hiervan is aangemerkt als kwetsbaar en daarom eerder deze maand al uitgenodigd om een prik te halen. Dat gaat volgens het RIVM om zo’n 60.000 tot 100.000 jongeren. Vanaf vrijdag zal ook de rest stapsgewijs worden uitgenodigd.
Jongeren die zijn geboren in 2004 krijgen vrijdag als eerste een uitnodiging en krijgen op zijn vroegst volgende week een prik. Dat zijn ongeveer 200.000 jongeren.
Opnieuw hoefde er geen enkele coronapatiënt in de afgelopen 24 uur te worden opgenomen op een intensive care. Dat was dinsdag ook al het geval, toen voor het eerst sinds het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) half oktober begon met het delen van die gegevens.
In totaal liggen er nu nog 128 patiënten op de intensive cares in Nederlandse ziekenhuizen. Op de verpleegafdelingen liggen 168 coronapatiënten, veertien minder dan dinsdag. Op die afdelingen werden wel elf nieuwe mensen opgenomen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt.
Het totale aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen daalde afgelopen etmaal met 13 naar 296, het laagste aantal sinds 18 september vorig jaar. Door de leegloop krijgen ziekenhuizen steeds meer ruimte om patiënten met andere aandoeningen te behandelen.
Suriname heeft woensdag een fikse tegenvaller gehad in het bestrijden van het coronavirus. Door een brand in het gebouw waar alle coronagerelateerde activiteiten plaatsvinden, ligt de aanpak nu stil. Minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid werkt aan een noodplan, zei hij woensdagochtend op het lokale radiostation ABC.
Het gebouw van het Bureau Openbare Gezondheidszorg (BOG) kan gezien worden als het commandocentrum van de coronabestrijding in Suriname. Daar worden bijvoorbeeld coronatesten afgenomen en beslissingen genomen over wat er met positief geteste mensen moet gebeuren. Ook de telefonische informatielijn over viruskwesties wordt er beheerd.
GGD’en zouden moeten stoppen met het gebruiken van sneltesten, zogenoemde antigeentesten, op coronatestlocaties. Dat heeft koepelorganisatie GGD GHOR Nederland alle regionale GGD’en geadviseerd. De PCR-test heeft de voorkeur.
PCR-testen zijn beter geschikt voor „deze fase van de bestrijding van de pandemie”, waarin een toenemend aantal mensen gevaccineerd is of een coronabesmetting heeft doorgemaakt, aldus de organisatie. Deze mensen dragen minder virusdeeltjes met zich mee en „de testeigenschappen van een PCR-test zijn beter geschikt om het virus te traceren en nauwlettend te blijven volgen”.
Antigeentesten zijn minder gevoelig. Ze waren volgens GGD GHOR Nederland „zeer waardevol”, zeker toen het aantal besmettingen veel hoger lag dan nu en sneltesten handig waren voor mensen die vlug een uitslag nodig hadden.
Regionale GGD’en hebben het advies overgenomen, aldus de koepelorganisatie. Zij hebben „de ruimte om deze overgang naar een ander ingericht testlandschap qua tijdpad binnen hun eigen mogelijkheden in te vullen”.
Advertentie
De Russische president Vladimir Poetin heeft woensdag in een tv-uitzending zijn landgenoten opgeroepen zich te laten vaccineren tegen Covid-19, op de dag dat Russische gezondheidsautoriteiten een recordaantal van 669 coronadoden in 24 uur bekendmaakten.
Poetin wil zijn volk echter geen verplichting opleggen, zei hij. Wel liet hij weten dat vaccinatie volgens hem noodzakelijk is, waarmee hij ook inging op de lage vaccinatiegraad in het land en het wantrouwen tegen het eigen Spoetnik-V-vaccin.
„Het is noodzakelijk te luisteren, niet naar de mensen die er weinig van begrijpen en geruchten verspreiden, maar naar specialisten”, zei hij in de tv-uitzending, waarin Russische kijkers via de telefoon vragen konden stellen. De Russen zijn volgens enquêtes in meerderheid tegen vaccinatie.
