De geldigheid van de coronavouchers die consumenten hebben gekregen omdat hun vakantie werd geannuleerd, is met twee maanden verlengd tot veertien maanden. Dat bevestigt Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) na berichtgeving door NU.nl. De eerste verstrekte vouchers zouden op 17 maart verlopen waarna uitbetaling zou volgen van niet gebruikte vouchers en daardoor zouden reisorganisaties in de problemen komen.

Er staat voor ruim 600 miljoen euro aan coronavouchers open waarvan het merendeel voor de zomer zou komen te vervallen. Het is op 16 maart precies een jaar geleden dat de overheid reisrestricties afkondigde en mensen daardoor vouchers kregen voor hun geannuleerde vakanties. Deze tegoedbonnen moesten na een jaar worden terugbetaald door de reisorganisatie of ingezet worden voor een nieuwe vakantie.

Normaal gesproken moet een organisatie bij annulering een reiziger binnen veertien dagen terugbetalen, maar omdat dat het faillissement van veel organisaties zou betekenen, werd door onder meer de Consumentenbond geadviseerd om een voucher te accepteren. Deze waren gedekt door het garantiefonds van SGR.

De Consumentenbond en toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) steunden de vouchers, op voorwaarde dat reizigers na uiterlijk een jaar alsnog hun geld zouden terugkrijgen. Eerder op de dag opende de Consumentenbond een meldpunt waar reizigers met coronavouchers van bijna een jaar oud zich kunnen melden als zij nog geen geld hebben teruggekregen.

Reisorganisaties dreigden in de problemen te komen doordat het geplande voucherfonds er nog niet is. Het wachten is nog op goedkeuring van de Europese Commissie. Het door het kabinet beloofde fonds is bedoeld voor bedrijven die zelf niet genoeg geld in kas hebben. Met het geld moeten consumenten worden terugbetaald als ze hun voucher niet hebben ingewisseld voor een andere vakantie. De SGR verzekert consumenten dat ze hoe dan ook hun geld terugkrijgen.

Vollere winkels leiden niet tot problemen, melden winkelketens als IKEA, HEMA en Hornbach. Sinds dinsdag mogen winkels meer dan twee klanten per verdieping ontvangen. Vanwege de coronaregels wordt nu naar winkeloppervlak gekeken. Daardoor kunnen er in grote zaken tot 50 klanten tegelijk aan het shoppen zijn. De ketens zouden mede vanwege de grootte van hun filialen graag nog meer mensen willen ontvangen.

Bouwmarkt Hornbach ziet dat de behoefte om naar de bouwmarkt te komen „onverminderd hoog” is. De keten zou dan ook meer klanten willen toelaten. „Bij ons hebben klanten nu een tennisveld aan ruimte. Onder de huidige omstandigheden met stijgende besmettingen snappen we de regels, maar we hebben negen maanden lang laten zien dat we met strenge maatregelen veilig winkelen kunnen aanbieden en bezoekers kunnen reguleren.”

Hornbach ziet dat mensen langskomen voor essentiële zaken zoals reparaties en dat mensen graag de mogelijkheid hebben tot het vergelijken van spullen en het vragen van advies in de winkel. Daar hanteert de bouwmarkt een tijdslot van 45 minuten voor. „Het tuinseizoen is geopend, dus als mensen dan én op de tuinafdeling én op de bouwafdeling moeten zijn, functioneert een tijdslot van 10 minuten niet.”

Meubelwinkelketen IKEA laat elk uur maximaal 50 klanten toe, wat voor de grote woonwarenhuizen niet heel veel is vergeleken met een normale situatie. Klanten moeten in hun eentje naar de winkel komen en mogen dan 45 minuten shoppen. Die tijd is volgens een woordvoerster tot nu toe genoeg. „Eenmaal binnen in de winkel verspreiden die klanten zich heel snel. Daarna ben je in een vrijwel lege winkel aan het winkelen.”

Het onlineaanmeldsysteem op de website waarmee klanten afspraken kunnen maken doet het nog steeds goed. Maandag kampte IKEA nog met technische problemen in het systeem vanwege overbelasting. Er was zoveel animo dat de servers de drukte niet aankonden en het systeem urenlang plat lag. Klanten kunnen online tot maximaal drie dagen vooruit een afspraak boeken. Elke dag worden nieuwe tijdslots opengezet.

HEMA laat ook weten dat de vollere winkels nog niet tot problemen leiden. HEMA hanteert tijdslots van 20 minuten per klant. In de winkel wordt drie keer per uur een bandje afgedraaid dat klanten attendeert op hun tijd. Mensen komen naar de winkel voor de favorieten: tompoezen en rookworsten. Ook babykleding, babyspullen en verjaardagsspullen zijn populair, net als de taarten. „Ik begreep vanuit de bakkerij dat de taarten niet aan te slepen zijn”, aldus een zegsvrouw.

In de bestrijding van Covid-19 was Zweden lange tijd een vreemde eend in de bijt. Maar door de besmettingscijfers ziet de overheid zich ook daar steeds meer gedwongen het coronabeleid aan te scherpen.

Lees ook

Nog geen lockdown, maar ook Zweden trekt teugels wat aan

Bijna 270.000 Nederlanders zijn in de afgelopen week gevaccineerd tegen het coronavirus. In totaal hebben bijna 1,4 miljoen mensen een eerste dosis gekregen, ongeveer 187.000 meer dan een week geleden. Bijna een half miljoen mensen hebben na die eerste dosis ook al de herhaalprik gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus. Dat aantal steeg afgelopen week met ruim 81.000.

