Onder Messiasbelijdende Joden worden die Joden verstaan die geloven dat Jezus de beloofde Messias is. De term Messiasbelijdend is enigszins misleidend. Die wekt de indruk dat bijvoorbeeld orthodoxe Joden niet in de Messias geloven. Maar dat doen zij wel en zij kijken met groot verlangen uit naar zijn komst. Maar zij zien in Jezus een valse messias. Daarom zou de term ”Jezus als Messiasbelijdende Joden” voor deze groep beter passen.

Het aantal Messiasbelijdende Joden is niet groot. Volgens het laatst gehouden demografische onderzoek naar de Joden in Nederland (in 2010) zouden er zo’n 52.600 Joden in Nederland zijn (inclusief zij met alleen een Joodse vader). De meerderheid van hen is niet orthodox. Het aantal van hen dat bij een kerk of christelijke groep is aangesloten, is hooguit 1 à 2 procent, dus maximaal duizend personen. Ze vormen daarom een minderheid binnen een minderheid. Wereldwijd wordt hun aantal geschat tussen de 100.000 en de 300.000, van wie de meesten in de Verenigde Staten en in Israël wonen, landen met een grote Joodse populatie.

Romantische ideeën

Gelet op het kleine aantal is het verbazingwekkend dat deze groep onder christenen zo populair is. Toen ik nog als docent bij de Christelijke Hogeschool Ede werkte, begeleidde ik regelmatig scripties over het onderwerp Messiasbelijdende Joden. Veel studenten wilden een afstudeerproject over deze groep doen. Waarom? Uit gesprekken met studenten en andere jongeren blijkt dat dit tot hun verbeelding spreekt. Als christen hebben zij het idee dat er niets mooiers is dan zowel christen als Joods te zijn. Als Jood behoor je tot het uitverkoren volk van God. Vaak hebben ze romantische ideeën over Joden en als ze een Messiasbelijdende Jood in levenden lijve ontmoeten, zien ze tegen hem op. Maar hoe realistisch is dat?

Je zou kunnen zeggen dat zij de mooie kanten van het christelijk geloof en het jodendom in zich verenigen. Maar ze ondervinden ook de nadelen die aan het christen zijn en Joods zijn kleven. Dit realiseert men zich niet altijd.

De Messiasbelijdende Joden kun je in twee groepen verdelen: Zij van wie hun Joodse ouders in het verleden christen zijn geworden en dus zelf in een kerk zijn opgegroeid. Daarnaast zijn er die in een (al dan niet orthodox) Joods gezin zijn opgegroeid en op een bepaald moment Jezus als Messias hebben gevonden en Hem zijn gaan volgen.

Psychische problemen

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren Joodse jongeren bij christelijke gezinnen ondergedoken en kwamen ze zo voor het eerst met het christelijk geloof in aanraking. Na de oorlog werden sommigen van hen christen en lid van een kerk. Hun nakomelingen ervaren vaak problemen die we ook bij andere Joodse leeftijdsgenoten vinden. Zij groeien op in een familie waar geen opa’s, oma’s, ooms en tantes, neven en nichten meer zijn, omdat die zijn omgekomen. Ze ondervinden gevolgen van psychische problemen die hun ouders hebben opgelopen als gevolg van de oorlog. En zelf hebben ze te maken met wat men de tweede-generatie- en derde-generatie-problematiek noemt. Daarnaast worstelen ze met de vraag hoe hun christelijke identiteit zich verbindt met hun Joodse afkomst. Ze ervaren afwijzing door christenen die niet begrijpen waarom ze zo’n moeite hebben met de vervangingstheologie of waarom ze bijvoorbeeld zo pro-Israël zijn. Joden moeten in het algemeen niets hebben van gedoopte Joden. In hun ogen zijn ze niet meer Joods.

Wanneer je als Jood met christenen in contact komt, het Nieuwe Testament gaat lezen en Jezus als Messias gaat volgen, brengt dat ook weer problemen met zich mee. Voor hen die uit een orthodox Joods gezin afkomstig zijn, betekent dat meestal een pijnlijke breuk met de familie. De woorden van Jezus in Mattheüs 10:37, „die vader of moeder liefheeft boven Mij, is Mijns niet waardig”, gelden voor ons allemaal. Maar voor Joodse gelovigen is dit vaak extra pijnlijk. Jodendom is meer dan een godsdienst, het is een way of life, waarin gemeenschap en familie heel belangrijk zijn.

Zegeningen

Is het aantrekkelijk om een Messiasbelijdende Jood te zijn? Het Nieuwe Testament roept op om tevreden te zijn met de roeping waarmee God je heeft geroepen. In Jezus de Messias is er immers geen onderscheid tussen Jood en niet-Jood, evenmin als er in Christus verschil is tussen man en vrouw. Maar dat betekent niet dat de verschillen worden opgeheven.

Toen ik hierover met een vriend, zelf een Messiasbelijdende Jood, sprak, zei hij dat het inderdaad niet altijd gemakkelijk is om Christus te volgen, maar dat dit niet opweegt tegen de talloze zegeningen die we in Hem hebben ontvangen.

De auteur is oudtestamenticus. Dit artikel is een samenvatting van zijn lezing over ”Messiasbelijdende Joden nu” tijdens de op 5 maart gehouden online-Israëlavond van de Hersteld Hervormde Kerk.