Het artikel ”EIB oppert bouwen in weilanden” (RD 8-6) verwijst naar het feit dat woningen steeds vaker boven de vraagprijs verkocht worden. Wat ik echter mis in ongeveer ieder artikel dat hierover geschreven wordt, is het volgende punt: Als een potentiële koper de vraagprijs biedt, dan is er sprake van een ”zaak”, dan is er een koop tot stand gekomen. De verkoper of verkopende makelaar vraagt bijvoorbeeld 400.000 euro (kosten koper) voor een huis en de koper gaat ermee akkoord, hij is bereid de vraagprijs ook daadwerkelijk te betalen. Niettemin hoor ik keer op keer (en ik heb het zelf ook meegemaakt bij een van mijn kinderen) dat er dan toch geen koop tot stand komt omdat er later boven de vraagprijs geboden wordt. Mijn punt is dat dit ten principale onjuist is.

Natuurlijk is het heel moeilijk om de koop in zo’n geval alsnog af te dwingen; er zijn immers meestal geen goede getuigen bij. Waren die er wel bij en zou de zaak voor de rechter gebracht worden, dan zou de koop alsnog doorgaan, is mijn verwachting.

Hogere bieder?

Er zou veel meer aandacht aan deze veel voorkomende gang van zaken gegeven moeten worden, en wel om de volgende redenen: 1. Wat gebeurt is principieel onjuist. Ook geeft het een scheef beeld van de wijze waarop een koop tot stand komt. 2. Natuurlijk kan er bij opbod verkocht worden, maar dan zal de makelaar dat moeten aangeven voordat het verkoopproces begint. ”Bieden vanaf” impliceert een ander verkoopproces, waarbij de hoogste bieder de woning krijgt. 3. Er is ook nog zoiets als de gunning van de verkoper. Ook daar is niets mis mee, maar ook dat zal van tevoren bekendgemaakt moeten worden.

Deze scheefgroei in het (ver)koopproces lijkt mij juridisch onjuist –maar ik laat me graag corrigeren– en in tegenspraak met alle koopprocessen op welk gebied ook. Overal in de handel heb je gekocht als je de vraagprijs hebt geboden, tenzij het van tevoren anders afgesproken is of er een voorbehoud is gemaakt.

Verder is er meermalen door meerdere mensen vermoed dat er helemaal geen hogere bieder was, maar dat die opgevoerd werd om de prijs op te drijven. Natuurlijk is het gevaarlijk om deze vermoedens hardop uit te spreken (het zijn vermoedens) maar ze zijn sterk genoeg om deze mogelijkheid hier te noemen. Waarbij ik me haast om aan te geven dat er vele betrouwbare makelaars zijn die hun werk meer dan naar behoren doen.

Transparant

Deze mij nogal aangelegen kwestie is ook van invloed op de prijsvorming van de woningen. Althans, dat sterke vermoeden heb ik. Als de vraagprijs bieden steevast tot de koop leidt, dan kan er niet meer boven de vraagprijs worden geboden. De makelaar moet in één keer het onroerend goed voor de juiste prijs in de markt zetten. Maakt hij de prijs te hoog, dan loopt hij het risico dat de verkoop stagneert en moet hij misschien zelfs afprijzen. Zet hij het huis te laag in de markt, dan doet hij de verkoper tekort.

Hoe dan ook, de overbiedpraktijken moeten worden aangepakt, tenzij ze van tevoren aangekondigd zijn. Dan wordt een verkoopproces weer transparant. Uw ”ja” zij ”ja” en uw ”nee” zij ”nee”. Dat is naar ik meen ook van toepassing op de koper en zeker de verkoper van onroerend goed. En dan zullen jonge stellen die een huis zoeken ook minder snel een teleurstelling te verwerken krijgen.

De auteur is ondernemer.