De grootste groep bestaat uit thuiswonende ouderen. Bijna 580.000 mensen van 75 jaar en ouder zijn inmiddels ingeënt. Van hen hebben bijna 90.000 ook de tweede prik al gehad.

De vaccinatiegraad is het grootst onder 85- tot 89-jarigen. Iets meer dan driekwart van deze groep is ingeënt. Verder heeft bijna driekwart van de 80- tot 84-jarigen de eerste prik gehad. Twee op de drie 90-plussers zijn gevaccineerd. Verder zijn meer dan 350.000 medewerkers van verpleeghuizen, revalidatiecentra en de gehandicaptenzorg ingeënt, evenals bijna 250.000 bewoners van verpleeghuizen en cliënten van gehandicaptenzorg en ggz.

Nederland heeft tot nu toe bijna 2,9 miljoen vaccindoses gekregen, tegen bijna 2,6 miljoen doses vorige week. In de afgelopen week zijn bijna 314.000 doses ontvangen. Pfizer en BioNTech leverden 218.790 doses van hun vaccin Comirnaty. AstraZeneca leverde 95.040 doses, van Moderna ontving Nederland afgelopen week niets.

Een nieuwe variant van het coronavirus die in Frankrijk is opgedoken, is in Nederland nog niet gesignaleerd. Over deze mutant bestaan zorgen in Frankrijk, omdat coronatesten hem niet altijd goed lijken te detecteren. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid verwacht dat de PCR-testen die in Nederland worden gebruikt dat wel kunnen. „Het is mogelijk wel zo dat deze variant minder goed wordt opgepikt met een monster van het wattenstaafje in de neus”, aldus het instituut.

Volgens het RIVM lijkt het erop dat de ‘Bretonse variant’, zoals hij ook wel wordt genoemd, zich niet of minder in de neus nestelt, maar vooral dieper in de luchtwegen.

De variant is aangetroffen bij acht mensen in Bretagne. Zij hadden aanvankelijk een negatief testresultaat gekregen. Pas bij nader genetisch onderzoek van de testmonsters in een ziekenhuis bleek dat deze mensen wel degelijk besmet waren.

„Het is nog niet duidelijk hoe de test is afgenomen. In de neus, de keel of, zoals in Nederland, beide”, aldus het RIVM. Het instituut schat op basis van de eerste informatie in dat deze variant niet besmettelijker of ziekmakender is dan andere.

Afgelopen etmaal zijn 4985 nieuwe coronagevallen geregistreerd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat zijn er 549 minder vergeleken met een dag eerder. Vergeleken met een week geleden nam het aantal positieve tests met 693 af.

Ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen daalde het aantal nieuwe besmettingen eveneens. In de afgelopen week registreerde het RIVM gemiddeld 5648 besmettingen per etmaal.

Op maandagen en dinsdagen ligt het aantal nieuwe gevallen vaak onder het weekgemiddelde, doordat minder mensen zich in de weekeindes laten testen. In de loop van de week komt het aantal nieuwe gevallen boven dat gemiddelde uit.

Het aantal sterfgevallen door corona steeg het afgelopen etmaal met 32. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Als een coronapatiënt overlijdt, wordt dit soms pas na een tijdje doorgegeven. Maandag werden 18 coronadoden gemeld.

In Amsterdam en Rotterdam werden afgelopen etmaal de meeste besmettingen vastgesteld, respectievelijk 265 en 175. In Den Haag kregen 129 inwoners een positieve testuitslag. In Tilburg werden 97 nieuwe coronagevallen geturfd en in Utrecht 84.

Sinds het begin van de uitbraak zijn ruim 1,1 miljoen mensen in Nederland positief getest. Van meer dan 16.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden.

Het aantal geregistreerde positieve coronatesten is afgelopen week met bijna een kwart (24 procent) toegenomen. Het is de grootste procentuele stijging in een week tijd die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dit jaar heeft gemeld. De vorige keer dat het weekcijfer nog scherper omhoog was gegaan, was in de rapportage van 15 december. Die dag ging de strenge lockdown in. „De situatie blijft zorgelijk”, concludeert het RIVM.

Van vorige week dinsdagochtend tot aan deze dinsdagochtend registreerde het instituut 39.527 nieuwe besmettingen. De stijging volgt op diverse versoepelingen van de coronamaatregelen. Middelbare scholieren gaan sinds 1 maart weer een deel van de tijd fysiek naar school. Twee dagen daarna mochten ook mensen in de meeste contactberoepen weer aan het werk. Dat zijn onder meer kappers, masseurs, schoonheidsspecialisten, aanbieders van alternatieve geneeswijzen als acupunctuur of osteopathie en bijvoorbeeld ook rij-instructeurs. Ook de mogelijkheden om samen buiten sporten werden verruimd.

Premier Mark Rutte erkende tijdens de persconferentie waarin hij de versoepelingen aankondigde dat het kabinet bereid is „iets meer risico” te nemen. Dat moest wel „beperkt en weloverwogen”. „We doen hiermee iets heel spannends”, zei Rutte. Hij benadrukte dat het onderwijs open moet blijven, maar waarschuwde ook: „Als over een paar weken de cijfers onverhoopt weer door het dak gaan, liggen alle andere opties van aanscherping wel weer op tafel.”

Volgens de wekelijkse update zijn afgelopen week 1234 mensen met Covid-19 opgenomen in het ziekenhuis, van wie 268 op de intensive care. Die cijfers zijn vergelijkbaar met die van een week eerder. Het RIVM registreerde 204 sterfgevallen van mensen die leden aan Covid-19. Dat zijn er minder dan een week eerder, toen het instituut 269 overlijdens meldde.

