Hoewel de sancties niet tegen het land China waren afgekondigd, reageerde Peking direct. Wat opvalt was dat China zeker twee keer zo hard terugsloeg als Brussel had gedaan. Een Duitse krant drukte het deze week zo uit: „Wie Pekings lied niet zingt, wordt bestraft.”

Concreet kwam het erop neer dat een aantal Europarlementariërs, nationale parlementariërs en onderzoeksinstellingen de toegang tot China is ontzegd. Zij worden gestraft, aldus Peking, omdat ze de Chinese soevereiniteit en belangen hebben geschaad door leugens en desinformatie te verspreiden. De EU moest ook niet verder het „verkeerde pad op gaan. Anders komt China met verdergaande resolute stappen.”

Dat de EU met sancties kwam tegen Chinese functio­narissen mag bijzonder worden genoemd. De laatste keer dat de EU strafmaatregelen tegen China instelde was in 1989. Brussel kondigde indertijd een wapen­embargo af omdat Peking de studentenprotesten op het Tiananmenplein bloedig had neergeslagen en de hoop op democratisering in de kiem had gesmoord.

China was eind jaren tachtig nog in verschillende opzichten een ontwikkelingsland. Dat is het inmiddels niet meer. Het land is in sneltreinvaart volwassen geworden. Economisch is het een grote concurrent en qua machtspolitiek laat het land steeds meer zijn spierballen zien. Qua democratisering heeft het land geen ontwikkeling doorgemaakt en dat wil de communistische leiding ook niet.

Dat de EU opkomt voor de Oeigoeren in China is prijzenswaardig. Wat de Oeigoeren en andere moslimminderheden overkomt, is volgens mensenrechten­organisaties niets minder dan een genocide. De Verenigde Staten en het Nederlandse parlement spreken over volkerenmoord. Oeigoeren worden opgesloten in heropvoedingskampen, de vrouwen worden stelsel­matig verkracht en onder dwang gesteriliseerd.

De strafmaatregelen die Brussel afkondigde, zijn met het oog op de gepleegde misdaden tegen de Oeigoeren ronduit mild te noemen. Hoe zal Europa reageren op de Chinese stappen? Sinds 2019 duidt Brussel China aan als ”systematische rivaal”. Het land is dus nadrukkelijk geen handelspartner, maar toch sloot Brussel in december nog een investeringsakkoord met Peking. Dit laat zien dat Brussel op twee gedachten hinkt en geen consistent beleid voert tegenover China.

Zoals zo vaak is verdeeldheid de zwakte van de Unie. Het is niet zo dat de 27 lidstaten stuk voor stuk wat anders willen, maar met één mond spreken ze zeker niet. Voor een aantal lidstaten wegen de economische belangen bijzonder zwaar.

Gezamenlijk sancties afkondigen is één. Samen de Chinese druk weerstaan is twee.