Zelf meldde hij dat hij zich heeft laten vaccineren met het ‘eigen’ Russische Spoetnik-V-vaccin, via twee doses in maart en medio april. „Ik dacht dat ik me zo lang mogelijk moest laten beschermen”, sprak de 68-jarige Poetin. „Daarom koos ik voor Spoetnik-V. Het leger wordt gevaccineerd met Spoetnik-V en ik ben tenslotte de bevelhebber der strijdkrachten.”
Het is toch nog niet mogelijk om via de website testenvoorjereis.nl een gratis coronatest voor reizen aan te vragen. De website zou vanaf 30 juni beschikbaar zijn, maar vooralsnog kunnen geïnteresseerden alleen nog bellen met de GGD voor een test. De GGD meldt woensdag dat het erg druk is op het speciale telefoonnummer daarvoor, 0800-5005.
Via de website kunnen mensen een afspraak maken voor een sneltest of een PCR-test bij een commerciële testaanbieder. Dinsdag gaf het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat al aan dat woensdag nog niet alle testaanbieders aan de website gekoppeld zouden zijn. De techniek achter het systeem is volgens een woordvoerder „erg ingewikkeld”.
Mensen kunnen voor een PCR-test ook bij de GGD terecht, maar alleen als diegene een DigiD heeft. In totaal kunnen de GGD’en 35.000 testen per dag afnemen. Dit aantal is beperkt, zodat het testen voor reisdoeleinden het in kaart brengen van de virusverspreiding niet in de weg staat. Volgens een woordvoerster van koepelorganisatie GGD GHOR Nederland bellen woensdag veel mensen met de GGD voor vragen over de website testenvoorjereis.nl, terwijl het nummer daar niet voor is bedoeld. Sommige mensen bellen zelfs meerdere keren achter elkaar.
De tests zijn bedoeld voor mensen die (nog) niet zijn gevaccineerd tegen corona of die niet in aanmerking komen voor een zogeheten herstelbewijs. In juli en augustus zijn de testen gratis.
Het vertrek van minister van Volksgezondheid Matt Hancock blijft de gemoederen in het Verenigd Koninkrijk bezighouden. Ingewijden zeggen tegen de krant Evening Standard dat een bewakingscamera in het kantoor van de minister vermoedelijk is bijgesteld om hem „erin te luizen”.
Russische gezondheidsautoriteiten hebben woensdag opnieuw een recordaantal van 669 overlijdens binnen 24 uur gemeld door toedoen van Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dinsdag bezweken op één dag 652 Russen aan de ziekte, waarmee ook al een triest record werd gevestigd sinds de uitbraak van het virus. De hausse wordt toegeschreven aan de besmettelijke Delta-variant en de lage vaccinatiegraad in Rusland.
De situatie is zo zorgelijk dat de Russische president Vladimir Poetin zich naar verwachting later op de woensdag via een tv-uitzending tot het volk zal richten.
De gezondheidsautoriteiten lieten verder weten dat de laatste 24 uur er 21.042 nieuwe coronabesmettingen zijn vastgesteld, waardoor het aantal gevallen sinds het begin van de pandemie in Rusland is opgelopen tot 5.514.599.
Dinsdag liet het Kremlin weten dat het niet zal lukken om voor de herfst 60 procent van de bevolking in te enten tegen het virus. Een hoge vaccinatiegraad is nodig om het virus en de gevolgen daarvan in te dammen.
De besmettelijke Delta-variant grijpt snel om zich heen in Indonesië en leidt ertoe dat het land het punt van een „catastrofe” nadert, zei het Rode Kruis dinsdag. De afgelopen dagen heeft het Zuidoost-Aziatische land een recordaantal van meer dan 20.000 dagelijkse besmettingen gemeld.