Het aantal mensen dat zich liet testen bij de GGD, nam flink toe met 28 procent. Kinderen tot en met 12 jaar werden het vaakst getest, maar kregen ook het vaakst een negatieve uitslag. Slechts zo’n 5 procent van de geteste kinderen droeg het virus daadwerkelijk bij zich.
Zoals minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) al bekendmaakte, is het zogeheten reproductiegetal iets gestegen, tot 1,06. Dat betekent dat 100 besmette mensen op hun beurt 106 anderen aansteken. Het cijfer is gebaseerd op de situatie van 1 maart.

De Britse variant van het virus is nu veruit de meest voorkomende in Nederland. De gemuteerde, extra besmettelijke virusvariant was volgens steekproeven in de laatste week van februari goed voor driekwart van alle besmettingen.

Experts van het Europees Geneesmiddelenbureau hebben tot nog toe geen aanwijzingen gevonden die erop duiden dat het coronavaccin van AstraZeneca problemen met bloedstolling veroorzaakt. EMA-directeur Emer Cooke maakte dat dinsdag bekend. Ze zei erbij dat het onderzoek nog loopt. Een definitieve conclusie wordt donderdag verwacht.

„We moeten eerst alle feiten grondig wetenschappelijk bestuderen, dat zijn we de Europese burgers verschuldigd”, zei Cooke. Ze voegde eraan toe dat het EMA „nog steeds ervan overtuigd is dat de voordelen van vaccinatie zwaarder wegen dan het risico op bijwerkingen”.

Meerdere Europese landen, waaronder Nederland, zijn uit voorzorg tijdelijk gestopt met het toedienen van het bewuste vaccin. Het kabinet besloot de pauze in te lassen op advies van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Aanleiding waren enkele meldingen uit Noorwegen en Denemarken over mensen die kort na de prik last kregen van een combinatie van trombose (de vorming van bloedstolsels) én een tekort aan bloedplaatjes.

Het reproductiegetal (het aantal mensen dat een besmette persoon opnieuw besmet) blijft oplopen, aldus minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. Als dat cijfer „rond” de 1 blijft en het aantal ziekenhuisopnames ongeveer op het „huidig niveau” blijft, zijn volgens hem nieuwe versoepelingen mogelijk.

Het reproductiegetal is gestegen naar 1,06, zei De Jonge na kabinetsberaad over het coronavirus. Vorige week was het nog 1,01. Volgens de minister was het oplopen van de ziekenhuisopnames, het aantal besmettingen en het reproductiegetal ingecalculeerd. Het is nu van belang dat mensen zich aan de regels houden om het virus eronder te houden, benadrukt hij. „We moeten voorkomen in het zicht van de haven onverstandige dingen te doen.”

Of de terrassen en het hoger onderwijs weer open kunnen, hangt af van het advies van het Outbreak Management Team (OMT) dat vrijdag komt. Volgende week dinsdag maakt het kabinet bekend of er nieuwe versoepelingen komen.

Door de Britse variant van het coronavirus raken steeds meer mensen besmet. Maandag werden 5549 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Lang lag het gemiddelde aantal besmettingen op zo’n 4500. Dat gemiddelde steeg daarmee voor de achtste dag op rij. Dinsdag ligt het aantal positieve tests volgens De Jonge „boven de 4000, maar onder de 5000”.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is op dit moment 2037, 18 meer dan maandag toen er 2019 mensen met Covid-19 in de hospitalen werden geteld.

Toen steeg het aantal coronapatiënten voor het eerst sinds 9 februari weer boven de 2000. Er liggen nu 586 mensen op een intensive care, dat zijn er 22 meer dan een dag eerder. Op de verpleegafdelingen liggen er vier minder dan maandag. Daar bevinden zich nu 1451 mensen die door het virus zijn geveld.

Er werden dinsdag 263 nieuwe coronapatiënten opgenomen, 40 meer dan de vorige dag. Hiervan zijn er 38 op de intensive care ondergebracht en 225 op andere afdelingen. Er zijn nu 1059 ic-bedden bezet, waarvan 473 om andere redenen dan Covid.

De dagelijkse instroom in de ziekenhuizen stijgt, zegt het het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). „Dit wordt veroorzaakt door de inmiddels (vermoedelijk) dominante Britse variant van het coronavirus. Op basis hiervan verwachten we een geleidelijke stijging van de Covid-ziekenhuisbezetting.”

De Amerikaanse farmaceut Moderna is een proef gestart met een vaccin tegen Covid-19 bedoeld voor kinderen. De eerste doses zijn toegediend in de studie die het bedrijf KidCOVE noemt. De doelgroep is jonger dan die waar concurrenten mee aan het werk zijn.

De testpersonen van Moderna zijn 6 maanden tot 12 jaar oud, terwijl andere farmaceuten vooralsnog werken met kinderen vanaf 6 jaar.

Moderna, gevestigd in Cambridge, Massachusetts, werkt bij de studie samen met Amerikaanse overheidsinstellingen die gespecialiseerd zijn in onder meer de bestrijding van besmettelijke ziekten. Aan het onderzoek naar het kindervaccin doen 6750 peuters en kinderen mee in de Verenigde Staten en Canada.

Winkelketen Action geeft klanten die een van de 395 winkels willen bezoeken maximaal 20 minuten de tijd om te winkelen. De keten mag sinds dinsdag meer dan twee klanten per winkel ontvangen, als onderdeel van de verruiming van de coronamaatregelen die het kabinet eerder aankondigde. Een veel gehoorde wens van klanten was om langer de tijd te krijgen om te winkelen. Daarop heeft Action de maximale tijd verhoogd.

