Dat Rutte door wil als premier is inmiddels algemeen bekend „Als VVD doen we graag mee en als we meedoen, leveren we de premier. Dat ben ik”, benadrukte hij dinsdag nog maar eens, na zijn gesprek met informateur Hamer.

Ook D66-partijleider Kaag kan niet wachten. Ze wil de uitslag van de verkiezingen „zo snel mogelijk vertalen in een ambitieus regeerakkoord” en „voor de zomer” een nieuw kabinet. „Dat zou mooi zijn”, zo reageerde Rutte met een zuinig lachje op die laatste wens.

Inderdaad, maar zit het er ook in? Dat is nog maar de vraag.

Dat het CDA bereid is om samen met VVD en D66 de romp van een nieuwe regeringsploeg te vormen, is nog niet helemaal zeker. Partijleider Hoekstra benadrukte dinsdag dat de 15 CDA-Kamerleden vooralsnog op één lijn zitten –„ik sta hier namens de hele fractie”–, maar hield verder de kaarten tegen de borst.

Opvallend was zijn suggestie om behalve PvdA en GroenLinks ook ChristenUnie, SGP, SP en JA21 bij de onderhandelingen te betrekken. Puur onderhandelingstactiek natuurlijk, maar wel illustratief voor de afwachtende houding die hij momenteel aanneemt, mede omdat er nog de nodige plooien moeten worden gladgestreken tussen Rutte en CDA-Kamerlid Omtzigt.

De twee spraken elkaar nog niet, bevestigde Rutte dinsdag.

Op een kier

Ongetwijfeld zal Hamer vooraf juist hebben gehoopt dat ze de komende drie weken de beproefde elimineermethode zou kunnen toepassen: alle onmogelijk geworden combinaties net zolang doorstrepen tot er nog maar één haalbare overblijft. Maar dinsdag kwam er juist een eerder nog onmogelijke geachte optie bij: ChristenUnie-leider Segers zette de deur naar deelname van zijn partij aan Rutte IV heel voorzichtig weer op een kier.

Op papier is daardoor zowel de combi van VVD, D66, CDA, PvdA/GroenLinks alsook een voortzetting van Rutte III met VVD, D66, CDA en CU nog mogelijk.

De voorkeur van Kaag gaat uit naar optie 1, maar voor VVD en CDA werd die dinsdag juist gecompliceerder door de stelligheid waarmee PvdA én GroenLinks benadrukten dat ze elkaar kostte wat het kost zullen vasthouden. Daarmee dreven ze de prijs voor hun mogelijke kabinetsdeelname op. Dat heeft zeker gevolgen voor de onderhandelingen.

In de VVD wordt voorzichtig weer naar de CU gelonkt –partijcoryfee en oud-informateur Henk Kamp begon er vorige week al mee– maar D66 vindt opnieuw regeren met de partij van Segers juist onwenselijk omdat het team-Kaag vaart wil maken met medisch-ethische kwesties.

Alles overziend klinkt Kaags ”voor de zomer” dan ook wel erg optimistisch. Voor Prinsjesdag, zodat niet het demissionaire maar het nieuwe kabinet de begroting voor 2022 kan presenteren, lijkt een realistischer wens.