Nederlanders kunnen met ingang van donderdag weer op vakantie naar onder meer Denemarken en Zweden. Het reisadvies voor deze landen gaat dan van oranje naar geel vanwege de gunstige coronacijfers, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Behalve naar die twee bestemmingen worden ook reizen naar Letland, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in België en de Griekse hoofdstad Athene niet langer afgeraden.
Omdat de coronacijfers in Spanje nog niet goed genoeg zijn, blijft daar nog het oranje reisadvies gelden: alleen noodzakelijke reizen zijn toegestaan. Daarbij is volgens het ministerie niet alleen het aantal besmettingen van belang, maar ook het percentage van de tests dat positief is en het aantal reizigers dat corona uit Spanje meeneemt naar Nederland. Ook de regio Groot-Lissabon in Portugal heeft een oranje reisadvies. Voor de rest van Portugal geldt kleurcode geel. De situatie daar wordt nauwlettend gemonitord door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Vanaf 1 juli wordt het zogenoemde Digitaal Corona Certificaat ingevoerd. Het certificaat bewijst of iemand gevaccineerd is, een negatief testresultaat heeft of hersteld is van corona. Ondanks de toekomstige beschikbaarheid van certificaten, kunnen landen nog steeds extra of andere inreisregels hanteren, aldus het ministerie. Bijvoorbeeld omdat de coronasituatie een land van vertrek nog niet goed genoeg onder controle is. Op de website wijsopreis.nl kunnen reizigers nagaan wat ze moeten regelen.
De wereldeconomie loopt als gevolg van de coronacrisis tot 3,4 biljoen euro mis nu het toerisme door de pandemie is ingestort. Dat komt vooral omdat het internationale reisverkeer nagenoeg is stilgevallen. Dat berekende de VN-conferentie voor handel en ontwikkeling UNCTAD.
Met name voor landen die qua inkomsten grotendeels afhankelijk zijn van het toerisme gaat het om een „crisis met verwoestende gevolgen”, oordeelde UNCTAD. De organisatie waarschuwt dat het herstel grotendeels zal afhangen van het succes van de vaccinatiecampagnes tegen het coronavirus.
Volgens het rapport wordt de regio Midden-Amerika het zwaarst getroffen. Hier zal het bruto binnenlands product (bbp) in het slechtste scenario van UNCTAD tegen het einde van het jaar met bijna 12 procent zijn gekrompen. In veel landen en regio’s zijn er niet voldoende steunmaatregelen voorhande om mensen die werkzaam zijn in de sector aan een inkomen te helpen. Daarbij is er ook niet heel veel alternatief werk voorhanden.
Voor veel mensen in ontwikkelingslanden zijn toerisme en aanverwante sectoren vaak de enige bron van inkomsten, zoals in Zuidoost-Azië vaak het geval is. Die regio wordt na Zuid-Amerika het hardst geraakt door de problemen. Door de ineenstorting van het toerisme zal het bbp hier met 8 tot 9 procent krimpen, zo is de verwachting.
De wet voor de ‘nationale noodrem’ in Duitsland loopt om middernacht af. Berlijn gebruikt deze omstreden maatregel sinds april om coronabeperkingen in te voeren in de gebieden met veel besmettingen, voorheen een verantwoordelijkheid van de deelstaten. Er zijn nog steeds discussies over het wel of niet in stand houden van de noodrem.
De noodrem is omstreden omdat de zestien deelstaten eerst zelf mochten beslissen welke coronamaatregelen ze hanteerden. Berlijn greep in toen het aantal besmettingen flink steeg en de deelstaten op verschillende manieren de verspreiding probeerden tegen te houden. Volgens Angela Merkel was landelijke inmenging nodig omdat de deelstaten geregeld niet streng genoeg optraden.