Action wil rijen bij de kassa’s voorkomen en zal daarom maximaal 80 procent van de toegestane hoeveelheid klanten per vierkante meter binnenlaten. Bij een winkel van 1000 vierkante meter winkeloppervlakte hanteert het bedrijf een maximum van 32 klanten die gelijktijdig binnen mogen zijn, bij een winkel van 800 vierkante meter is dat 26.

Een tijdslot reserveren kan uitsluitend via de website van Action en maximaal twee dagen vooruit. De winkelafspraak geldt voor 1 persoon. Kinderen tot twaalf jaar mogen mee als het echt niet anders kan. Verder gelden de gebruikelijke coronavoorwaarden zoals het dragen van een mondkapje en het desinfecteren van de handen bij binnenkomst. Tijdens het winkelbezoek is het niet mogelijk te ruilen of te retourneren.

Het online bestellen en afhalen van producten blijft bij Action naast winkelen op afspraak mogelijk.

Het AstraZeneca-vaccin is veilig en effectief voor alle volwassenen. Inenting met dit vaccin tegen Covid-19 vermindert het risico op opname met 94 procent, zegt de Belgische viroloog Steven Van Gucht. „Op basis van de gegevens kunnen we stellen dat de voordelen groter blijven dan de risico’s. We vaccineren momenteel de oudere bevolking. Het is cruciaal dat dit niet wordt onderbroken, omdat het aantal besmettingen snel stijgt.”

In tegenstelling tot veel andere Europese landen gaat het inenten met het coronavaccin van farmaceut AstraZeneca in België door. Dat is maandag besloten na een spoedadvies van de Belgische Hoge Gezondheidsraad. In een groot aantal landen waaronder Nederland, Duitsland, Frankrijk en de Scandinavische landen is het prikken met AstraZeneca opgeschort tot duidelijk wordt dat er geen verband bestaat tussen het vaccin en een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) geeft dinsdag om 14.00 uur een persconferentie over de zaak. Het advies over de vaccins van AstraZeneca zal België „vanzelfsprekend volgen”, aldus Van Gucht.

De opening van het hoger onderwijs begin volgende maand is volgens demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) nog niet van de baan. Ze blijft optimistisch dat het kabinet volgende week bekend kan maken dat studenten van het hbo en de universiteit weer fysiek les gaan krijgen.

De afgelopen tijd lopen de besmettingscijfers weer op. Maar „je moet breder kijken dan die cijfers”, aldus de bewindsvrouw. Het kabinet kijkt ook naar het welzijn van jongeren en constateert dat veel studenten het water aan de lippen staat. „Dat telt ook zwaar”, zei Van Engelshoven dinsdag na kabinetsberaad over het coronavirus.

Eerder gingen al wel de middelbare scholen en het mbo weer open. Het kabinet overlegt dit weekeinde weer op het Catshuis met deskundigen over mogelijke versoepelingen. Als de besmettingscijfers blijven stijgen de komende dagen is er weinig ruimte voor meer versoepelingen. Volgende week dinsdag maken premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge op een persconferentie bekend of die verruiming er komt.

De Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), geeft om 14.00 uur een persconferentie over het coronavaccin van AstraZeneca. Meerdere landen, waaronder Nederland, zijn tijdelijk gestopt met het toedienen van dat vaccin vanwege mogelijke bijwerkingen.

De persconferentie wordt gegeven door de directeur van het EMA, Emer Cooke uit Ierland. Zij geeft „een update over het onderzoek naar het coronavaccin van AstraZeneca”.
Nederland en de andere landen willen weten of het vaccin van AstraZeneca kan leiden tot een zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels (trombose) en een te laag aantal bloedplaatjes in het bloed (trombocytopenie). Het EMA doet daar onderzoek naar. Een veiligheidscommissie van de toezichthouder overlegt dinsdag over de situatie en komt mogelijk donderdag met conclusies.

Tot nu toe heeft het EMA steeds gezegd dat de landen de maatregelen uit voorzorg hebben genomen. Het gaat volgens de toezichthouder om weinig meldingen, waarvan ook niet duidelijk is of die zijn veroorzaakt door het vaccin. „Het aantal incidenten onder gevaccineerde mensen is niet hoger dan onder de rest van de bevolking”, stelt het EMA.

Ook reisbureaus die pakketreizen van andere touroperators verkopen zouden steun moeten krijgen bij het terugbetalen van verstrekte vouchers via het geplande voucherfonds. Bovendien zouden Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) en de Staat nu al moeten gaan uitbetalen, ook al is er nog geen goedkeuring van de Europese Unie voor het fonds.

Die eisen legde D-Reizen in een kort geding neer bij Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) en de overheid. Daarmee moet voorkomen worden dat die bedrijven omvallen. Zet de SGR geen stappen, dan moet het garantiefonds namelijk voor veel meer kosten opdraaien als bedrijven failliet gaan, beargumenteerde de reisbureauketen.

Volgens D-Reizen heeft dat bedrijf ook vouchers uitgegeven aan klanten toen bleek dat reizen niet meer uit zouden worden gevoerd. Niet in alle gevallen was dat geld al overgemaakt aan de reisorganisaties, waardoor het reisbureau nu zelf voor het hele bedrag moet opdraaien. Volgens D-Reizen is dat niet anders dan de situatie waarin reisorganisatoren verkeren.

SGR en de Staat zien dat anders en wijzen erop dat touroperators verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de reizen en dat de steun juist bedoeld is voor verkochte en betaalde pakketreizen. De reisbureaus hadden volgens het garantiefonds het geld gewoon direct terug moeten betalen aan de klanten. Bovendien staat Europees recht het niet toe dat ook andere organisaties in de reisbranche gesteund worden, menen zij.

