De oppervlakkige lezing luidt dat Palestijnen woedend zijn over de dreigende uitzetting van een aantal Arabische families uit hun huis in Oost-Jeruzalem. Een Joodse organisatie claimt de eigendomsrechten op de grond in de wijk Sheikh Jarrah.

Die zaak speelt onmiskenbaar een rol. Zeker omdat die zich inmiddels niet alleen tot Jeruzalem beperkt. In Arabische steden en wijken in heel Israël wordt tegen de dreigende uitzetting geprotesteerd. „Eerst Sheikh Jarrah, daarna Jaffa”, schreeuwden boze betogers vorige week in Haifa. Ze vrezen dat ook in andere Arabische plaatsen mensen zullen worden onteigend.

Verder leidde de afsluiting van een gebied rond de Damascuspoort bij de Oude Stad van Jeruzalem en beperking van de toegang tot de islamitische heiligdommen tijdens de ramadan tot veel onrust.

Kluwen

Er is echter veel meer aan de hand. Afgezien van de diepere religieuze en historische wortels van het conflict, ligt een ingewikkelde kluwen van oorzaken en omstandigheden aan de basis van de huidige uitbarsting.

Er heerst diepe onvrede onder Palestijnen, met name onder jongeren. Ze zijn gefrustreerd over corrupt leiderschap, dat al jarenlang in ongewijzigde samenstelling de scepter over de Palestijnse gebieden zwaait en geen ruimte voor hervormingen biedt. Die boosheid is alleen maar aangewakkerd door het besluit van de Palestijnse leider Mahmud Abbas om de Palestijnse verkiezingen, die deze maand hadden moeten plaatsvinden, voor onbepaalde tijd uit te stellen. Abbas is bang dat zijn sterk verzwakte Fatahpartij de stembusstrijd zal verliezen – ten gunste van Hamas.

Escaleren

Zowel Hamas als de Palestijnse Autoriteit (PA) heeft er belang bij om de situatie te laten escaleren. Voor de PA leidt het de aandacht af van het uitstel van de verkiezingen en de erosie van haar macht. Hamas kan zich daarentegen opwerpen als alternatief voor de Palestijnse Autoriteit en als de enig overgebleven voorvechter van de Palestijnse zaak die het ook militair –met steun van Iran– tegen Israël durft op te nemen. Zoals veel terroristische organisaties, spint ook Hamas doorgaans garen bij chaos.

De voorbereidingen waren al weken geleden getroffen, getuige alleen al de grote hoeveelheid stenen, flessen en vuurwerk die op de Tempelberg aanwezig waren. Het wachten was op het ‘juiste’ moment. Dat kwam afgelopen maandag tijdens Jeruzalemdag.

De interne Palestijnse frustratie vindt opnieuw een uitlaatklep in agressie richting Israël. Niet alleen in raketbeschietingen vanuit de Gazastrook, maar ook in het organiseren van rellen in Arabische steden en wijken. De huidige politieke situatie in Israël maakt de situatie extra gecompliceerd.