Merkel kondigde in mei aan dat de noodrem na 30 juni zou verdwijnen, maar dat deze ook weer zou kunnen worden ingevoerd indien dat nodig is. Op hoog politiek niveau lijkt er volgens Duitse media weinig steun meer te zijn voor de wet die de noodrem mogelijk maakt. Maar de twee organisaties van dorpen en steden vinden dat deze noodmaatregel weer gebruikt moet worden bij een flinke stijging van het aantal besmettingen. Een van de organisaties wil de wet daarom alvast verlengen.
Ondernemers die een aanvraag willen indienen voor de vijfde ronde van loonondersteuning via de NOW-regeling hebben daar nog tot en met deze woensdag de tijd voor. Het gaat om steun voor ondernemers die hun omzet als gevolg van de cornacrisis zagen inzakken in de periode april tot en met juni dit jaar.
Kort na de opening voor de loketten op 6 mei merkte uitkeringsinstantie UWV dat het rustiger was dan in voorgaande periodes. De voorwaarden in deze periode zijn echter dezelfde. Om in aanmerking te komen moeten werkgevers minimaal 20 procent omzetverlies kunnen aantonen over een periode van drie maanden. De overheid vergoedt maximaal 85 procent van de loonkosten.
De meeste bedrijven die kort na de opening een aanvraag deden komen uit de horecasector. Ook de overige commerciële dienstverlening en de detailhandel waren goed vertegenwoordigd.
De aanvraagperiode duurt langer dan oorspronkelijk gepland was. Aanvankelijk zou het loket open zijn van 17 mei tot en met 13 juni.
Wie op reis gaat, kan vanaf woensdag een afspraak inplannen voor een gratis coronatest. De testen zijn bedoeld voor mensen die (nog) niet zijn gevaccineerd tegen het virus, of die niet in aanmerking komen voor een herstelbewijs. In de maanden juli en augustus zijn de testen kosteloos.
Voor sommige landen is een PCR-test nodig, voor andere volstaat een sneltest. Die laatste gaat via een door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gecontracteerde commerciële testlocatie. De afspraak kan gemaakt worden via een speciale webpagina van de Rijksoverheid: testenvoorjereis.nl. De uitslag volgt binnen drie uur na de testafname. Het afnemen van een PCR-test kan ook via een commerciële testlocatie. De uitslag is er binnen 24 uur. Nog niet alle commerciële testlocaties zijn woensdag aangesloten op het afsprakenportaal of de CoronaCheck-app.
De PCR-test kan verder ook bij een aantal GGD-testlocaties worden afgenomen, de uitslag is er dan binnen 26 uur. Het kan daarna nog vier uur duren voor de uitslag in de CoronaCheck-app staat. In totaal kunnen GGD’en zo’n 35.000 testen per dag voor reizigers afnemen. Dit zodat het testen voor reisdoeleinden het in kaart brengen van de virusverspreiding niet in de weg staat. Alleen mensen die een DigiD hebben kunnen terecht bij de GGD. De afspraak kan worden gemaakt via een speciaal telefoonnummer dat vanaf woensdag beschikbaar is.
Een afspraak voor een gratis coronatest kan maximaal twee weken voor de vertrekdatum worden gepland. Mensen die eerder al via een reisorganisatie een reis boekten en direct hebben betaald voor een coronatest, kunnen dat geld via hun reisorganisatie terugkrijgen.
Scholen die een grote achterstand hebben, krijgen komend schooljaar meer geld dan andere scholen. In totaal gaat het in het schooljaar van 2021-2022 om 1,8 miljard euro. Dat meldt demissionair minister van Onderwijs Arie Slob woensdag in het AD.
In het primair onderwijs komt komend schooljaar 700 euro per leerling beschikbaar om achterstanden als gevolg van corona weg te werken. Nu blijkt dat basisscholen met een relatief hoog risico op achterstanden bijna 200.000 euro meer te besteden krijgen, tegenover 5000 euro extra voor scholen met een relatief laag risico op achterstanden. Op middelbare scholen gaat het zelfs om zo’n 900.000 euro extra, tegenover 180.000 euro voor scholen met een laag risico.