Bijwerkingencentrum Lareb ziet geen aanwijzingen voor een verband tussen stollingsproblemen en vaccins tegen corona.

Volgens het centrum zijn er tot nu toe enkele tientallen meldingen van stollingsproblemen zoals trombose en longembolie bij alle coronavaccins binnengekomen. „Maar daarbij werd geen verlaging van het aantal bloedplaatjes genoemd. De meldingen geven tot nu toe geen aanleiding om te denken dat trombose een bijwerking is van coronavaccins”, zegt Lareb.

Lees ook

Lareb ziet geen verband tussen bloedstolling en vaccin

De Europese Unie krijgt vóór de zomer 10 miljoen doses extra binnen van het coronavaccin van Pfizer. Die zouden eigenlijk pas in de tweede helft van het jaar worden geleverd, maar de productie gaat voorspoediger dan verwacht. Daarvan gaan waarschijnlijk honderdduizenden doses naar Nederland.

Door de versnelling krijgt de EU in april, mei en juni meer dan 200 miljoen doses van het vaccin binnen, zegt de Europese Commissie. Het goede nieuws van Pfizer is een meevaller voor de EU, na de tegenslagen die vooral AstraZeneca keer op keer meldt.

Nederland kreeg vorige week al te horen dat Pfizer nog deze maand 169.000 doses levert die eigenlijk later werden verwacht.

Dat het coronavaccin van AstraZeneca uit voorzorg tijdelijk niet wordt toegediend, vraagt „veel van de mentale veerkracht van de zorgmedewerkers en kwetsbare patiënten” in de geestelijke gezondheidszorg, laat brancheorganisatie De Nederlandse ggz weten.

„Na de vertraging van de leveringen van AstraZeneca, is dit een nieuwe tegenvaller”, aldus de organisatie. Het levert ook „extra regelwerk” op, omdat de ggz-instellingen de vaccinaties zelf moeten verzorgen. Nieuwe bestellingen worden uitgesteld en de sector wacht de besluitvorming over het vaccin af.

„De zorgaanbieders die AstraZeneca geleverd hebben gekregen, mogen dit nu niet toedienen, maar bewaren dit nu onder de juiste condities”, benadrukt De Nederlandse ggz.

In de geestelijke gezondheidszorg zijn de eerste organisaties eind februari begonnen met het vaccineren van patiënten en zorgverleners met het middel van AstraZeneca. Ook andere organisaties waren graag begonnen met prikken. „Maar ook wij vinden het van het grootste belang dat dat veilig kan. We hopen dat er daarom snel uitsluitsel komt over de toepasbaarheid van AstraZeneca.”

De vaccinaties met het bewuste vaccin zijn stilgelegd omdat in Noorwegen en Denemarken zes meldingen zijn gedaan van mensen die kort na de prik last kregen van een combinatie van trombose (de vorming van bloedstolsels) én een tekort aan bloedplaatjes.

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) doet „grondig onderzoek”, ook naar andere meldingen over stollingsproblemen. Tegelijkertijd stelt het bureau vast dat het aantal incidenten met bloedstolsels „bij gevaccineerde mensen niet hoger lijkt dan in de algemene bevolking”. De voordelen van het vaccin - Covid-19 en alle gevolgen ervan voorkomen - wegen wat EMA betreft zwaarder dan de mogelijke risico’s op bijwerkingen, zeker gezien de zeer lage aantallen.

Het aantal Covid-19-patiënten in België dat op de intensivecareafdelingen ligt is weer boven de 500 gestegen. Volgens de jongste cijfers van de Belgische gezondheidsautoriteiten liggen nu 2.112 coronapatiënten in de ziekenhuizen, van wie 503 op de ic’s. Het aantal ziekenhuisopnames is de afgelopen week met 14 procent gestegen tot dagelijks gemiddeld 167.

Het is elf weken geleden dat er meer dan 500 coronapatiënten op de ic-afdelingen in België lagen. „Ik maak mij zorgen” , schrijft viroloog Marc Van Ranst op Facebook. „De coronacijfers zijn, na 16 weken stabiliteit (weliswaar op een hoog niveau), niet goed aan het evolueren.” Ook het aantal nieuwe besmettingen nam vorige week toe: tussen 6 en 13 maart kwamen er per dag gemiddeld 2.844 bevestigde gevallen bij, een toename met 21 procent in vergelijking met de week ervoor.

Volgens Van Ranst is de stijging „bijna volledig te wijten aan de Britse variant. Die is gedurende deze 16 weken ‘onder de waterlijn’ aan een opmars bezig.” Die variant is, schrijft de viroloog, „tegelijkertijd meer overdraagbaar en (en dat is zeldzaam) meer ziekteverwekkend”.

Alleen het aantal nieuwe sterfgevallen blijft dalen. Vanaf 6 tot en met 12 maart ging het om gemiddeld meer dan 24 per dag, een daling met 9 procent.

Steeds meer EU-lidstaten stoppen tijdelijk met het gebruik van het coronavaccin van farmaceut AstraZeneca. Zweden en Letland volgden dinsdag het voorbeeld van landen als Nederland, Duitsland, Frankrijk en Denemarken.

De landen willen zeker weten dat er geen verband bestaat tussen het vaccin en een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes. Onderzoek moet duidelijk maken of er een verband tussen de klachten en het vaccin is.

