Wat is er met CDA’er Omtzigt aan de hand? ‘Gewoon’ een burnout? Of probeert zijn eigen partij hem zwart te maken? Een op gang gekomen geruchtenstroom maakt het steeds lastiger onderscheid te maken tussen feiten en framing. Zes vragen.
1. Waar is Pieter Omtzigt en hoe is hij eraan toe?
Het bekende CDA-Kamerlid zit thuis, in Enschede. Hij is, zei hij al voor de verkiezingen, oververmoeid. Dat zorgde ervoor dat hij, hoewel na Hoekstra de tweede man in zijn partij, nauwelijks figureerde in de CDA-campagne.
2. Overspannen raken is naar. Maar dat kan iedereen toch overkomen?
Zeker, maar er speelt meer. Want als deze oververmoeidheid, misschien wel een burnout, langer gaat duren en Omtzigt volgende week woensdag niet als de Kamerlid wordt geïnstalleerd, roept dat voor het CDA diverse vragen op. In normale omstandigheden zou het immers voor de hand liggen dat de running mate van Hoekstra ook diens secondant wordt bij formatiebesprekingen - mocht het CDA daarbij aanhaken. Wordt deze plek straks misschien ingenomen door Pieter Heerma?
3. Oké, dat zou voor Omtzigt jammer zijn. Maar dan kan hij toch later de plek krijgen die hem toekomt?
In principe wel. Het vervelende en complicerende is dat er inmiddels, na publicaties in de Telegraaf, een geruchtenstroom op gang is gekomen. Die houdt in dat personen in de top van het CDA een fluistercampagne zouden zijn begonnen, bedoeld om Omtzigt, die geldt als een onberekenbare solist, opzettelijk te beschadigen. Men zou doelbewust naar buiten brengen dat Omtzigt momenteel „labiel” is, om hem zo op een zijspoor te rangeren.
4. Zou dat van die fluistercampagne waar kunnen zijn?
Zoiets valt lastig te bewijzen. De CDA-top spant zich in elk geval in dit beeld te ontkrachten. „Enorme waardering voor Pieter, voor al zijn harde werk en inzet. Beterschap en hou je taai!” schrijft partijleider Hoekstra. Maar beelden zijn hardnekkig. Vooral als zij aansluiten bij andere beelden of bij echte feiten.
5. Zoals?
Dat de CDA-top in de achterliggende vijftien jaar al vaker gepoogd heeft ‘lastpost’ Omtzigt te lozen, bijvoorbeeld.
Beeldbevestigend is ook het hardnekkige gerucht dat premier Rutte na de toeslagenaffaire in de ministerraad zou hebben voorgesteld alle notulen over deze kwestie openbaar te maken, maar dat de CDA-bewindslieden De Jonge en Hoekstra bezwaar zouden hebben gemaakt omdat zij zich in de ministerraad negatief over Omtzigt zouden hebben uitgelaten.
De klap op de vuurpijl kwam donderdagochtend toen (ex)verkenner Ollongren, lopend over het Binnenhof, de wereld per ongeluk een blik gunde op haar aantekeningen, bedoeld als voorbereiding op de gesprekken met Rutte en Kaag. Heel Nederland kon de krabbel lezen: „Positie Omtzigt: functie elders”.
6. Ja, maar wat betekent dat zinnetje dan precies?
Dat is een brandende vraag. Maar ook: waar kwam dit zinnetje vandaan? Is het een wens van VVD en D66? Of heeft Ollongren deze optie wellicht in de wandelgangen uit de mond van CDA-politici opgepikt?
Dit staat vast: de chaos in het CDA is compleet en de interne spanning om te snijden. Met nauwelijks ingehouden woede twitterde Ayfer Koç, de echtgenote van Omtzigt, donderdag: „Dus deze politieke leiders hebben een exitfunctie voor een hardwerkende volksvertegenwoordiger die zijn ziel en zaligheid heeft ingezet voor onze rechtsstaat. Gelukkig gaan zij daar niet over maar wel zijn 342.000 kiezers die hij niet in de steek laat.”
Wordt, ongetwijfeld, vervolgd.