„We weten dat sommige leerlingen als gevolg van corona meer vertraging hebben opgelopen dan andere. Bijvoorbeeld scholieren die tijdens de lockdown thuis niet geholpen konden worden met hun schoolwerk. Scholen die veel met achterstanden te maken hebben, krijgen daarom extra geld”, zegt minister Slob in het AD.
Eerder dit jaar kondigde het demissionair kabinet het Nationaal Programma Onderwijs aan om achterstanden door de coronapandemie weg te werken. In totaal wordt aan dit noodprogramma 8,5 miljard euro besteed. Voor leraren op scholen in achterstandswijken is 375 miljoen euro gereserveerd.
Het Rode Kruis gaat onder meer praktische informatie over coronavaccinaties, onderdak, medische zorg, juridisch advies en voedselhulp geven aan ongedocumenteerden en migranten, meldt de organisatie. Dat gebeurt in Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Almere en Lelystad.
„Vanaf deze week worden kwetsbare migranten in grote delen van het land gevaccineerd. Het is belangrijk dat ze een prik kunnen halen zonder zich zorgen hoeven te maken over hun status”, aldus Heleen van den Berg, hoofd Nationale Hulpverlening van het Rode Kruis.
Ongedocumenteerden en nieuwe migranten hoeven zich niet per se te registreren, maar kunnen ook anoniem een vaccin halen. Op de website Helpfulinformation.redcross.nl kunnen zij per stad praktische informatie vinden over hulp die het Rode Kruis biedt. Ook is er een WhatsApp-hulplijn die ze kunnen raadplegen, zodat ze niet „langs talloze organisaties en loketjes hoeven”, aldus de organisatie. Het Rode Kruis verschaft ook boodschappenvouchers aan hen die dat nodig hebben.
Bij ongedocumenteerden kan het gaan om mensen die een asielverzoek afgewezen hebben zien worden door de Immigratie- en Naturalisatiedienst en op straat belanden. Zij proberen vaak onder de radar te blijven voor autoriteiten.
De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft gezegd dat het onvermogen van hoge functionarissen om regeringsbesluiten aangaande de coronapandemie uit te voeren, heeft geleid tot een „grote crisis”, zo meldde het staatspersbureau KCNA woensdag. Daarmee zouden de functionarissen het land en de bevolking in gevaar hebben gebracht.
Kim uitte zijn onvrede over de functionarissen dinsdag tijdens een vergadering van de regerende Arbeiderspartij. Tevens hekelde Kim bij die gelegenheid „het gebrek aan bekwaamheid en onverantwoordelijkheid van bestuurders” en riep hij op tot het voeren van een fellere campagne binnen de partij tegen „ideologische dwalingen en negatieve elementen”.
Winkeliers hebben in mei bijna een tiende meer verkocht dan in dezelfde maand een jaar eerder. Vooral winkels in de non-foodsector voerden de omzet op. Die groei komt niet alleen maar doordat de verkopen in mei 2020 erg laag waren door corona, want ook ten opzichte van mei 2019 verkochten winkeliers meer.
De detailhandel als geheel boekte volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 9,7 procent meer omzet dan een jaar eerder. Vergeleken met mei 2019 ging het om een stijging van ruim 19 procent.
De opbrengsten stegen met net geen 16 procent bij winkels die vooral spullen in plaats van voedingswaren verkopen. Winkels in voedingsmiddelen hadden juist te maken met een daling van bijna 1 procent, onder andere doordat supermarkten iets minder omzet boekten.
Veel winkeliers hadden in de eerste maanden van dit jaar te maken met strenge maatregelen tegen het coronavirus. Niet-essentiële winkels moesten tot begin maart dicht. Vervolgens konden ze mensen ontvangen op afspraak, maar dat betekende alsnog dat ze veel klandizie misliepen. Vanaf 28 april verviel die verplichting om alleen op afspraak te komen winkelen.
Advertentie