Eerder liet ook Cyprus al weten het vaccin voorlopig op de plank te laten liggen. De eilandstaat wil van de Europese toezichthouder EMA horen hoe het nu verder moet. Cyprus is ook van plan 50.000 doses te kopen van het Russische vaccin Spoetnik-V, maar wacht nog wel tot op Europees niveau groen licht is gegeven voor het gebruik.

Niet alle EU-landen vinden het zinvol om het gebruik van het vaccin stil te leggen. België liet weten dat het vaccineren doorgaat. Een opschorting, zelfs tijdelijk, is volgens de Belgische experts nadelig voor de vaccinatiecampagne in het algemeen.

De Verenigde Staten hebben fors meer doses van een experimenteel medicijn van AstraZenca tegen Covid-19 besteld. Het Brits-Zweedse bedrijf levert de Amerikanen een half miljoen doses extra voor een behandeling van de longziekte met een combinatie van twee antilichamen.

De VS en AstraZeneca hebben nu contracten lopen voor de levering van in totaal 700.000 doses van het middel AZD7442, dat nog wacht op goedkeuring van de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit. Met de extra doses is een bedrag gemoeid van 205 miljoen dollar. Dat ontvangt AstraZeneca als de toezichthouder goedkeuring geeft om het middel te gebruiken.

AZD7442 bestaat uit een combinatie van twee zogeheten monoklonale antilichamen, oftewel in het laboratorium nagemaakte antistoffen, die zijn verkregen met behulp van herstellende coronapatiënten. Er lopen vijf onderzoeken naar de antilichamen. Eerdere experimenten wezen er volgens AstraZeneca op dat het middel in staat is de hechting van het coronavirus aan lichaamscellen te blokkeren.

AstraZeneca is op dit moment vooral in het nieuws vanwege zijn vaccin tegen het coronavirus dat is ontwikkeld met de Universiteit van Oxford. Nederland en veel andere Europese landen hebben de inentingen met het vaccin voorlopig stopgezet als voorzorgsmaatregel, na meldingen van bloedstolsels bij enkele mensen die het vaccin kregen toegediend.

Herseninfarcten komen weinig voor bij coronapatiënten in het ziekenhuis, maar verlopen wel vaak ernstig. Ruim zeven op de tien (71,1 procent) van deze patiënten raakt ernstig gehandicapt of overlijdt. Dat meldt de Hartstichting op basis van onderzoek onder leiding van wetenschappers van het UMC Utrecht.

Bij 1,8 procent van de coronapatiënten in ziekenhuizen traden herseninfarcten op. Bij patiënten die op de intensive care lagen was dit 2,7 procent. „Opvallend was dat deze patiënten voorafgaand aan de ziekenhuisopname geen groter risico op hart- en vaatziekten hadden dan mensen zonder herseninfarct”, merken de onderzoekers op.

Uit de studie blijkt ook dat de helft van de herseninfarcten optrad bij relatief jonge coronapatiënten die op de intensive care belandden. De gemiddelde leeftijd van deze groep is 66,5 jaar. Bij hen verliepen de herseninfarcten ook ernstiger dan bij patiënten op de verpleegafdeling. Of dit door de ernst van de infectie komt of door andere factoren, is nog niet bekend. Een ernstige infectie is in het algemeen wel ongunstig voor het herstel na een herseninfarct.

De wetenschappers onderzochten bij coronapatiënten ook complicaties door bloedstolsels in longvaten, ofwel longembolieën. Deze kwamen relatief vaak voor (4,3 procent), vooral op de ic (bijna 13 procent). Van de mensen met een herseninfarct kreeg een op de vijf ook een longembolie, van de mensen zonder herseninfarct ongeveer een op de dertien.

China gaat inreisbeperkingen versoepelen voor buitenlanders, mits die zijn ingeënt met een Chinees coronavaccin. Die middelen worden inmiddels op meerdere plaatsen in de wereld gebruikt, maar zijn nog niet overal beschikbaar.

China zit al een jaar grotendeels op slot voor buitenlanders. De autoriteiten proberen zo te verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De Chinese ambassade in de Verenigde Staten meldt nu dat het visumaanvragen van mensen die zijn ingeënt met „Chinese Covid-19-vaccins” in behandeling gaat nemen.

Ambassades in landen als Italië, India, Pakistan, de Filipijnen en Sri Lanka kwamen met vergelijkbare mededelingen. Niet iedereen kan gebruik gaan maken van de nieuwe regeling. Die is bedoeld voor mensen die voor werk of „humanitaire noodsituaties” zoals het bijwonen van een uitvaart naar China gaan. Zij moeten na aankomst wel weken in quarantaine.

China heeft inmiddels vier coronavaccins goedgekeurd die in eigen land zijn ontwikkeld. De communistische volksrepubliek gebruikt geen buitenlandse vaccins, maar levert de eigen middelen tegen het coronavirus wel aan andere landen. Zo ontvingen de Filipijnen twee weken geleden nog 600.000 doses.

Het aantal coronabesmettingen in Duitsland neemt weer snel toe. Het gaat om een toename van 20 procent in de afgelopen week, zegt een epidemioloog van gezondheidsinstituut RKI tegen de Duitse televisiezender ARD.

Lees ook

Duitse gezondheidsexpert: We staan op de flank van de derde golf

De Consumentenbond heeft een meldpunt geopend waar reizigers met een bijna verlopen coronavoucher zich kunnen melden en die nog geen geld hebben teruggekregen. De geldigheid van de eerste vouchers is bijna voorbij en de bond wil weten of reizigers hun geld van de reisorganisaties wel hebben ontvangen.

