Christen en het EK, wat te doen met een oranje versierde straat
Nederland kleurt oranje. In tal van straten slaan voetballiefhebbers de handen ineen om alle huizen van spandoeken of vlaggetjes te voorzien. Hoe leg je als christen uit dat je hier niet aan mee wilt doen?
Als ds. P. L. D. (Peter) Visser vanuit zijn studeerkamer in Veenendaal-West naar buiten kijkt, ziet hij een oranje vlag wapperen. „Wanneer ik door de wijk loop, kom ik hele huizenrijen tegen die versierd zijn met vlaggetjes en deuren die rood, wit en blauw zijn gekleurd”, zegt de christelijke gereformeerde evangelisatieconsulent en missionair predikant.
Wat zou hij doen als buren bij hem zouden aanbellen met het verzoek om in deze tijd van het Europees Kampioenschap (EK) voetbal zijn woning als onderdeel van de hele straat te versieren? „Ik denk dat ik hen zou uitnodigen om binnen te komen en een kop koffie of iets anders te drinken. Vervolgens zou ik vragen wat ze precies willen en hen hun verhaal laten doen, waarbij ze waarschijnlijk heel enthousiast over het EK zullen vertellen.”
Het is de kunst, zegt de predikant, om „op zo’n manier in te gaan op wat ze zeggen dat je niet alleen maar de indruk wekt dat je de spelbederver bent. Ik zou zoiets zeggen als: „Beste buren, ik hoor dat jullie heel enthousiast zijn, maar ik zie het helemaal niet zitten om mijn huis te versieren.” Hoezo dan? „Ik geloof dat Jezus mijn Koning is en ik volg Hem. Daar past koning Voetbal niet bij. Ik kan geen twee koningen dienen.””
De predikant kan zich voorstellen dat zo’n reactie bevreemding wekt of weerstand oproept. Dat zou hem niet beletten om vrijmoedig zijn mening te geven, zonder met een beschuldigend vingertje naar anderen te wijzen. „Er is over het algemeen niet veel respect voor mensen die zeggen: „Dit mag niet van mijn geloof of van de Bijbel.” Ik zou vooral van mezelf uitgaan, van wat het EK met mij doet. Die persoonlijke insteek is in onze samenleving heel belangrijk.”
Als ds. Visser ziet hoe enthousiast mensen zijn over een voetbalkampioenschap, roept dat bij hem vooral gevoelens van leegte op. „Zodra het EK voorbij is, moeten mensen weer op zoek naar iets anders om die leegte te vullen. Ik zou uitleggen dat ik genoeg heb aan het geloof in Jezus Christus. Hij vult mijn leven op zo’n positieve manier dat ik niet steeds op zoek hoef naar een nieuw vulmiddel.”
Intussen zal niet elke EK-fan wellicht het gevoel hebben dat hij koning Voetbal dient. „Je moet altijd goed letten op de reactie van de mensen die je tegenover je hebt en daarbij aansluiten. In de samenleving kom je de aanduiding koning Voetbal in ieder geval wel tegen. Mensen dansen in oranje kleding naar zijn pijpen en laten met oranje vlaggetjes zien dat ze achter hem aan lopen. Het EK heeft ook religieuze trekken: mensen offeren er veel tijd, geld en energie aan. Dat kun je uitleggen als mensen zeggen: Hoezo, koning Voetbal?”
Groepsdruk
Dat christenen het soms lastig vinden om een uitzonderingspositie in te nemen door niet aan straatversiering mee te doen of met de hele buurt een wedstrijd te volgen, kan ds. Visser zich voorstellen. Tegelijk plaatst hij dit in een breder perspectief.
„De eerste christenen stonden bloot aan de druk om de keizer van Rome te vereren. Wie daar niet aan meedeed, kon uitsluiting of vervolging verwachten. Nu wil ik koning Voetbal en de keizer niet op één lijn zetten. Ik wil er maar mee zeggen: christenen hebben altijd en overal met dit soort groepsdruk moeten leren omgaan. Het is misschien niet verkeerd dat wij dat in onze tijd ook weer wat meer leren.”
Ook Jan-Dirk Liefting, voorzitter van Stichting Evangelisatie Sjofar, kan zich indenken dat christenen het lastig vinden als buren op de stoep staan om de hele straat in EK-sfeer te brengen. „Op zo’n moment is het heel belangrijk hoe je er zelf in staat en hoe de verhouding met je buren is. Het lijkt mij goed om vanaf het begin duidelijk je positie aan te geven. Je kunt zeggen dat je het prima vindt dat mensen genieten van een spelletje voetbal, maar dat dit voor jou niet aan de buitenkant van het huis zichtbaar hoeft te worden. Mijn huis en leven hoeven niet te veranderen als het Nederlands elftal speelt.”
Op verjaardagen waar een EK of WK ter sprake komt, heeft Liefting de neiging bewust een niet-gangbare mening te ventileren. „Wanneer mensen –ook christenen– heel enthousiast zeggen te hopen dat Nederland wint, reageer ik: „Als christen gun je iedereen het beste, dus waarom zou de tegenpartij niet mogen winnen? Het gaat toch om het spelletje? Als christen hoef je niet altijd uit te zijn op winst.” Op die manier haal je de angel een beetje uit de gedachte: Het gaat om Oranje en wij moeten winnen.”
Liefting adviseert „voetbal op zich niet af te kraken. Er is niks mis met een spelletje voetbal. Maar je kunt wel aangeven dat je niet wilt dat de voetbalhectiek schade berokkent aan jouw relatie met de Heere Jezus en dat je je er daarom verre van houdt.”
Hij wijst op een Sjofar-folder met de titel ”Wie is jouw god?” „Daarin benoemen we zaken zoals je lichaam, carrière, geld en sport. Wat is belangrijk in je leven, wat kun je niet missen? Dan kom je in de meeste gevallen uit bij God of bij een afgod.”
De evangelist merkt op dat het belangrijk is dat mensen niet pas in een discussie over het EK merken dat een van hun buren christen is. „De vraag is dus: Hoe sta je bekend in de buurt? Als mensen weten dat je christen bent, zullen ze er waarschijnlijk niet raar van opkijken dat je niet aan de oranjegekte meedoet. Daar is soms ook respect voor. Mensen in mijn omgeving weten dat er Eén in mijn leven belangrijk is, namelijk de Heere Jezus.”
Ds. Visser uit Veenendaal oppert de mogelijkheid als christen tijdens het EK een eigen statement te maken. „Rond Hemelvaartsdag is weleens gesuggereerd een witte vlag uit te hangen ter ere van Koning Jezus. Dat zou je ook bij een EK kunnen doen. Als je straat dan oranje kleurt, kun je tegen je buren zeggen: „Jullie hangen een oranje vlag uit, ik een witte, want ik ben vol van Koning Jezus.” En als de straat niet is versierd? Dan levert zo’n witte vlag in een ontmoeting met je buren in ieder geval een gespreksonderwerp op.”