Een jaar geleden, aan het begin van de coronacrisis, annuleerden reisorganisaties veel reizen die niet meer mogelijk waren vanwege de coronamaatregelen. Normaal gesproken moet een organisatie in zo’n geval een reiziger binnen veertien dagen terugbetalen, maar omdat dat het faillissement van veel organisaties zou betekenen, werd door onder meer de Consumentenbond geadviseerd om een voucher te accepteren. Deze waren gedekt door de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR).

De Consumentenbond en toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) steunden de vouchers, op voorwaarde dat reizigers na uiterlijk een jaar alsnog hun geld zouden terugkrijgen. „Wij krijgen al signalen dat reisorganisaties niet willen uitkeren. Dat vinden wij niet acceptabel”, aldus Sandra Molenaar, de directeur van de bond. „Consumenten hebben in feite een renteloze lening verstrekt aan hun reisbureau en bij veel van hen is het geduld inmiddels op.”

De reisorganisaties wachten volgens de Consumentenbond op het Voucherfonds dat de overheid en SGR aan het opzetten zijn, maar nog moet worden goedgekeurd door de Europese Commissie. De bond vindt dat hier niet op gewacht mag worden. „Wij weten dat reisorganisaties een zwaar jaar achter de rug hebben, maar afspraak is afspraak”, stelt Molenaar.

Reizigers wordt geadviseerd te mailen naar verlopenSGRvoucher@consumentenbond.nl en moeten dan de vervaldatum van de voucher en de reisorganisatie noemen.

De Estse premier Kaja Kallas heeft bekendgemaakt dat ze besmet is met het coronavirus. In een Facebookpost zegt ze dat ze zich over het algemeen goed voelt, lichte koorts heeft en verder geen symptomen vertoont. Kallas schreef vanuit huis te blijven werken en het land te leiden.

De Baltische staat kent een van de hoogste besmettingspercentages ter wereld. Sinds de coronapandemie is uitgebroken zijn ruim 86.000 Esten geïnfecteerd geraakt, 728 van hen hebben dat niet overleefd. In Estland wonen ruim 1,2 miljoen mensen.

Het aantal nieuwe coronagevallen stijgt snel. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk zo’n 40.000 positieve tests geregistreerd, ongeveer een kwart meer dan een week eerder. Dat zou het hoogste aantal sinds half januari zijn.

Het exacte cijfer komt dinsdag van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat meldde vorige week dat het in een week tijd 31.959 nieuwe gevallen had geregistreerd, vrijwel evenveel als in de zeven dagen ervoor. Dat komt neer op gemiddeld 4566 meldingen per dag. In de zes dagen erna zijn er 34.592 positieve tests bij gekomen, gemiddeld 5765 per dag.

In de weekcijfers meldt het RIVM dinsdag ook hoeveel coronapatiënten afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen (vorige week 1145, van wie 271 op de intensive care) en hoeveel sterfgevallen zijn gemeld (vorige week 269). Het reproductiegetal staat momenteel op 1,01. Dat getal, gebaseerd op de situatie van een paar weken geleden, geeft aan dat de uitbraak eind februari nog stabiel was. De mensen die nu positief testen, zijn begin maart besmet geraakt.

Verder meldt het RIVM dinsdag hoeveel mensen tot nu toe zijn gevaccineerd. Vorige week stond de teller op 1,2 miljoen gevaccineerde mensen. Van hen hadden bijna 412.000 ook al de tweede dosis gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus.

Met ingang van dinsdag worden enkele coronamaatregelen versoepeld. Zo mogen volwassenen van 27 jaar en ouder met maximaal vier mensen op 1,5 meter afstand buiten sporten, vrachtwagenchauffeurs mogen weer theorie-examen doen en lessen volgen, en kinderen tot en met 12 jaar kunnen naar zwemles.

Veel zwembaden organiseren extra zwemlessen om de achterstallige lessen in te halen. „Dat kan nu gelukkig makkelijk, omdat de baden dicht zijn voor andere bezoekers”, zegt een woordvoerder van de Koninklijke Nederlandse Zwem Bond (KNZB), „en het is ook fijn dat we ruim voor de zomer beginnen. Zo kunnen kinderen veilig naar het strand in hun vakantie.”

Tijdens de zwemlessen is er een coronaprotocol. Zo moeten ouders hun kinderen in zwemkledij, met daaroverheen een badjas of joggingpak, naar het zwembad brengen. Na de les mogen ouders helpen afdrogen, mits ze de 1,5-regel aanhouden. Ook zijn er speciale looproutes bij de kleedkamers.

Mensen die moeten rijden voor hun werk mogen bij het Centraal Bureau Rijvaardigheid (CBR) lessen volgen en examens doen. Beroepschauffeurs zijn verplicht elke vijf jaar aan nascholing te doen, om ervoor te zorgen dat ze veilig de weg opgaan.

Het CBR roept kandidaten op om goed voorbereid naar de toetsen te komen, „omdat er door corona en het lage slagingspercentage 600.000 theorie- en praktijkexamens in te halen zijn”.

Grote winkelketens mogen vanaf dinsdag meer mensen in hun winkels toelaten. Het is een van de versoepelingen die het kabinet eerder aankondigde. Bij winkelen op afspraak gold voor winkels eerst dat er twee klanten per verdieping binnen mogen zijn. Nu wordt ook gekeken naar vloeroppervlakte. Per 25 vierkante meter mag een klant worden ontvangen, tot een maximum van vijftig klanten.

Bij het winkelen op afspraak gelden de gangbare regels rondom corona, zoals de 1,5-metermaatregel. Verder geldt de regel dat mensen minimaal vier uur van tevoren een afspraak moeten maken, en dat winkels werken met tijdvakken van minimaal tien minuten. De nieuwe regels maken het voor grote ketens iets aantrekkelijker om hun deuren weer te openen.

Om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan zijn niet-essentiële winkels sinds half december op slot. Volgens winkeliersorganisatie INretail kunnen winkels veilig open, met inachtneming van de geldende coronavoorwaarden. Maar een gang naar de rechter om dat voor elkaar te krijgen, haalde vooralsnog niets uit. Het op afspraak winkelen en de mogelijkheid voor het afhalen van vooraf bestelde producten bieden volgens de winkelbedrijven onvoldoende soelaas om de omzetverliezen op te vangen.

De coronamaatregelen rondom het inreisverbod worden vanaf dinsdag verruimd. Daarmee mogen reizigers die op de lijst van uitzonderingen staan, zoals langeafstandsgeliefden, weer Nederland in.

Verder staan op de lijst van uitzonderingen onder anderen zakenreizigers, studenten, kennismigranten en professionals uit de culturele en creatieve sector. De uitzonderingscategorieën werden per 23 januari opgeschort vanwege de corona-ontwikkelingen. Die opschorting vervalt per 16 maart. Voor alle reizigers van buiten de Europese Unie of een Schengenland die niet tot een van de categorieën behoren, blijft het EU-inreisverbod gelden.

Het verruimen van het inreisverbod valt samen met een aantal andere aanpassingen in de coronamaatregelen. Vanaf dinsdag mogen kinderen tot en met 12 jaar weer naar zwemles, is winkelen op afspraak met één klant per 25 vierkante meter mogelijk, mogen volwassenen van 27 jaar en ouder buiten met maximaal 4 personen op 1,5 meter sporten en kunnen er naast praktijkexamens ook weer theorie-examens en rijlessen worden gegeven.

De Braziliaanse arts Marcelo Queiroga wordt de nieuwe minister van Volksgezondheid van het land, heeft president Jair Bolsonaro bevestigd aan journalisten. Hij vervangt generaal Eduardo Pazuello die mei vorig jaar werd aangesteld nadat zijn voorganger, Nelson Teich, al na een maand opstapte na het zoveelste conflict met Bolsonaro.

Queiroga wordt de vierde minister van Volksgezondheid sinds de coronapandemie begon. Volgens de president zet de cardioloog het beleid van zijn voorganger voort en verdubbelt de regering de inspanningen om massale vaccinaties tegen het coronavirus door te voeren. Bolsonaro verwacht dat het ongeveer een tot twee weken duurt voordat de aanstelling definitief is.

Pazuello ligt al langere tijd onder vuur vanwege de wijze waarop het coronavirus in het land wordt bestreden. Sinds de uitbraak zijn meer dan 11,5 miljoen Brazilianen besmet geraakt en bijna 280.000 inwoners overleden. Daarmee telt Brazilië wereldwijd na de Verenigde Staten de meeste besmettingen en dodelijke slachtoffers.

Brazilië kampt de laatste tijd met een forse heropleving van het longvirus. Volgens de gezondheidsautoriteiten is een in Brazilië ontdekte mutatie van het coronavirus daar grotendeels verantwoordelijk voor. Die mutatie heet besmettelijker te zijn dan de ‘klassieke’ coronavariant.

Bolsonaro, die de ernst van het virus heeft gebagatelliseerd en zegt geen coronaprik te willen, krijgt ondertussen steeds fellere kritiek te verduren voor zijn corona-aanpak. Veel Brazilianen vinden dat de vaccinatiecampagne tegen Covid-19 veel te traag op gang komt. Tot nu toe is een kleine 3 procent van de bevolking ingeënt.

De economische schade van de coronacrisis voor de toerismesector in Amsterdam is enorm. Economen van ABN AMRO schatten dat de toeristische bestedingen in de hoofdstad dit jaar met 8 miljard euro zullen dalen ten opzichte van 2019. Bovendien zal de pandemie ook een blijvend negatief effect hebben op het aantal, vooral zakelijke, bezoekers.

Door de coronacrisis komen volgens ABN AMRO dit jaar 67 procent minder toeristen naar de hoofdstad dan in 2019. Afgelopen jaar kwamen 83 procent minder buitenlandse en 53 procent minder Nederlandse toeristen naar Amsterdam in vergelijking met een jaar eerder. De aantallen buitenlandse en Nederlandse toeristen daalden daardoor naar respectievelijk 2,1 miljoen en 900.000.

In niet-coronajaar 2019 leverde toerisme in Amsterdam ondernemers, inwoners en de gemeente 18,6 miljard euro aan inkomsten op. Ongeveer een derde hiervan werd besteed bij luchtvaartbedrijven en reisbureaus die in Amsterdam gevestigd zijn. Dit deel is niet direct toe te wijzen aan reizigers die fysiek naar Amsterdam komen.

De verwachte daling van het aantal bezoekers van Amsterdam dit jaar zorgt dat het overgebleven deel van de toeristische bestedingen flink lager zullen uitvallen. In coronajaar 2020 lag het aantal bezoekers aan de hoofdstad ook al twee derde lager dan een jaar eerder. Dat zorgde voor een daling van de bestedingen met 8,3 miljard euro.

Volgens ABN AMRO zal een deel van de zakelijke reiziger ook niet meer terugkeren, onder meer omdat onlinevergaderen gemeengoed is geworden. In 2019 waren zakelijke reizigers nog goed voor een derde van de totale inkomsten. Daarbij komt dat de zakelijke reiziger relatief meer uitgeeft aan overnachtingen en maaltijden dan de gemiddelde toerist die naar Amsterdam komt.

De webredactie is een nieuw liveblog begonnen. De vorige is hier terug te lezen.